#: locale=en ## Action ### PDF PopupPDFBehaviour_B59D5675_A05A_6F76_41C5_DCC824D777AF.url = files/%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%A5%CE%A0%CE%A9%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%A3_en.pdf ### URL LinkBehaviour_223D6E06_2D00_DA3C_41C3_0549395FB960.source = https://www.agioritikiestia.gr/el/tamata-s-ma-pasxon-psyxi-lgo-sa-apo-ti-syllogi-tis-lolas-daifa LinkBehaviour_6FA09377_F59F_C00A_41BD_C29F259A5A3B.source = https://www.facebook.com/MomusMuseums/ LinkBehaviour_65DB0E9A_F59E_C03A_418A_1A55BE2F210C.source = https://www.instagram.com/momus_museums/ LinkBehaviour_62ADD010_F59D_C007_41AC_17355B76BE68.source = https://www.linkedin.com/company/momus-museums/ LinkBehaviour_652A29D4_F5A3_C00E_41EB_1363C3B51E14.source = https://www.momus.gr/ ## Hotspot ### Tooltip HotspotPanoramaOverlayArea_E9E34DC3_FD53_1613_41DF_FD69C3E2DB3C.toolTip = Είσοδος HotspotPanoramaOverlayArea_EE8A799C_FD53_1E36_41CA_68C95D3C43A4.toolTip = είσοδος HotspotPanoramaOverlayArea_E9006110_FD55_0E0D_41D2_A0D8B23CC8B3.toolTip = κέντρο HotspotPanoramaOverlayArea_EEB9087A_FD57_3EFD_41DF_B86EF3DBFB0C.toolTip = κέντρο HotspotPanoramaOverlayArea_E91F2C21_FD53_360E_41D6_5E87677F1A54.toolTip = κέντρο HotspotPanoramaOverlayArea_EE9F9616_FD4D_3235_41D2_BC5AAA50057C.toolTip = κέντρο HotspotPanoramaOverlayArea_EEB1882B_FD55_1E12_41CD_C3BBCA2578FD.toolTip = προθήκες HotspotPanoramaOverlayArea_E80D1B06_FD4D_3215_41DA_EA608E4A662E.toolTip = χώρος Α' HotspotPanoramaOverlayArea_E9C47642_FD53_720D_41D2_89A8BD34C4B0.toolTip = χώρος Α' HotspotPanoramaOverlayArea_EEC76FDA_FD56_F23D_41EF_98585F1467D7.toolTip = χώρος Β' HotspotPanoramaOverlayArea_E83223D6_FD55_3232_41DF_9E52B3D83D1E.toolTip = χώρος Β' HotspotPanoramaOverlayArea_E996A221_FD53_120E_41D2_520BF90E88F0.toolTip = χώρος Β' HotspotPanoramaOverlayArea_E7B7439B_FD32_F233_41E1_0D7A0C4051A6.toolTip = χώρος Γ' HotspotPanoramaOverlayArea_EEBFFE02_FD4D_3212_41DC_2377D4765EC8.toolTip = χώρος Γ' HotspotPanoramaOverlayArea_EE802EF4_FD56_F3F5_41E1_1900968B05D7.toolTip = χώρος Γ' HotspotPanoramaOverlayArea_E904C244_FD57_3215_41D8_C6FD7D0D5DC3.toolTip = χώρος Δ’ HotspotPanoramaOverlayArea_E971D9F7_FD55_31F2_41D2_1EB617985C56.toolTip = χώρος Δ’ ## Media ### Image imlevel_515FF1EA_45ED_6F88_419E_494EB266B335.url = media/popup_06BEEF74_328B_CE32_41C5_48499CFDB3DC_en_0_0.jpg imlevel_515DC1EA_45ED_6F88_41BF_E366BF61D771.url = media/popup_06BEEF74_328B_CE32_41C5_48499CFDB3DC_en_0_1.jpg imlevel_515DF1EB_45ED_6F88_4199_08038C0950D5.url = media/popup_06BEEF74_328B_CE32_41C5_48499CFDB3DC_en_0_2.jpg imlevel_51B7DBF6_45ED_7398_41AD_6E5E8DC70E60.url = media/popup_2A2984BD_328C_B232_41C4_834297F38C06_en_0_0.jpg imlevel_51B7EBF6_45ED_7398_41B8_260AF2268888.url = media/popup_2A2984BD_328C_B232_41C4_834297F38C06_en_0_1.jpg imlevel_51B78BF6_45ED_7398_41A2_6DF599200412.url = media/popup_2A2984BD_328C_B232_41C4_834297F38C06_en_0_2.jpg imlevel_51481CCF_45ED_7588_41BF_0484C8DFD75C.url = media/popup_2AB4C965_328C_B253_41BD_7E5515173150_en_0_0.jpg imlevel_51482CCF_45ED_7588_41BE_016426707D5F.url = media/popup_2AB4C965_328C_B253_41BD_7E5515173150_en_0_1.jpg imlevel_514BCCCF_45ED_7588_418D_37304545F2C5.url = media/popup_2AB4C965_328C_B253_41BD_7E5515173150_en_0_2.jpg imlevel_51454FEE_45ED_7388_41BC_1A8A971B8B07.url = media/popup_2EBC0D36_329C_523E_419A_CCC12EAB9AB6_en_0_0.jpg imlevel_51424FEE_45ED_7388_41C8_BD81212D85D6.url = media/popup_2EBC0D36_329C_523E_419A_CCC12EAB9AB6_en_0_1.jpg imlevel_51425FEE_45ED_7388_41CD_6C4D90B867D9.url = media/popup_2EBC0D36_329C_523E_419A_CCC12EAB9AB6_en_0_2.jpg imlevel_51440FFF_45ED_7388_41D0_606C8A131C5C.url = media/popup_2EF4FC1F_329C_71ED_41C3_58848097E18B_en_0_0.jpg imlevel_51442FFF_45ED_7388_41D0_E8C6FE3E7C6F.url = media/popup_2EF4FC1F_329C_71ED_41C3_58848097E18B_en_0_1.jpg imlevel_51443FFF_45ED_7388_41C5_96EBB31144B5.url = media/popup_2EF4FC1F_329C_71ED_41C3_58848097E18B_en_0_2.jpg imlevel_5145DFDD_45ED_7388_41D1_4D16BC9C2C97.url = media/popup_2EF84089_329F_F2D2_41A3_EDA687DA5999_en_0_0.jpg imlevel_5145FFDD_45ED_7388_41C4_6B01C5A6F913.url = media/popup_2EF84089_329F_F2D2_41A3_EDA687DA5999_en_0_1.jpg imlevel_5145AFDD_45ED_7388_41BD_4E004083BA1D.url = media/popup_2EF84089_329F_F2D2_41A3_EDA687DA5999_en_0_2.jpg imlevel_5158D0EF_45ED_6D88_41C5_C3698FE554BC.url = media/popup_2F9D5AA8_32F4_B6D2_4134_72D98F52D690_en_0_0.jpg imlevel_5159C0EF_45ED_6D88_41CB_96E90E24F8ED.url = media/popup_2F9D5AA8_32F4_B6D2_4134_72D98F52D690_en_0_1.jpg imlevel_5159F0F0_45ED_6D98_41C5_73733927C34A.url = media/popup_2F9D5AA8_32F4_B6D2_4134_72D98F52D690_en_0_2.jpg imlevel_51542369_45ED_6C88_41A5_1215844ED057.url = media/popup_5026E106_4568_7584_41BE_07481D1A8387_en_0_0.jpg imlevel_51522369_45ED_6C88_41C8_2A8FD791CF61.url = media/popup_5026E106_4568_7584_41BE_07481D1A8387_en_0_1.jpg imlevel_5155D369_45ED_6C88_41C3_0B95BDC573D2.url = media/popup_5026E106_4568_7584_41BE_07481D1A8387_en_0_2.jpg imlevel_515352B2_45ED_6D9B_41C2_3E6AE2364D4B.url = media/popup_503642D3_4082_62C2_41CB_AB76399E8C68_en_0_0.jpg imlevel_5151A2B2_45ED_6D9B_41C5_67C508C9D799.url = media/popup_503642D3_4082_62C2_41CB_AB76399E8C68_en_0_1.jpg imlevel_515142B2_45ED_6D9B_41CD_DC56747A50B7.url = media/popup_503642D3_4082_62C2_41CB_AB76399E8C68_en_0_2.jpg ### Popup Image ### Title photo_25999685_3295_FED2_41BA_220A2430E339.label = 10 photo_64BAA12D_4598_9587_41C9_8FB9FE4CCBB7.label = 11 photo_651353AF_4598_B483_41C0_A45DBA92D90E.label = 12 photo_25981BAF_3295_F62E_41C2_7535DED8312B.label = 13 photo_51E49ED8_45EA_F597_41C8_E9FBC640D22B.label = 14 photo_25982D55_3295_F272_41B5_4BA464D4B211.label = 15 photo_6508115F_4598_7584_41C6_198405E93EB7.label = 16 photo_2598008C_3295_D2D2_4183_9D0240AA7274.label = 17 photo_566DFAE1_4568_74BF_41B5_36BFC7DBA930.label = 18-all photo_25993AFA_3295_D636_4199_30F68195095D.label = 2 photo_2598421F_3295_D1EE_41BB_EB995BF79393.label = 20 photo_259873C3_3295_D656_41AD_CED0C7C49E60.label = 22 photo_2598A56D_3295_D252_41C7_401A1C18798C.label = 23 photo_259846F0_3295_DE31_41B3_D300272CE97A.label = 25 photo_2598F89E_3295_D2EE_419F_C72421C9D2D5.label = 26 photo_25989A57_3295_D67F_41C5_654F1A965F8C.label = 27 photo_2598CC09_3295_D1D2_41A7_E17AB1DADC27.label = 28 photo_25990C90_3295_D2F2_41B5_E01A514FEB09.label = 3 photo_2598EDBD_3295_D232_41B8_622B81445DE3.label = 30 photo_259B1F6F_3295_CE2F_41B0_24DF4A511DC8.label = 31 photo_2598A115_3295_B3F3_41AB_A2FD9E2A51B2.label = 32 photo_259C42B8_3295_B632_41AA_4BA57DAE4727.label = 33 photo_259B5493_3295_B2F6_41B3_FA12E9E6D8A3.label = 34 photo_259B762E_3295_B1D1_41B9_8841A1DA2DFC.label = 35 photo_259B67D5_3295_BE73_41C1_112465869398.label = 36 photo_259B3981_3295_B2D3_41C7_0748772EA822.label = 38 photo_259B1B32_3295_B636_41A8_2DB013B953FE.label = 40 photo_259BFCFA_3295_B236_41C5_E240EFCBA4B8.label = 41 photo_259BDED5_3294_4E72_419B_C7AE067D74C1.label = 43 photo_259CE078_3294_5231_4193_493D0459F2DA.label = 44 photo_AC52A1A5_BC84_1364_41B6_8C9D16018DDE.label = 45 photo_259CD211_3294_51F2_41C5_769AA3929733.label = 46 photo_259C93AC_3294_56D2_41C0_9DDD6191CCFA.label = 47 photo_259C0564_3294_5252_41C5_2C12920C7D1E.label = 48 photo_259CE707_3294_5FDF_41C3_F546CE659736.label = 49 photo_2599BE24_3295_D1D1_41A5_4B04ABBEF8CB.label = 5 photo_2AD19CA0_328D_B2D2_41C1_253A7AA7D8D8.label = 5 photo_259CF8B1_3294_5232_41B5_45508196ED72.label = 50 photo_259C8AA3_3294_56D6_41BF_D46F1425BFA6.label = 51 photo_259BAC55_3294_5273_418B_2E692525410C.label = 52 photo_259A6DE2_3294_5256_41C8_09ED20509B98.label = 53 photo_259BAF87_3294_4EDE_41C0_2503C0D52C16.label = 54 photo_259A012D_3294_73D2_4191_992CB4FEC147.label = 55 photo_259A32C9_3294_7653_41AF_54A36F105C2D.label = 56 photo_259F14B5_3294_7232_41C4_07B8C2E0D772.label = 57 photo_25E8D6E4_3294_7E51_41B3_89037988A692.label = 58 photo_25EFF8A2_3294_72D6_419D_367DF1A39B28.label = 59 photo_6AFF5D93_4183_A742_41C7_0EAB073B03C8.label = 6 photo_5FDE08F2_4460_E7F3_417E_84BEE09CCE4B.label = 6 photo_25EE4A6A_3294_7656_41C2_2BE9CCC8D04C.label = 61 photo_25ECDC2F_3294_722E_41C5_4A942DD2436C.label = 62 photo_25ECDE20_3294_71D2_4193_0341405EF57A.label = 63 photo_25EF9FEC_3294_4E52_41C8_9F13FCF3AB08.label = 64 photo_763627DC_4086_62C7_41BC_EC16C12763BA.label = 65 photo_25ECA195_3294_52F2_41C0_85F698A1B0A8.label = 65b photo_50CEAC3D_4578_7384_41C0_46F83BDDC6D3.label = 66 photo_7C139FE6_4083_E2C3_41C4_F63CF17D7D28.label = 67 photo_7FC4BE4F_4081_E5C1_41C7_9C2F2DB025E5.label = 68 photo_02A2079F_4082_A342_41AE_6F9D752D4A9A.label = 70b photo_5D2EA480_4598_F37D_41B2_A93BD438005A.label = 73 photo_7A706896_4082_6D42_417F_CCF62F68AED8.label = 74 photo_7F1E2934_4082_AF46_41C2_A7203A7D8FDC.label = 75 photo_7BDCA3BF_4082_6342_41B2_048CDA3BD21E.label = 76b photo_5084148A_456B_9C8C_41CC_439767D38771.label = 77 photo_79FCF1F2_4086_BEC2_41B0_CFA4CEF92FD6.label = 78 photo_2598618A_3295_F2D6_41B5_6005491B4D6E.label = 7a photo_25998338_3295_F632_41AD_31020E526800.label = 7b photo_2599F4D7_3295_F27E_41BE_C07E916B7FA1.label = 8 album_7524C29D_4082_BD46_41C8_ABD4477E4BD5.label = Photo Album 61 album_56A076EA_457B_FC8C_41BF_028211C2767A.label = Photo Album 69a album_6D52ADDA_4186_A6C2_41C8_F871BCED9883.label = Photo Album 7a panorama_EC1B40E6_FD75_0E15_41D8_D47F755C3C9F.label = Είσοδος panorama_EC1BA9C0_FD75_1E0D_41A3_B93531E67669.label = κέντρο panorama_EC1B83DE_FD75_F235_41EE_BAAD6B86785B.label = προθήκες panorama_EC83135B_FD7D_1233_41DB_A4005F44BDB7.label = χώρος Α' panorama_EC1A6667_FD75_1212_41D6_095E7DDD5764.label = χώρος Β' panorama_EC1DAF37_FD75_1272_41C1_43B47D286572.label = χώρος Γ' panorama_EC1AB822_FD75_3E0D_41EB_7A29A7CE23F1.label = χώρος Δ' ## Popup ### Body htmlText_B4D9B671_A04A_EE8E_41D8_16013103DCEE.html =


htmlText_5CB32B37_45A9_9584_41B8_CFCC0FA15BD9.html =
Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας αποτελούσε οικογενειακό κειμήλιο του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού. Την περίοδο της Εικονομαχίας, επειδή ο άγιος τάχθηκε με την προσκύνηση των ιερών εικόνων, με εντολή του εικονομάχου αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ του Ίσαυρου, ο Ουαλίντ Α΄, χαλίφης των Ομεϋαδών της Συρίας, διέταξε να συλληφθεί και να του κοπεί το δεξί χέρι στην κεντρική πλατεία της Δαμασκού. Ο άγιος έλαβε το κομμένο χέρι του και όλη τη νύχτα ικέτευε γονατιστός την Παναγία να τον θεραπεύσει προκειμένου να συνεχίσει τον σκληρό αγώνα του για την Ορθοδοξία. Κατάκοπος όπως ήταν, αποκοιμήθηκε για λίγο και είδε σε όραμα την Παναγία μέσα από την αγία εικόνα της να του λέει ότι στο εξής το χέρι του θα είναι θεραπευμένο.
Ο άγιος ξύπνησε και είδε πραγματικά ότι το χέρι του είχε αποκατασταθεί και ήταν υγιές. Από τη χαρά του φρόντισε και έβαλε αργυρό ομοίωμα του χεριού του κάτω από το αριστερό μέρος της εικόνας της Παναγίας. Εξαιτίας αυτού του περιστατικού, η εικόνα ονομάστηκε Παναγία Τριχερούσα.
Η Παναγία Τριχερούσα θεωρείται ως η ηγουμένη της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου και προστάτιδα του Σερβορθόδοξου λαού. Εξωτερικά καλύπτεται από ολόχρυση επένδυση, πάνω στην οποία είναι επικολλημένοι πέντε χιλιάδες πολύτιμοι λίθοι.
htmlText_50681F11_4568_AD9C_41CA_41914B7D75A4.html =
Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας αποτελούσε οικογενειακό κειμήλιο του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού. Την περίοδο της Εικονομαχίας, επειδή ο άγιος τάχθηκε με την προσκύνηση των ιερών εικόνων, με εντολή του εικονομάχου αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ του Ίσαυρου, ο Ουαλίντ Α΄, χαλίφης των Ομεϋαδών της Συρίας, διέταξε να συλληφθεί και να του κοπεί το δεξί χέρι στην κεντρική πλατεία της Δαμασκού. Ο άγιος έλαβε το κομμένο χέρι του και όλη τη νύχτα ικέτευε γονατιστός την Παναγία να τον θεραπεύσει προκειμένου να συνεχίσει τον σκληρό αγώνα του για την Ορθοδοξία. Κατάκοπος όπως ήταν, αποκοιμήθηκε για λίγο και είδε σε όραμα την Παναγία μέσα από την αγία εικόνα της να του λέει ότι στο εξής το χέρι του θα είναι θεραπευμένο.
Ο άγιος ξύπνησε και είδε πραγματικά ότι το χέρι του είχε αποκατασταθεί και ήταν υγιές. Από τη χαρά του φρόντισε και έβαλε αργυρό ομοίωμα του χεριού του κάτω από το αριστερό μέρος της εικόνας της Παναγίας. Εξαιτίας αυτού του περιστατικού, η εικόνα ονομάστηκε Παναγία Τριχερούσα.
Η Παναγία Τριχερούσα θεωρείται ως η ηγουμένη της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου και προστάτιδα του Σερβορθόδοξου λαού. Εξωτερικά καλύπτεται από ολόχρυση επένδυση, πάνω στην οποία είναι επικολλημένοι πέντε χιλιάδες πολύτιμοι λίθοι.
htmlText_50B8ED8C_4569_AC84_41D0_ECE816714B67.html =
Στη νεότερη Ελλάδα τα τάματα είναι πολλά και διακρίνονται σε δύο ομάδες: στα πνευματικά και στα υλικά. Τα πνευματικά εκφράζουν περισσότερο την ανθρώπινη ανάγκη παρά τη δογματική δέσμευση. Σε αυτά συγκαταλέγονται η ονοματοδοσία, η υπόσχεση δηλαδή να δώσει κανείς στο παιδί του το όνομα του αγίου, η νηστεία, η μαυροφορία, η κουρά, η γονυκλισία κ.ά. Στα υλικά τάματα συμπεριλαμβάνονται αναλώσιμα και λειτουργικά είδη (κεριά, λαμπάδες, άρτοι, λάδι, λιβάνι, θυμιατά) καθώς και δομικά, αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία (κέραμοι και ακροκέραμοι).
htmlText_5CA7EF2F_45A8_AD83_41BC_76249660D2ED.html =
Στη νεότερη Ελλάδα τα τάματα είναι πολλά και διακρίνονται σε δύο ομάδες: στα πνευματικά και στα υλικά. Τα πνευματικά εκφράζουν περισσότερο την ανθρώπινη ανάγκη παρά τη δογματική δέσμευση. Σε αυτά συγκαταλέγονται η ονοματοδοσία, η υπόσχεση δηλαδή να δώσει κανείς στο παιδί του το όνομα του αγίου, η νηστεία, η μαυροφορία, η κουρά, η γονυκλισία κ.ά. Στα υλικά τάματα συμπεριλαμβάνονται αναλώσιμα και λειτουργικά είδη (κεριά, λαμπάδες, άρτοι, λάδι, λιβάνι, θυμιατά) καθώς και δομικά, αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία (κέραμοι και ακροκέραμοι).
htmlText_5664FCDF_45E5_1589_41B3_BE6BD1C5CFC1.html =
Το πιο εμβληματικό ίσως αφιέρωμα του αρχαίου κόσμου, με καθοριστικές συνέπειες, όπως αυτές κατεγράφησαν από την ιστορία, ήταν ο Δούρειος Ίππος. Σύμφωνα και με την επιγραφή που ήταν χαραγμένη πάνω του, «Ἕλληνες Ἀθηνᾷ χαριστήριον», οι Τρώες ήταν αδύνατο να μη δεχτούν ένα τόσο ιδιαίτερο αφιέρωμα προς τη θεά Αθηνά, μία από τις πιο δυνατές θεϊκές παρουσίες του Τρωικού Πολέμου. Το ιερό αντικείμενο, ωστόσο, χρησιμοποιήθηκε με δόλο από τους Έλληνες, οι οποίοι προσπάθησαν να κατακτήσουν τους ευκολόπιστους Τρώες χτυπώντας τους στο ευαίσθητο θρησκευτικό τους συναίσθημα.
htmlText_2E2C719A_32FC_52F6_419E_10CF79F7D64F.html =
Το πιο εμβληματικό ίσως αφιέρωμα του αρχαίου κόσμου, με καθοριστικές συνέπειες, όπως αυτές κατεγράφησαν από την ιστορία, ήταν ο Δούρειος Ίππος. Σύμφωνα και με την επιγραφή που ήταν χαραγμένη πάνω του, «Ἕλληνες Ἀθηνᾷ χαριστήριον», οι Τρώες ήταν αδύνατο να μη δεχτούν ένα τόσο ιδιαίτερο αφιέρωμα προς τη θεά Αθηνά, μία από τις πιο δυνατές θεϊκές παρουσίες του Τρωικού Πολέμου. Το ιερό αντικείμενο, ωστόσο, χρησιμοποιήθηκε με δόλο από τους Έλληνες, οι οποίοι προσπάθησαν να κατακτήσουν τους ευκολόπιστους Τρώες χτυπώντας τους στο ευαίσθητο θρησκευτικό τους συναίσθημα.
htmlText_2A3EEE0E_328D_D1EE_41C8_EEB8210DD111.html =
«Άγιος που δεν κάνει θαύματα δε δοξάζεται». Ο πιστός περιμένει πρώτα το θαύμα ή την ικανοποίηση του αιτήματος και μετά αφιερώνει. Και, παρόλο που θέλει να πιστεύει ότι σε αυτή την ιερή δοσοληψία με τους αγίους έχει το πάνω χέρι, υποστηρίζοντας αυτάρεσκα «κι ο άγιος φοβέρα θέλει», ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης προειδοποιεί για το αντίθετο: «όλοι εκείνοι, όπου εν καιρώ ανάγκης ή χωρίς ανάγκη τάζουν στο Θεό... αυτοί χρωστούν όχι μόνο εξάπαντος να τελειώσουν τα ταξίματα αυτά, αλλά και μία ώρα νωρίτερα, χωρίς να αναβάλλουν τον καιρό... Πριν μεν να τάξουν, πρέπει να στοχάζονται τον εαυτό τους, αν είναι ικανοί να τελειώσουν το τάξιμό τους. Αφού δε το τάξουν, πλέον δεν μπορούν να το παραβούν, γιατί πειράζουν και γελούν τον Θεό».
htmlText_5C857919_45B8_958C_41BD_925C5092E6FB.html =
«Άγιος που δεν κάνει θαύματα δε δοξάζεται». Ο πιστός περιμένει πρώτα το θαύμα ή την ικανοποίηση του αιτήματος και μετά αφιερώνει. Και, παρόλο που θέλει να πιστεύει ότι σε αυτή την ιερή δοσοληψία με τους αγίους έχει το πάνω χέρι, υποστηρίζοντας αυτάρεσκα «κι ο άγιος φοβέρα θέλει», ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης προειδοποιεί για το αντίθετο: «όλοι εκείνοι, όπου εν καιρώ ανάγκης ή χωρίς ανάγκη τάζουν στο Θεό... αυτοί χρωστούν όχι μόνο εξάπαντος να τελειώσουν τα ταξίματα αυτά, αλλά και μία ώρα νωρίτερα, χωρίς να αναβάλλουν τον καιρό... Πριν μεν να τάξουν, πρέπει να στοχάζονται τον εαυτό τους, αν είναι ικανοί να τελειώσουν το τάξιμό τους. Αφού δε το τάξουν, πλέον δεν μπορούν να το παραβούν, γιατί πειράζουν και γελούν τον Θεό».
htmlText_5D6BE784_45A8_9C85_41B1_722EE5CFFA4B.html =
«…αμέτρητες πίκρες ανάμεσα γυρνούνε στους ανθρώπους. Οι αρρώστιες, άλλες τη μέρα κι άλλες τη νυχτιά, ακάλεστες ζυγώνουν τους ανθρώπους φέρνοντας στους θνητούς κάθε κακό»
Ησίοδος, Ἔργα και Ἡμέραι
Στο υπόβαθρο των ταμάτων δε βρίσκεται η λογική, αλλά η πίστη. Η δική μας ενέργεια, η δική μας ψυχή επηρεάζει την ύλη, δίνοντάς της μια θεϊκή ιδιότητα.
Τις κρίσιμες ώρες της αρρώστιας, κυρίως όταν αυτή δεν οφείλεται σε φυσικά αίτια, αλλά υποτίθεται ότι είναι αποτέλεσμα της οργής των θεών ή της δράσης κακοποιών πνευμάτων και δυνάμεων, η ανθρώπινη αδυναμία αναζητά παντού την προστασία. Οι άνθρωποι ζητούν τη σωτηρία μέσω μιας εκούσιας προσφοράς, την οποία καθορίζουν και περιορίζουν οι ίδιοι. Επιζητούν να εξουσιάσουν το αβέβαιο μέλλον μέσω ενός «εάν… τότε…» που οι ίδιοι επιβάλλουν.
htmlText_019CA295_328C_D6F2_41C9_53E3B126E938.html =
«…αμέτρητες πίκρες ανάμεσα γυρνούνε στους ανθρώπους. Οι αρρώστιες, άλλες τη μέρα κι άλλες τη νυχτιά, ακάλεστες ζυγώνουν τους ανθρώπους φέρνοντας στους θνητούς κάθε κακό»
Ησίοδος, Ἔργα και Ἡμέραι
Στο υπόβαθρο των ταμάτων δε βρίσκεται η λογική, αλλά η πίστη. Η δική μας ενέργεια, η δική μας ψυχή επηρεάζει την ύλη, δίνοντάς της μια θεϊκή ιδιότητα.
Τις κρίσιμες ώρες της αρρώστιας, κυρίως όταν αυτή δεν οφείλεται σε φυσικά αίτια, αλλά υποτίθεται ότι είναι αποτέλεσμα της οργής των θεών ή της δράσης κακοποιών πνευμάτων και δυνάμεων, η ανθρώπινη αδυναμία αναζητά παντού την προστασία. Οι άνθρωποι ζητούν τη σωτηρία μέσω μιας εκούσιας προσφοράς, την οποία καθορίζουν και περιορίζουν οι ίδιοι. Επιζητούν να εξουσιάσουν το αβέβαιο μέλλον μέσω ενός «εάν… τότε…» που οι ίδιοι επιβάλλουν.
htmlText_5476BD1E_45A5_348B_4184_7D6A1EA41E81.html =
Ένα από τα δημοφιλέστερα τάματα των Καθολικών, γνωστά και ως milagros (ισπανικά: θαύματα) ή ex-votos (λατινικά: εξ όρκων) είναι η Ιερά Καρδία του Ιησού και η Άμωμη Καρδία της Μαρίας. Πρόκειται για σχηματοποιημένες καρδιές με ελαφρά κλίση στο κάτω μέρος, που πολλές φορές θυμίζουν σταγόνες. Ως επίστεψη φέρουν μια φλόγα που συμβολίζει τη χριστιανική ευσπλαχνία. Κατασκευάζονται πρώτα με πρεσάρισμα και στη συνέχεια με σφυρηλάτηση και χάραξη. Είναι διακοσμημένες με γιρλάντες από φύλλα και λουλούδια καθώς και με σταυρούς. Συνήθως φέρουν στο κέντρο μονογράμματα, όπως ΑΜ (Ave Maria), PGR (Pro Gratia Recepta ή Per Grazia Ricevuta = για τη ληφθείσα χάρη).
htmlText_25D9D3D1_3295_D672_4198_06174947D6B1.html =
Ένα από τα δημοφιλέστερα τάματα των Καθολικών, γνωστά και ως milagros (ισπανικά: θαύματα) ή ex-votos (λατινικά: εξ όρκων) είναι η Ιερά Καρδία του Ιησού και η Άμωμη Καρδία της Μαρίας. Πρόκειται για σχηματοποιημένες καρδιές με ελαφρά κλίση στο κάτω μέρος, που πολλές φορές θυμίζουν σταγόνες. Ως επίστεψη φέρουν μια φλόγα που συμβολίζει τη χριστιανική ευσπλαχνία. Κατασκευάζονται πρώτα με πρεσάρισμα και στη συνέχεια με σφυρηλάτηση και χάραξη. Είναι διακοσμημένες με γιρλάντες από φύλλα και λουλούδια καθώς και με σταυρούς. Συνήθως φέρουν στο κέντρο μονογράμματα, όπως ΑΜ (Ave Maria), PGR (Pro Gratia Recepta ή Per Grazia Ricevuta = για τη ληφθείσα χάρη).
htmlText_5E85A1A2_45B7_94BC_41C0_3F91FD680D8B.html =
Έφερα εγώ ταξίματα χαρίσματα λογάρι,
σημαδιακά, που η χάρη σου θα τ’ ακριβύνει ακόμα
και θα τα κάμει ατίμητα στολίδια του σπιτιού σου.
Νά τ’ άσπρα τα ολομέταξα πανιά της Παλαιστίνης,
του Πριλεπιού, της Άχριδας τα κούρσα και της Πρέσπας,
τα βάζα τα ξεχειλιστά με τα χρυσά δηνάρια,
και τα ταπιά της Δαμασκός τα πορφυρογνεμένα,
λαμπάδες, πολυκάντηλα, τα δισκοπότηρα, όλα,
δεσποτικά φορέματα, ράσα, σκεπάσματα, ένα
κι ένα, κι από το μάλαμα βαριά κι από τ’ ασήμι,
θήκες και μίτρες και σταυροί, και γκόρφια και βαγγέλια,
τα φιλτισένια, σκαλιστά, γραμμένα, σμαλτωμένα
με ζα, λεβέντες, τέρατα, λουλούδια· απάνου απ’ όλα
το περιστέρι το χρυσό και το χρυσό το λύχνο,
το περιστέρι όλο πετά κι ο λύχνος όλο φέγγει,
το περιστέρι είναι ψυχή κι ο λύχνος είναι πνέμα.
Κι απ’ όσα από τους τόπους σου κι από τα θάματά σου
κι απ’ όσα από τις χάρες σου πήρες ονόματα, όλα
σαν του μετώπου σου τη δόξα αχτιδοσταλασμένα,
μπάλσαμα σαν την όψη σου, βαθιά σαν τα πηγάδια
του ελέους και των οιχτιρμών που είναι τα δυο σου μάτια,
παίρνω κι εγώ, —είν’ αρίφνητα— και σου τα ξαναφέρνω,
σα γκόρφια και σαν τάματα, φλωροκαπνίζοντάς τα
κι αρχοντικά σμαλτώνοντας με τ’ άξια της ψυχής μου
και με της πίστης μου τ’ αγνά. Παντάνασσα, Ελεούσα,
Γλυκοφιλούσα, Ακάθιστη, Γιάτρισσα, Πονολύτρα,
Παραμυθιά, Περίβλεφτη, Πανάχραντη, Οδηγήτρα,
Αντιφωνήτρα, Τριχερούσα, Βαγγελίστρα, Λάβρα,
Γοργοεπήκοη, Αθηναία, Ρωμαία, Φανερωμένη,
Πύργε χρυσοπλοκότατε, λιοσταλασμένε Θρόνε!
Κωστής Παλαμάς, Λόγος δέκατος
htmlText_1811B874_3295_D232_418C_E3B1C7A68060.html =
Έφερα εγώ ταξίματα χαρίσματα λογάρι,
σημαδιακά, που η χάρη σου θα τ’ ακριβύνει ακόμα
και θα τα κάμει ατίμητα στολίδια του σπιτιού σου.
Νά τ’ άσπρα τα ολομέταξα πανιά της Παλαιστίνης,
του Πριλεπιού, της Άχριδας τα κούρσα και της Πρέσπας,
τα βάζα τα ξεχειλιστά με τα χρυσά δηνάρια,
και τα ταπιά της Δαμασκός τα πορφυρογνεμένα,
λαμπάδες, πολυκάντηλα, τα δισκοπότηρα, όλα,
δεσποτικά φορέματα, ράσα, σκεπάσματα, ένα
κι ένα, κι από το μάλαμα βαριά κι από τ’ ασήμι,
θήκες και μίτρες και σταυροί, και γκόρφια και βαγγέλια,
τα φιλτισένια, σκαλιστά, γραμμένα, σμαλτωμένα
με ζα, λεβέντες, τέρατα, λουλούδια· απάνου απ’ όλα
το περιστέρι το χρυσό και το χρυσό το λύχνο,
το περιστέρι όλο πετά κι ο λύχνος όλο φέγγει,
το περιστέρι είναι ψυχή κι ο λύχνος είναι πνέμα.
Κι απ’ όσα από τους τόπους σου κι από τα θάματά σου
κι απ’ όσα από τις χάρες σου πήρες ονόματα, όλα
σαν του μετώπου σου τη δόξα αχτιδοσταλασμένα,
μπάλσαμα σαν την όψη σου, βαθιά σαν τα πηγάδια
του ελέους και των οιχτιρμών που είναι τα δυο σου μάτια,
παίρνω κι εγώ, —είν’ αρίφνητα— και σου τα ξαναφέρνω,
σα γκόρφια και σαν τάματα, φλωροκαπνίζοντάς τα
κι αρχοντικά σμαλτώνοντας με τ’ άξια της ψυχής μου
και με της πίστης μου τ’ αγνά. Παντάνασσα, Ελεούσα,
Γλυκοφιλούσα, Ακάθιστη, Γιάτρισσα, Πονολύτρα,
Παραμυθιά, Περίβλεφτη, Πανάχραντη, Οδηγήτρα,
Αντιφωνήτρα, Τριχερούσα, Βαγγελίστρα, Λάβρα,
Γοργοεπήκοη, Αθηναία, Ρωμαία, Φανερωμένη,
Πύργε χρυσοπλοκότατε, λιοσταλασμένε Θρόνε!
Κωστής Παλαμάς, Λόγος δέκατος
htmlText_5CC98DD6_45A8_AC85_41C0_95094314BED6.html =
Από τα πιο συνήθη τάματα είναι εκείνα που εικονίζουν ανθρώπινες μορφές, άνδρες και γυναίκες, βρέφη και παιδιά καθώς και τα γνωστά διαχρονικά πάσχοντα μέλη και όργανα. Οι άνθρωποι είτε κρατούν λαμπάδα είτε σταυρώνουν τα χέρια τους σε στάση προσευχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τάματα με παραστάσεις στρατιωτών που χρονολογούνται από τους Βαλκανικούς Πολέμους, όταν η Παναγία η Οδηγήτρια τους καθοδήγησε και τους προστάτεψε στις δύσκολες στιγμές του μετώπου.
Σημαντικές κατηγορίες ταμάτων αποτελούν εκείνα που σχετίζονται με τα περιουσιακά στοιχεία, την κοινωνική καταξίωση και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Σπίτια, ζώα, μέσα μεταφοράς, εργαλεία καθώς και διπλώματα, βιβλία και επιστολές.
htmlText_7341DA8A_4082_AD42_41B2_6187F36DC81B.html =
Από τα πιο συνήθη τάματα είναι εκείνα που εικονίζουν ανθρώπινες μορφές, άνδρες και γυναίκες, βρέφη και παιδιά καθώς και τα γνωστά διαχρονικά πάσχοντα μέλη και όργανα. Οι άνθρωποι είτε κρατούν λαμπάδα είτε σταυρώνουν τα χέρια τους σε στάση προσευχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τάματα με παραστάσεις στρατιωτών που χρονολογούνται από τους Βαλκανικούς Πολέμους, όταν η Παναγία η Οδηγήτρια τους καθοδήγησε και τους προστάτεψε στις δύσκολες στιγμές του μετώπου.
Σημαντικές κατηγορίες ταμάτων αποτελούν εκείνα που σχετίζονται με τα περιουσιακά στοιχεία, την κοινωνική καταξίωση και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Σπίτια, ζώα, μέσα μεταφοράς, εργαλεία καθώς και διπλώματα, βιβλία και επιστολές.
htmlText_5D1065AC_45A8_FC84_41A5_DD7747C4D0D9.html =
Από τα πιο συνήθη τάματα είναι εκείνα που εικονίζουν ανθρώπινες μορφές, άνδρες και γυναίκες, βρέφη και παιδιά καθώς και τα γνωστά διαχρονικά πάσχοντα μέλη και όργανα. Οι άνθρωποι είτε κρατούν λαμπάδα είτε σταυρώνουν τα χέρια τους σε στάση προσευχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τάματα με παραστάσεις στρατιωτών που χρονολογούνται από τους Βαλκανικούς Πολέμους, όταν η Παναγία η Οδηγήτρια τους καθοδήγησε και τους προστάτεψε στις δύσκολες στιγμές του μετώπου.
Σημαντικές κατηγορίες ταμάτων αποτελούν εκείνα που σχετίζονται με τα περιουσιακά στοιχεία, την κοινωνική καταξίωση και την επαγγελματική σταδιοδρομία. Σπίτια, ζώα, μέσα μεταφοράς, εργαλεία καθώς και διπλώματα, βιβλία και επιστολές.
htmlText_5FDB8866_45B8_9385_41C7_7A60FE829F19.html =
Η ανάρτηση ρακών ή τζάτζαλων (ετυμ. κουρελιασμένα ρούχα, άχρηστα αντικείμενα) πάνω σε κλαδιά δέντρων, τα οποία βρίσκονται κοντά σε κάποια εκκλησία, ως τάματα, αποτελεί μία πράξη ικεσίας για θεραπεία και συναντάται διαχρονικά σε πάρα πολλές περιοχές ανά τον κόσμο. Το τελετουργικό αλλάζει από τόπο σε τόπο και συντονίζεται με μύθους, ιστορικά γεγονότα, θρύλους και παραδόσεις της κάθε περιοχής. Εκτός από τα κουρελάκια, στα δέντρα κρεμιούνται και άλλα προσωπικά αντικείμενα, όπως παπούτσια και καπέλα και γενικά οτιδήποτε έρχεται σε επαφή με τα πάσχοντα σημεία του σώματος.
htmlText_14563C77_3294_D23E_41BA_E644E3A7ED34.html =
Η ανάρτηση ρακών ή τζάτζαλων (ετυμ. κουρελιασμένα ρούχα, άχρηστα αντικείμενα) πάνω σε κλαδιά δέντρων, τα οποία βρίσκονται κοντά σε κάποια εκκλησία, ως τάματα, αποτελεί μία πράξη ικεσίας για θεραπεία και συναντάται διαχρονικά σε πάρα πολλές περιοχές ανά τον κόσμο. Το τελετουργικό αλλάζει από τόπο σε τόπο και συντονίζεται με μύθους, ιστορικά γεγονότα, θρύλους και παραδόσεις της κάθε περιοχής. Εκτός από τα κουρελάκια, στα δέντρα κρεμιούνται και άλλα προσωπικά αντικείμενα, όπως παπούτσια και καπέλα και γενικά οτιδήποτε έρχεται σε επαφή με τα πάσχοντα σημεία του σώματος.
htmlText_2E44D5B6_32FF_D23E_4193_50DC4A59F87C.html =
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο λογοτέχνης Αργύρης Εφταλιώτης γράφει στην Ἐθνική ἀγωγή: «γεμάτη η εκκλησία από μέσα λογής-λογής ταξίματα, χέρια, πόδια, παιδάκια, καραβάκια, γαϊδουράκια, όλ’ ασημένια, όλα φερμένα από αρρώστους που γιατρεύτηκαν ή από χωρικούς που βρήκαν τα χαμένα τους ζώα… και σαν πληθαίνουν τόσο πολύ που δεν χωρούν άλλα, τα ξαναχύνουν φτιάχνοντας καντήλες και μανουάλια».
htmlText_5D3EE4C3_45BB_9CFC_41D0_6DAB20A1808D.html =
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο λογοτέχνης Αργύρης Εφταλιώτης γράφει στην Ἐθνική ἀγωγή: «γεμάτη η εκκλησία από μέσα λογής-λογής ταξίματα, χέρια, πόδια, παιδάκια, καραβάκια, γαϊδουράκια, όλ’ ασημένια, όλα φερμένα από αρρώστους που γιατρεύτηκαν ή από χωρικούς που βρήκαν τα χαμένα τους ζώα… και σαν πληθαίνουν τόσο πολύ που δεν χωρούν άλλα, τα ξαναχύνουν φτιάχνοντας καντήλες και μανουάλια».
htmlText_5CB01E26_45B8_EF85_41C8_5C046F129750.html =
Τάματα είναι και τα πάνε
να τ’ αφήσουνε στα πόδια
κάποιων είδωλων και κόσμων
που τα καρτεράν και στέκουν
και γιορτάζουν πανηγύρια
μέσα σε ναούς και τόπους,
πέρα ολόμακρα, και στέκουν
κι οι ναοί κι οι τόποι και όλα
και προσμένουν και προσμένουν
να φωτοντυθούν με κείνα.
(Κωστής Παλαμάς, Λόγος Ε΄, Ο θάνατος των αρχαίων)
htmlText_2E60997C_32FD_B232_41A3_53A6FABC4400.html =
Τάματα είναι και τα πάνε
να τ’ αφήσουνε στα πόδια
κάποιων είδωλων και κόσμων
που τα καρτεράν και στέκουν
και γιορτάζουν πανηγύρια
μέσα σε ναούς και τόπους,
πέρα ολόμακρα, και στέκουν
κι οι ναοί κι οι τόποι και όλα
και προσμένουν και προσμένουν
να φωτοντυθούν με κείνα.
(Κωστής Παλαμάς, Λόγος Ε΄, Ο θάνατος των αρχαίων)
htmlText_B44EC1C1_A046_658E_41CA_19E2C904E2E8.html =
Ασημόπαιδα
Ήταν το 1909, όταν είδε το φως της δημοσιότητας η πρώτη επιστημονική μελέτη των νεοελληνικών ταμάτων, γραμμένη από τον καθηγητή Κ. Ρωμαίο. Το άρθρο του με τίτλο «Ασημόπαιδα» παρουσίαζε τα ανθρωπόμορφα τάματα ως αντικείμενα λατρείας, χωρίς να έχουν καμία σχέση με την τέχνη. Γράφει σχετικά: «Ὅπως τὰ παιδία κρατοῦντα ψαλίδιον κατασκευάζουσιν ἐκ χάρτου ἀτελεστάτους ἀνθρωπίσκους, οὕτω καὶ οἱ τεχνίται τῶν ἀσημοπαίδων κόπτοντες τὸ ἀργυροῦν ἔλασμα παρατάσσουσι ταχέως σειρὰν παιδίων μὲ ἀτελέστατον περίγραμμα. […] Ἔργα κοινότατα, μὲ ἐπιτυχίαν μόλις ἀνωτέραν ἐκείνης, τήν ὁποίαν ἑπταετὲς παιδίον θὰ ἐπεδείκνυεν εἰς τὰς ζωγραφίας του. […] ἡ μεγάλη πλειονότης εἶναι, ὡς εἴπομεν, βαναυσουργήματα, ἀνάξια νὰ παραβληθῶσι πρὸς τὰ ὑπέροχα ἔργα τῆς ἀρχαίας τορευτικῆς, τὰ ὁποῖα πολλάκις δύνανται νὰ κληθῶσι καλλιτεχνήματα».
Τα ασημόπαιδα συνήθως κατασκευάζονταν από τους ίδιους τους αφιερωτές, καλόγερους και άλλους ερασιτέχνες.
htmlText_7A3D71B2_4081_FF42_41CF_4D9741031B0D.html =
Ασημόπαιδα
Ήταν το 1909, όταν είδε το φως της δημοσιότητας η πρώτη επιστημονική μελέτη των νεοελληνικών ταμάτων, γραμμένη από τον καθηγητή Κ. Ρωμαίο. Το άρθρο του με τίτλο «Ασημόπαιδα» παρουσίαζε τα ανθρωπόμορφα τάματα ως αντικείμενα λατρείας, χωρίς να έχουν καμία σχέση με την τέχνη. Γράφει σχετικά: «Ὅπως τὰ παιδία κρατοῦντα ψαλίδιον κατασκευάζουσιν ἐκ χάρτου ἀτελεστάτους ἀνθρωπίσκους, οὕτω καὶ οἱ τεχνίται τῶν ἀσημοπαίδων κόπτοντες τὸ ἀργυροῦν ἔλασμα παρατάσσουσι ταχέως σειρὰν παιδίων μὲ ἀτελέστατον περίγραμμα. […] Ἔργα κοινότατα, μὲ ἐπιτυχίαν μόλις ἀνωτέραν ἐκείνης, τήν ὁποίαν ἑπταετὲς παιδίον θὰ ἐπεδείκνυεν εἰς τὰς ζωγραφίας του. […] ἡ μεγάλη πλειονότης εἶναι, ὡς εἴπομεν, βαναυσουργήματα, ἀνάξια νὰ παραβληθῶσι πρὸς τὰ ὑπέροχα ἔργα τῆς ἀρχαίας τορευτικῆς, τὰ ὁποῖα πολλάκις δύνανται νὰ κληθῶσι καλλιτεχνήματα».
Τα ασημόπαιδα συνήθως κατασκευάζονταν από τους ίδιους τους αφιερωτές, καλόγερους και άλλους ερασιτέχνες.
htmlText_2CAB7424_32F5_D1D1_41B1_D45365916DBB.html =
Mary Harman
Αρχέγονες μορφές, 2012
Πηλός
htmlText_1EFEF3BB_3294_D636_4197_8F795DB5C2A2.html =
Άρις Στοΐδης
Υφασμάτινο ράκος σε κλαδί, 1999
Χαρτί
htmlText_143356B6_3295_BE3E_41C2_A9705644B668.html =
Άρις Στοΐδης
Το βλέμμα, 1999
Χαρτί
htmlText_6B718336_4181_A343_41CD_63CA0178B335.html =
Αλέκος Κυραρίνης
Ο Ευαγγελισμός, 2022
Πενάκι σε χαρτί
htmlText_503152D2_4082_62C2_41C8_578BC4472D99.html =
Βασίλης Μόραλης
Ο Ων, 2022
Αλουμίνιο με χάντρες
htmlText_6D2B2C06_4182_A542_417E_F9DED693D570.html =
Γεώργιος Πολύμερος
Σαντορίνη, 2022
Μικτή τεχνική
htmlText_6D252E56_4182_65C3_41BC_EB632EF1036F.html =
Γιώργος Κόρδης
Σπουδή I, II, III, 2020
Ξυλογραφία σε όρθιο ξύλο
htmlText_2F3518F2_328C_7231_41BD_2B683B856199.html =
Γιώργος Κόρδης
Τάμα, 2011
Υδρύαλος σε γυψοσανίδα
htmlText_25CD71EE_3294_522E_41C3_77C040DD9C14.html =
Εύη Δημολαΐδου
Στεφάνι από φύλλα μυρτιάς, 2020
Ορείχαλκος
htmlText_7B197B53_409E_63C2_41B3_B847B090751B.html =
Η Παναγία της Τήνου θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα της Ορθοδοξίας. Τον Δεκαπενταύγουστο, ημέρα της εορτής της, όσοι είναι οι καημοί, οι αγωνίες, οι δοκιμασίες, οι αρρώστιες και οι δυστυχίες, τόσοι είναι και οι πιστοί Χριστιανοί που εναποθέτουν την ικεσία και την ελπίδα τους στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Ασθενείς, σωματικά και ψυχικά ανήμποροι, τραυματίες της ζωής, ανεβαίνουν, συρόμενοι ή πατώντας στα γόνατα, την ανηφόρα που οδηγεί στον περικαλλή ολόλευκο ναό που βρίσκεται ψηλά στη Xώρα της Tήνου. Μέσα στο μυστηριακό μισόφωτο του ολοστόλιστου με καντήλια, τάματα και εικόνες ναού, τους περιμένει η Εικόνα της Παναγίας, έτοιμη να δεχτεί το επόμενο τάμα.
htmlText_02BCD5DB_4081_A6C2_4128_2DCF08D6A140.html =
Θεόδωρος Γαλιγαλίδης
Δεόμενη μορφή 2009
Πηλός
htmlText_7E8C2103_4083_BF42_41A9_659CA56030A6.html =
Θεόδωρος Παπαγιάννης
Προσκυνητής με άρτο, 2022
Πηλός
htmlText_57C4D539_4568_9D8F_41C7_66134615FC96.html =
Κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο η συνήθεια των χριστιανών να προσφέρουν τάματα συνεχίστηκε με το ίδιο σθένος, ίσως και εντονότερο, λόγω της οθωμανικής κυριαρχίας, εφόσον αποτελούσαν τον αμεσότερο τρόπο επικοινωνίας με τους αγίους, οι οποίοι παρείχαν τη μεταφυσική τους προστασία. Όπως συνέβαινε πάντα, οι πιστοί προσπαθούσαν από τη μία να εκδηλώσουν την ευγνωμοσύνη τους και από την άλλη, όπως τους είχαν μάθει, να καλοπιάσουν κάθε θεία μορφή και να την εξαναγκάσουν να υπακούσει στο αίτημά τους.
htmlText_714F09F7_4082_6EC2_41C7_D26D6A760665.html =
Κώστας Καρακίτσος
Αριάδνη, 2022
Πηλός
htmlText_19626694_3294_5EF1_41BD_259693E600E7.html =
Μάρκος Καμπάνης
Ημέρα 364, 2013
Ακρυλικό σε ξύλο
htmlText_1AC3C7F4_3294_BE32_41C5_6C5905DB5AA7.html =
Μαρία Κομπατσιάρη
Τάματα, 2001
Μικτή τεχνική
htmlText_7FBE2826_4082_AD42_41C0_ACC83E3AEB81.html =
Ο Ταξιάρχης Μιχαήλ του Μανταμάδου θεωρείται προστάτης ολόκληρης της Λέσβου. Σύμφωνα με τον θρύλο, η μονή δέχθηκε την επιδρομή Σαρακηνών πειρατών, οι οποίοι κατέσφαξαν τους μοναχούς, με εξαίρεση έναν νέο δόκιμο καλόγερο, τον Γαβριήλ, ο οποίος πρόλαβε να κρυφτεί στην οροφή της εκκλησιάς. Από εκεί, μετά το μακελειό, είδε τη μορφή του Αρχαγγέλου να φτερουγίζει πάνω από τα πτώματα των μοναχών. Παίρνοντας κερί και χώμα, που είχε ποτιστεί με το αίμα τους, έφτιαξε τη μορφή του Ταξιάρχη, όπως πρόλαβε να την αντικρίσει. Οι πιστοί εναποθέτουν ως τάματα μεταλλικά παπούτσια, επειδή η παράδοση θέλει τον Ταξιάρχη να φθείρει τα υποδήματά του διατρέχοντας το νησί τη νύχτα.
htmlText_50A2CE7A_4569_EF8C_41A1_7568F5414EA1.html =
Τόσο οι κέραμοι όσο και οι ακροκέραμοι που στόλιζαν τον τρούλο των εκκλησιών, σύμβολο του ουρανού, αποτελούν ένα ακόμη τάμα των πιστών. Τοποθετώντας ένα κεραμίδι στο σήμερα, οι ευσεβείς πιστεύουν ότι αγοράζουν ένα κεραμίδι στον Παράδεισο.
Τα ξωκλήσια αποτελούν επίσης ένα προσφιλές τάμα. Ένα από τα πιο γνωστά είναι αυτό που αφιέρωσε στην Παναγία Παντοχαρά στη Σίκινο o νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης. Στο υπέρθυρο διαβάζουμε τη φράση: «Παρθένῳ Σικινίῳ Ὀδυσσέας Ἐλύτης ἀνέθηκε».
htmlText_2CC17B48_328C_7652_41C0_3A9BF47385AA.html =
Φανή Γκούντρα
Φλεγόμενες καρδιές, 2022
Κέντημα με ημιπολύτιμους λίθους και φτερά πτηνών
htmlText_2D04B3AB_3294_56D6_41C6_3119F6DB7679.html =
Δέντρο με κρεμασμένα κομμάτια υφασμάτων (εγκατάσταση).
Οι πιστοί θεωρούν ότι, αν κρεμάσει κανείς στα κλαδιά μια δική του προσφορά, συνήθως μαντήλι ή κομμάτια ενδυμάτων, οι ασθένειές τους θα θεραπευτούν. Τέτοιες αφιερωτικές πρακτικές συναντάμε σε πολλές χώρες του κόσμου.
htmlText_256856C2_328C_DE56_41C7_6BA579DB9011.html =
Εικόνα της Παναγίας Δεξιοκρατούσας, γνωστής ως «Άξιον Ἐστί». Πρωτάτο, Καρυές Αγίου Όρους, 10ος αι. μ.Χ.
«Κοινή εφέστιος προστάτις» των είκοσι αγιορειτικών μονών, θεωρείται ως η σημαντικότερη εικόνα του Αγίου Όρους.
«Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σε τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον, καὶ Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ, καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ, τὴν ἀδιαφθόρως, Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον σὲ μεγαλύνομεν»
htmlText_5C0EC5CA_45B8_BC8D_419B_680995FB3F94.html =
Κάνε να ανάψει η φλόγα της επιθυμίας στην καρδιά μου…
φέρτε και ακουμπήστε τη φλεγόμενη καρδιά στο στήθος σας…
(Arnulph von Löwen, Summi regis cor)
Ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα του καθολικού χριστιανισμού είναι η «Ιερά Καρδία» του Ιησού, γνωστή ως «Sacré-Cœur», μία μεγαλοπρεπής βασιλική με τρούλο που βρίσκεται πάνω στον λόφο της Μονμάρτης στο Παρίσι. Τον 13ο αιώνα ο Γερμανός μοναχός και ποιητής Arnulph von Löwen, έγραψε τον ύμνο «Summi regis cor», αφιερωμένο στην Ιερά Καρδία. Το πρώτο καταγεγραμμένο θαύμα σημειώθηκε τον 17ο αιώνα, όταν η Γαλλίδα Marguerite-Marie Alacoque θεραπεύθηκε από μακρόχρονη και βασανιστική ασθένεια που την ταλαιπωρούσε. Έτσι, αποφάσισε να γίνει μοναχή με το όνομα Μαργαρίτα - Μαρία και αφιερώθηκε στον Θεό και στην υπηρεσία της Ιεράς Καρδίας μέχρι το τέλος της ζωής της. Τον 18ο αιώνα ο Πάπας Κλήμης ΙΓ΄ θέσπισε τον εορτασμό της Ιεράς Καρδίας του Ιησού που λαμβάνει χώρα για τους καθολικούς την τρίτη Παρασκευή μετά την Πεντηκοστή.
htmlText_2F38D911_32FF_D3F3_41B6_81D197A53D2E.html =
Κάνε να ανάψει η φλόγα της επιθυμίας στην καρδιά μου…
φέρτε και ακουμπήστε τη φλεγόμενη καρδιά στο στήθος σας…
(Arnulph von Löwen, Summi regis cor)
Ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα του καθολικού χριστιανισμού είναι η «Ιερά Καρδία» του Ιησού, γνωστή ως «Sacré-Cœur», μία μεγαλοπρεπής βασιλική με τρούλο που βρίσκεται πάνω στον λόφο της Μονμάρτης στο Παρίσι. Τον 13ο αιώνα ο Γερμανός μοναχός και ποιητής Arnulph von Löwen, έγραψε τον ύμνο «Summi regis cor», αφιερωμένο στην Ιερά Καρδία. Το πρώτο καταγεγραμμένο θαύμα σημειώθηκε τον 17ο αιώνα, όταν η Γαλλίδα Marguerite-Marie Alacoque θεραπεύθηκε από μακρόχρονη και βασανιστική ασθένεια που την ταλαιπωρούσε. Έτσι, αποφάσισε να γίνει μοναχή με το όνομα Μαργαρίτα - Μαρία και αφιερώθηκε στον Θεό και στην υπηρεσία της Ιεράς Καρδίας μέχρι το τέλος της ζωής της. Τον 18ο αιώνα ο Πάπας Κλήμης ΙΓ΄ θέσπισε τον εορτασμό της Ιεράς Καρδίας του Ιησού που λαμβάνει χώρα για τους καθολικούς την τρίτη Παρασκευή μετά την Πεντηκοστή.
htmlText_57DB9621_45DD_34B9_41AC_99FF90081BBC.html =
Πόσοι από εμάς δεν βρεθήκαμε «ἐπὶ κλίνης ὀδύνης» και πόσοι δεν σταθήκαμε έστω και μια στιγμή στη ζωή μας μπροστά στην εικόνα του Χριστού, της Παναγίας ή κάποιων αγίων, ανάβοντας ένα κεράκι και παρακαλώντας με δάκρυα στα μάτια, να μας ανακουφίσει από ψυχικό και σωματικό πόνο ή να μας γιατρέψει από μια σοβαρή ασθένεια;
Τα τάματα μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια «ευτελή» όψη της θρησκείας, ωστόσο, κάθε ένα από αυτά, μεγάλο ή μικρό, μαρτυρεί μια προσωπική ιστορία, μια ιστορία αγωνίας, ελπίδας, ικεσίας και εκπλήρωσης, μια εκδήλωση προσωπικής λατρείας.
Τα αναθηματικά αντικείμενα, διαχρονικά, αποτελούν τεκμήρια προσωπικής πίστης σε ένα συγκεκριμένο θεό, ο οποίος σε ανταπόδοση προσφέρει κάποια μορφή σωτηρίας. Οι πράξεις αυτές λατρείας παραμένουν στην κατηγορία των «χρήσιμων συμπληρωμάτων» και δεν αποτελούν «υποκατάστατα», τα οποία υπονοούν συνειδητή απόρριψη κάθε προηγούμενου.
Αφιερωμένη σε όλους εμάς που πιστεύουμε και εναποθέτουμε τις ελπίδες μας
στην προστασία ή βοήθεια των αγίων, έστω και στις δύσκολες στιγμές.
Παναγιώτης Καμπάνης
Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός
htmlText_7554F27F_4086_BDC2_41C6_6B5C3BF4A1EA.html =
Στον Πανορμίτη, γνωστό μοναστήρι της Σύμης, στον ναό που είναι αφιερωμένος στον Ταξιάρχη Μιχαήλ, οι γυναίκες αφιερώνουν σκούπες στολισμένες με πολύχρωμες κορδέλες, με τις οποίες, αφού καθαρίσουν πρώτα όλο τον ναό, κατόπιν τις αφιερώνουν στον Ταξιάρχη, για να σκουπίσει και αυτός με τη σειρά του τις αρρώστιες τους.
Με τον Ταξιάρχη Μιχαήλ συνδέεται και ένα άλλο έθιμο, τα τάματα μέσα σε γυάλινα μπουκάλια. Οι πιστοί συνήθως γράφουν σε ένα χαρτί τη διεύθυνση, το όνομα και την παράκλησή τους, το σφραγίζουν σε μπουκάλι και στη συνέχεια το πετούν στη θάλασσα και προσεύχονται να φτάσει στον Ταξιάρχη Μιχαήλ τον Πανορμίτη στη Σύμη. Οι ντόπιοι κάνουν λόγο για διαχρονικό θαύμα, καθώς τα μπουκάλια για τον άγιο βρίσκουν τον δρόμο τους. Είτε άμεσα είτε έμμεσα, μέσω κάποιου ναυτικού που το εντόπισε, ή κάποιου ψαρά που το μάζεψε στα δίχτυα του και το παρέδωσε. Όλα τα τάματα που φθάνουν στο νησί παραδίδονται στους μοναχούς, οι οποίοι προσεύχονται για την παράκληση και αποστέλλουν ευχαριστήρια επιστολή προς τον πιστό που έστειλε το μπουκάλι.
htmlText_B439138C_A05A_A596_41D8_EA6B9D0C44ED.html =
Τάμα με ένα περιστέρι που κρατά στο ράμφος του ένα κλαδάκι ελιάς, σύμβολο της ειρήνης.
htmlText_7883D5B7_4087_A742_41BB_6AF3E1690522.html =
Τάματα από σημαντικές στιγμές του βίου και ανθρώπινες μορφές: γάμος, στέφανα, κύηση, βρέφη
htmlText_50F44526_4568_7D84_41BA_72B99D46C591.html =
Τάματα από το εκκλησιαστικό μουσείο της Ιεράς Μονής Ταξιάρχου Μιχαήλ του Πανορμίτου
Σκούπες και πλωτά τάματα (ομοιώματα καραβιών, μπουκάλια)
htmlText_71E346CE_4081_A2C2_41B5_707760958266.html =
Τάματα με ανθρώπινες μορφές: άντρες
htmlText_5A5EE27B_409E_9DC2_4197_4D090DDD7E10.html =
Τάματα με ανθρώπινες μορφές: ένστολοι
htmlText_71F3A570_4081_A7DE_41BD_D5AE132C98AE.html =
Τάματα με ανθρώπινες μορφές: αγόρια
htmlText_71A4BE47_408E_65C2_41C6_B027780AA5FC.html =
Τάματα με ανθρώπινες μορφές: γυναίκες
htmlText_729F1EDF_4082_62C2_41CB_2D1D3C8E01CA.html =
Τάματα με ανθρώπινες μορφές: κορίτσια
htmlText_5A765675_409E_E5C6_41CC_4F728115076F.html =
Τάματα με ιδιοκτησίες και αντικείμενα της καθημερινής ζωής: αυτοκίνητα, μέσα μεταφοράς, επιστολές, βιβλία, διπλώματα, φιλανθή κ.ά.
htmlText_70F6CA4A_408E_EDC2_41C8_D0A54EAF1307.html =
Τάματα με ιδιοκτησίες και αντικείμενα της καθημερινής ζωής: οικήματα
htmlText_5A51A513_409E_6742_41C0_B0C24D5B3F1B.html =
Τάματα με ιδιοκτησίες και αντικείμενα της καθημερινής ζωής: πλεούμενα
htmlText_5A640756_409E_63C2_415E_E6567DD67BE8.html =
Τάματα με ιδιοκτησίες της καθημερινής ζωής: ζώα
htmlText_2F62B4D7_328D_D27E_41A0_AABE7FA6AB9F.html =
Τάματα με οφθαλμούς, χέρια, κάτω άκρα, ζώα
htmlText_15EB25A3_3294_52D6_4194_17C4902840BF.html =
Τάματα με πάσχοντα μέλη: άνω άκρα, κάτω άκρα
htmlText_15C248CC_3295_B251_41B7_EB2F1CB9A21A.html =
Τάματα με πάσχοντα μέλη: γυναικεία γεννητικά όργανα, άνω άκρα
htmlText_1AE0DD32_3294_5231_41B9_9C7C356AC007.html =
Τάματα με πάσχοντα μέλη: κάτω άκρα
htmlText_142F8312_3295_B7F6_41BC_1E0FACB3D707.html =
Τάματα με πάσχοντα μέλη: κεφάλι (οφθαλμοί, μύτη, αυτιά, δόντια κ.λπ.)
htmlText_14EC923B_3294_7636_41AE_021AEED2FA38.html =
Τάματα με πάσχοντα μέλη: κορμός, όργανα (καρδιά, πνεύμονες, νεφρά, στομάχι, έντερο, ανδρικά γεννητικά όργανα)
htmlText_2E96A5D2_328B_D271_41C7_C3CF6D53E98D.html =
Τάματα των καθολικών χριστιανών
htmlText_02D0A333_4082_6342_41D0_23FBA1CF6108.html =
Τάματα χειροποίητα στικτά και εγχάρακτα με ανθρώπινες μορφές
htmlText_0836B786_4082_6342_41BA_5826801A707C.html =
Τάματα χειροποίητα στικτά με ανθρώπινες μορφές σε στάση δέησης
htmlText_015C1ED8_4082_A2CE_41BB_7993EA149335.html =
Τάματα χειροποίητα στικτά με ανθρώπινες μορφές
htmlText_5F82A986_45A8_7484_41CD_1EBB0E9DF81F.html =
Το θυμιατήριο, όπου καίγονται τα κάρβουνα και τοποθετείται το θυμίαμα, συμβολίζει την κοιλία της Θεοτόκου, η οποία δέχτηκε στα σπλάχνα της σωματικώς τη Θεότητα, που είναι «πῦρ καταναλίσκον», χωρίς να υποστεί φθορά ή αλλοίωση. «Ὁ θυμιατήρ ὑποδεικνύει τήν ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ, τό πῦρ τήν θεότητα καί ὁ εὐώδης καπνός, τήν εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προπορευομένην».
Τα θυμιατήρια που χρησιμοποιούνται μέχρι και τις μέρες μας έχουν σχήμα δισκοπότηρου με διάτρητο σκέπασμα. Το σώμα τους συνήθως είναι σφαιρικό ή κωνικό, το σκέπασμα κωδωνόσχημο ή σφαιρικό και η βάση τους δισκοειδής, καμπύλη, ημισφαιρική ή κωδωνόσχημη. Έχουν μία λαβή, τις περισσότερες φορές σε σχήμα φιδιού, ως σύμβολο της αναγέννησης, επειδή το φίδι από τη φύση του έχει τη δυνατότητα να αλλάζει δέρμα. Στο πάνω μέρος του σκεπάσματος (του τρούλου) υψώνεται σταυρός.
«Καὶ γὰρ ἡ τράπεζα αὕτη πολλῷ τιμιωτέρα καὶ ἡδίων, καὶ ἡ λυχνία τῆς λυχνίας. Καὶ ἴσασιν ὅσοι μετὰ πίστεως καὶ εὐκαίρως ἐλαίῳ χρισάμενοι νοσήματα ἔλυσαν»
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Εἰς Ματθαῖον, Ὁμιλία ΛΒ΄
htmlText_5637F804_4081_ED46_41B8_CEDF68C9FAA4.html =
Το θυμιατήριο, όπου καίγονται τα κάρβουνα και τοποθετείται το θυμίαμα, συμβολίζει την κοιλία της Θεοτόκου, η οποία δέχτηκε στα σπλάχνα της σωματικώς τη Θεότητα, που είναι «πῦρ καταναλίσκον», χωρίς να υποστεί φθορά ή αλλοίωση. «Ὁ θυμιατήρ ὑποδεικνύει τήν ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ, τό πῦρ τήν θεότητα καί ὁ εὐώδης καπνός, τήν εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προπορευομένην».
Τα θυμιατήρια που χρησιμοποιούνται μέχρι και τις μέρες μας έχουν σχήμα δισκοπότηρου με διάτρητο σκέπασμα. Το σώμα τους συνήθως είναι σφαιρικό ή κωνικό, το σκέπασμα κωδωνόσχημο ή σφαιρικό και η βάση τους δισκοειδής, καμπύλη, ημισφαιρική ή κωδωνόσχημη. Έχουν μία λαβή, τις περισσότερες φορές σε σχήμα φιδιού, ως σύμβολο της αναγέννησης, επειδή το φίδι από τη φύση του έχει τη δυνατότητα να αλλάζει δέρμα. Στο πάνω μέρος του σκεπάσματος (του τρούλου) υψώνεται σταυρός.
«Καὶ γὰρ ἡ τράπεζα αὕτη πολλῷ τιμιωτέρα καὶ ἡδίων, καὶ ἡ λυχνία τῆς λυχνίας. Καὶ ἴσασιν ὅσοι μετὰ πίστεως καὶ εὐκαίρως ἐλαίῳ χρισάμενοι νοσήματα ἔλυσαν»
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Εἰς Ματθαῖον, Ὁμιλία ΛΒ΄
htmlText_290E945A_32F4_7276_41C1_0C110DE9514B.html =
Το πιο εμβληματικό ίσως αφιέρωμα του αρχαίου κόσμου, με καθοριστικές συνέπειες, όπως αυτές κατεγράφησαν από την ιστορία, ήταν ο Δούρειος Ίππος. Σύμφωνα και με την επιγραφή που ήταν χαραγμένη πάνω του, «Ἕλληνες Ἀθηνᾷ χαριστήριον», οι Τρώες ήταν αδύνατο να μη δεχτούν ένα τόσο ιδιαίτερο αφιέρωμα προς τη θεά Αθηνά, μία από τις πιο δυνατές θεϊκές παρουσίες του Τρωικού Πολέμου. Το ιερό αντικείμενο, ωστόσο, χρησιμοποιήθηκε με δόλο από τους Έλληνες, οι οποίοι προσπάθησαν να κατακτήσουν τους ευκολόπιστους Τρώες χτυπώντας τους στο ευαίσθητο θρησκευτικό τους συναίσθημα.
htmlText_2F70AA40_328D_D652_41B3_9DC9E43B661C.html =
Φλεγόμενες καρδιές
htmlText_519593CB_4568_9483_41CB_FBD9EA585F12.html =
Πήλινο ακροκέραμο με σταυρό που απολήγει σε κρινάνθεμα, 19×14 εκ.
htmlText_79EA8041_4086_9D3E_41C2_046E88ADFAFB.html =
Τάματα ευχαριστήρια και τάματα με ανθρώπινες μορφές σε στάση ικεσίας
htmlText_7FE0E828_4081_ED4E_41CF_2216225E74F4.html =
Τάματα με μορφές αγίων και τάματα με αναλώσιμα και λειτουργικά είδη
htmlText_50F9867A_457F_9F8D_41BE_569BF69AAB8E.html =
Τάματα με μορφές αγίων, αγγέλων και εγκόλπια
htmlText_01A84C55_4086_65C6_41C0_74FBCEA0120D.html =
Χυτό ασημένιο εγκόλπιο με το δεξί χέρι της Αγίας Μαρίνας που κρατώντας σφυρί επιτέθηκε στον Διάβολο (10,1×3,9 εκ.)
htmlText_772AC15E_408E_FFC2_41C3_34BF1580D78A.html =
Τάματα υποδήματα για τους πολιούχους αγίους των Ιονίων Νήσων
Ο άγιος Διονύσιος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1547 και ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο μοναστήρι της Θεοτόκου της Αναφωνήτριας, όπου ο άγιος είπε ψέματα για πρώτη φορά στη ζωή του για να κρύψει και να φυγαδεύσει τον φονιά του αδελφού του, εξού και το προσωνύμιό του ο Άγιος της Συγγνώμης. Πολλοί επισκέπτες και πιστοί, τιμώντας τον άγιο, πηγαίνουν ως τάμα ένα ζεύγος εμβάδων (παντόφλες) και μία μικρή ποδέα κατασκευασμένη από τα ίδια υλικά για να σκεπάσει το τμήμα των ποδιών του αγίου που ασπάζονται οι πιστοί.
Στη μνήμη του αγίου Γερασίμου στις 16 Αυγούστου γίνεται η περιφορά του άφθαρτου λειψάνου του, στη μονή που πήρε και το όνομά του, στα Ομαλά Κεφαλονιάς. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς και καθ’ όλη τη διαδρομή, οι πιστοί ξαπλώνουν στο έδαφος για να περάσει το σκήνωμα από πάνω τους.
Ο άγιος Σπυρίδωνας πολλές φορές βγαίνει από την εκκλησιά του στην Κέρκυρα, όπου βρίσκεται το λείψανό του, και γυρίζει τη θάλασσα και τη στεριά, για να κάμει καλά και να βοηθήσει εκείνους που τον επικαλούνται. Γι’ αυτό χαλάει τα υποδήματά του και οι πιστοί είναι αναγκασμένοι κάθε τόσο να του τα αλλάζουν.
## Skin ### Dropdown DropDown_7B6F79D9_68F8_00A7_41B5_5CA8536E1A4F.prompt = Επιλογή ### Image Image_473C97ED_5F7A_543B_41AB_A3D5EB0FE6A3.url = skin/Image_473C97ED_5F7A_543B_41AB_A3D5EB0FE6A3_en.png Image_473C97ED_5F7A_543B_41AB_A3D5EB0FE6A3_mobile.url = skin/Image_473C97ED_5F7A_543B_41AB_A3D5EB0FE6A3_mobile_en.png Image_7F1064C3_68A8_00AB_4171_36BA4DA19CEB.url = skin/Image_7F1064C3_68A8_00AB_4171_36BA4DA19CEB_en.jpg Image_7F1064C3_68A8_00AB_4171_36BA4DA19CEB_mobile.url = skin/Image_7F1064C3_68A8_00AB_4171_36BA4DA19CEB_mobile_en.jpg Image_C091EA01_89F9_69FB_41D8_5F746425C28B.url = skin/Image_C091EA01_89F9_69FB_41D8_5F746425C28B_en.png Image_C091EA01_89F9_69FB_41D8_5F746425C28B_mobile.url = skin/Image_C091EA01_89F9_69FB_41D8_5F746425C28B_mobile_en.png ### Label Label_7D92732C_68E8_01FD_41D8_0F15311C776C.text = Πατήστε εδώ για περισσότερες πληροφορίες ### Tooltip IconButton_49C236C8_5E9E_3479_41C2_F8257841C1FB.toolTip = Contact IconButton_48A67AB5_5E9A_5C2A_41B1_056565603494.toolTip = Facebook Image_473C97ED_5F7A_543B_41AB_A3D5EB0FE6A3_mobile.toolTip = Full screen Image_473C97ED_5F7A_543B_41AB_A3D5EB0FE6A3.toolTip = Full screen IconButton_48A66AB5_5E9A_5C2A_41D5_71D0E8DA86F9.toolTip = Instagram IconButton_473DB64B_5FA6_547F_41D4_83AAF5A18FF5_mobile.toolTip = Sound IconButton_473DB64B_5FA6_547F_41D4_83AAF5A18FF5.toolTip = Sound IconButton_48A64AB5_5E9A_5C2A_41BA_81C904D6177D.toolTip = Vimeo IconButton_48A6BAB5_5E9A_5C2A_41B0_90F98B8DC810.toolTip = Website ## Tour ### Description ### Title tour.name = Τάματα: Σῶμα πάσχον, ψυχή ἀλγοῦσα