#: locale=en
## Action
### URL
LinkBehaviour_406E9B44_086E_0818_4196_6C78AAF41361.source = https://vimeo.com/agioritikiestia
LinkBehaviour_406ECB44_086E_0818_41A1_A585424F7634.source = https://www.agioritikiestia.gr
LinkBehaviour_223D6E06_2D00_DA3C_41C3_0549395FB960.source = https://www.agioritikiestia.gr/el/neomartyres-poreia-pros-tin-eleftheria
LinkBehaviour_406D4B43_086E_0818_4190_0DE59290C87F.source = https://www.facebook.com/AgioritikiEstia
LinkBehaviour_406D6B43_086E_0818_4191_C18DD4F5BEF2.source = https://www.instagram.com/agioritikiestia/
## Hotspot
### Tooltip
HotspotPanoramaOverlayArea_7D24F2EE_6930_20FF_41C4_22FC1694014E.toolTip = κέντρο
HotspotPanoramaOverlayArea_7F88E91C_6970_6123_4150_AC902C6A1420.toolTip = κέντρο
HotspotPanoramaOverlayArea_7C5D5610_6930_2323_41D6_A0E96415F2DD.toolTip = κέντρο
HotspotPanoramaOverlayArea_7D26D2DC_6930_E323_41C2_81434599D854.toolTip = κέντρο
HotspotPanoramaOverlayArea_7D8FA14E_6930_213C_41C7_83D8EA05A8F8.toolTip = χώρος Β'
HotspotPanoramaOverlayArea_7DF96D87_6937_E12D_41D6_25CE94EE669E.toolTip = χώρος Β'
HotspotPanoramaOverlayArea_7DB823F1_6930_60E5_41CB_98C47119910F.toolTip = χώρος Β'
HotspotPanoramaOverlayArea_7C104BE7_6930_60ED_41C1_98DBCF19CCED.toolTip = χώρος Γ'
HotspotPanoramaOverlayArea_7DB22F87_6930_612D_41D8_07EDEE3C756F.toolTip = χώρος Γ'
HotspotPanoramaOverlayArea_7DC114C4_6930_6723_41D9_1F94154C1E3A.toolTip = χώρος Γ'
HotspotPanoramaOverlayArea_7FC260CB_6910_FF25_419D_1D8A8CC7149C.toolTip = χώρος Δ’
HotspotPanoramaOverlayArea_7D795C01_6930_2725_41C9_892A5ED11E0A.toolTip = χώρος Δ’
## Media
### Audio
AudioResource_20052245_1E0D_358A_419F_9CC5F28E9AC3.mp3Url = media/audio_70400006_68A8_1FAD_419A_C072D5B38A78_en.mp3
### Image
imlevel_9C0A0E95_8EBB_FC28_41C1_4C351F8F6A36.url = media/popup_9C7BD02A_8EB6_6479_41DC_66537B25C4BC_en_0_0.jpg
imlevel_9C047E96_8EBB_FC28_419D_1FE2B2871B3B.url = media/popup_9C7BD02A_8EB6_6479_41DC_66537B25C4BC_en_0_1.jpg
imlevel_9C082EAA_8EBB_FC78_41B4_9FA6EC346A47.url = media/popup_9C8A80C2_8EB6_E428_41BA_1E079957BE79_en_0_0.jpg
imlevel_9C09CEAA_8EBB_FC78_41DB_EC2C27FCDA8F.url = media/popup_9C8A80C2_8EB6_E428_41BA_1E079957BE79_en_0_1.jpg
imlevel_9C098EFA_8EBB_FDD9_41DC_8D548DD28B1C.url = media/popup_9F653C19_8EBA_BC5B_41E0_9178C6B7AD47_en_0_0.jpg
imlevel_9C099EFA_8EBB_FDD9_41D6_7A35764643E2.url = media/popup_9F653C19_8EBA_BC5B_41E0_9178C6B7AD47_en_0_1.jpg
### Popup Image
### Title
photo_96E2FD35_8E99_BC6B_4191_39B6A9A28609.label = 1
photo_9533C294_8EE9_A429_41D3_C63582550E30.label = 10
photo_9EC6EC45_8EAA_7C28_41DD_64F60F7C1965.label = 11
photo_9EC71D6D_8EAA_7CF8_41E0_CF13FBF9E63E.label = 12
photo_9EC6EEDC_8EAA_7DD9_41DD_59352A1AA784.label = 13
photo_9EC740B6_8EAA_6469_41D5_CA472E65A84C.label = 14
photo_9EC70266_8EAA_64E9_41DA_C06D48328292.label = 15
photo_9EC773D9_8EAA_6BDB_418E_261D30A11FE7.label = 16
photo_9EC7252C_8EAA_6C79_41DA_7A0092763627.label = 17
photo_9EC77673_8EAA_6CEF_41A8_C0BFC659FBCC.label = 18
photo_9EC727E4_8EAA_6BE8_41DD_635F3396B403.label = 19
photo_9EC42F3B_8EA9_9C5F_41DD_4D7F004C6DF9.label = 2
photo_9EC79929_8EAA_6478_41C0_E21E7B6EB3AE.label = 20
photo_9EC74A77_8EAA_64D7_41AD_74EF5525808A.label = 21
photo_9EC78BC5_8EAA_642B_4188_095C388E2EA4.label = 22
photo_9EC7BD28_8EAA_9C79_41D3_C88132CB6EC7.label = 23
photo_9EC7CED9_8EAA_9DD8_41D6_FD98FE4C87C6.label = 24
photo_9EC7E01B_8EAA_A45F_41CB_599C3B095D5F.label = 25
photo_9ECAF1CD_8EAA_A438_41DB_051EF8D3B2D2.label = 26
photo_9ECA8382_8EAA_A429_4184_475A43C5FA5E.label = 27
photo_9ECAD4A7_8EAA_AC77_41B9_E6563F650109.label = 28
photo_9ECAF63F_8EAA_AC57_41D5_0FCFC47FBE16.label = 29
photo_9EC64107_8EAA_6437_41D3_A92148AF779B.label = 3
photo_9ECB27EB_8EAA_ABF8_41D6_E3FA0FD8BE8F.label = 30
photo_9ECAC9F2_8EAA_A7E9_41AA_F05C5A73AED4.label = 31
photo_9ECB7B99_8EAA_A45B_41DF_C51BD190189B.label = 32
photo_9ECB3D37_8EAA_BC68_4199_E55F97CF5661.label = 33
photo_9ECB5E84_8EAA_BC29_41DA_CA92CD457CDA.label = 34
photo_9ECB7FAD_8EAA_BC7B_41D3_3F5875E0E3D8.label = 35
photo_9ECBA0D5_8EAA_A42B_41D1_C1550557383A.label = 36
photo_9ECB5206_8EAA_A429_41D2_69C016DDCCD6.label = 37
photo_9ECB83A2_8EAA_A468_41DB_2F17A62251EE.label = 38
photo_9ECB44CE_8EAA_AC39_41D2_FD1035E1861A.label = 39
photo_9EC6A273_8EAA_64EF_41D0_A3F8205D654E.label = 4
photo_9ECBE609_8EAA_AC3B_41D0_CCF63435EEBE.label = 40
photo_9ECBF73E_8EAA_AC59_41AD_C5FECA05A413.label = 41
photo_9ECBC87E_8EAA_A4D8_41D0_73F97598327F.label = 42
photo_9ECBF9EA_8EAA_A7F8_41B5_3A5A531FF68D.label = 43
photo_9EC87B0D_8EAA_A438_41B4_267A5F5691A6.label = 44
photo_9EC83CC7_8EAA_9C37_41E0_3586F8E97845.label = 45
photo_9EC85E0E_8EAA_9C39_41AF_E75505732477.label = 46
photo_9EC87F43_8EAA_9C2F_41BE_F364DA7EF69B.label = 47
photo_9EC8C0F9_8EAA_E5DB_41BF_FAFDDCA8786B.label = 48
photo_9EC82262_8EAA_E4E9_41CB_84E043CFB323.label = 49
photo_9EC6640E_8EAA_6C38_41C2_5851E6130240.label = 5
photo_9EC8F3A9_8EAA_E478_41D9_A17FB7BB12EF.label = 50
photo_9EC834E2_8EAA_EDE8_41BF_8D8420B75954.label = 51
photo_9EC886AF_8EAA_EC77_41A5_7006D7A77054.label = 52
photo_9EC88893_8EAA_E42F_41A7_0A197A843894.label = 53
photo_9EC94A2C_8EAA_E479_41D8_47A32C23EEB1.label = 54
photo_9EC8AB54_8EAA_E429_41CD_20A711F7C5DA.label = 55
photo_9EC90CEB_8EAA_FDFF_41D6_F5B44C3D1237.label = 56
photo_9EC96EB9_8EAA_FC5B_41DC_5C5BC13748F1.label = 57
photo_9EC93FE7_8EAA_FBE8_41AE_0E375A0B8279.label = 58
album_D1598389_F571_7688_41AB_BCD97F160B1E_0.label = 59a
album_D1598389_F571_7688_41AB_BCD97F160B1E_1.label = 59b
album_D1598389_F571_7688_41AB_BCD97F160B1E_2.label = 59c
photo_9EC6C5D0_8EAA_6C28_41C6_35B80F31DE24.label = 6
album_D09D34EC_F571_7288_41C1_B174BD453DEA_0.label = 60a
album_D09D34EC_F571_7288_41C1_B174BD453DEA_1.label = 60b
album_D09D34EC_F571_7288_41C1_B174BD453DEA_2.label = 60c
album_D09D34EC_F571_7288_41C1_B174BD453DEA_3.label = 60d
album_D0D1F7D3_F57F_DE98_41D0_65F3145DC631_0.label = 61a
album_D0D1F7D3_F57F_DE98_41D0_65F3145DC631_1.label = 61b
album_D0D1F7D3_F57F_DE98_41D0_65F3145DC631_2.label = 61c
album_D0D1F7D3_F57F_DE98_41D0_65F3145DC631_3.label = 61d
album_D015B04F_F571_B189_41E6_72F237B50493_0.label = 62
photo_EF93107B_F571_5188_41C2_F012F6490193.label = 62b
album_EFFC7249_F572_F188_41EC_B54218FD3D67_0.label = 63a
album_EFFC7249_F572_F188_41EC_B54218FD3D67_1.label = 63b
album_EFFC7249_F572_F188_41EC_B54218FD3D67_2.label = 63c
photo_9EC6870F_8EAA_6C37_41D2_8CE5FB85F37E.label = 7
photo_9EC6F859_8EAA_64DB_41DD_A82BAB2C6CCF.label = 8
photo_9EC6B988_8EAA_6439_41D3_397FE2B6E11F.label = 9
album_D1598389_F571_7688_41AB_BCD97F160B1E.label = Photo Album 59
album_D09D34EC_F571_7288_41C1_B174BD453DEA.label = Photo Album 60
album_D0D1F7D3_F57F_DE98_41D0_65F3145DC631.label = Photo Album 61
album_D015B04F_F571_B189_41E6_72F237B50493.label = Photo Album 62
album_EFFC7249_F572_F188_41EC_B54218FD3D67.label = Photo Album 63
video_507CDF7A_4047_E5DC_41CD_F63D248EE03B.label = Xenopoulos 1Fora V2
panorama_65B9359B_6868_00DB_41C3_FB2DBE720EA0.label = Είσοδος
panorama_64E66D59_6868_01A7_41C5_76AE97C79CAF.label = κέντρο
panorama_64E64722_6868_01E5_41CE_6D21ABC4DD29.label = προθήκες
panorama_64E07903_6868_01AB_41B3_E53148ED1163.label = χώρος Α'
panorama_64E67EBE_6868_00DD_41D7_D9FF8077611B.label = χώρος Β'
panorama_64E6C9E1_6868_0067_41D0_9FC9E1F9B1C9.label = χώρος Γ'
panorama_64E623C4_6868_00AD_41C8_5444D4CBBED9.label = χώρος Δ’
### Video
videolevel_592DEE69_0812_08EB_41A6_F32ABF3AC29C.url = media/video_507CDF7A_4047_E5DC_41CD_F63D248EE03B_en.mp4
videolevel_592DEE69_0812_08EB_41A6_F32ABF3AC29C.posterURL = media/video_507CDF7A_4047_E5DC_41CD_F63D248EE03B_poster_en.jpg
### Video Subtitles
## Popup
### Body
htmlText_FA409850_EB1E_B198_41EC_E324675AD67E.html = Γιαννούλης Λυμπερόπουλος
Άγιος Γρηγόριος Ε΄ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
50 × 40 εκ.
Ο άγιος Γρηγόριος, κατά κόσμον Γεώργιος, γεννήθηκε το 1745 στη Δημητσάνα Αρκαδίας και παιδί εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη. Εκάρη μοναχός λαμβάνοντας το όνομα Γρηγόριος και ολοκλήρωσε τη θεολογική μόρφωσή του στην Πατμιάδα Σχολή. Ο μητροπολίτης Σμύρνης Προκόπιος τον χειροτόνησε διάκονο και κατόπιν πρεσβύτερο και, όταν ανήλθε στον Οικουμενικό Θρόνο (1788), ο Γρηγόριος εψηφίσθη διάδοχός του στη Σμύρνη. Το 1797 εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης και πάραυτα ανέλαβε να ανυψώσει την τιμή του Πατριαρχείου, αναστηλώνοντας το πατριαρχικό κατάλυμα στο Φανάρι. Ίδρυσε επίσης τυπογραφείο που εξέδιδε βιβλία στη δημοτική γλώσσα, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην πνευματική αφύπνιση του Γένους. Σύντομα, ωστόσο, συκοφαντήθηκε από ορισμένους επισκόπους σε δυσμένεια και εξορίστηκε στη Χαλκηδόνα και κατόπιν στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος, όπου υπήρξε υπόδειγμα μοναχικής βιοτής. Ανακλήθηκε στο Πατριαρχείο το 1806 και έγινε δεκτός με ενθουσιασμό. Το 1808, όμως, επί Μαχμούτ Β΄, ο Γρηγόριος υποχρεώθηκε να παραιτηθεί και αποσύρθηκε στην Πρίγκηπο και μετά εκ νέου στο Άγιον Όρος. Το 1818 ήρθε σε επαφή με μέλη της Φιλικής Εταιρείας και λίγο αργότερα κλήθηκε για τρίτη φορά στον πατριαρχικό θρόνο, εντείνοντας ακόμη περισσότερο τη μέριμνα ώστε τα παιδιά να λαμβάνουν ελληνική παιδεία. Όταν ξέσπασε η εθνεγερσία στις παραδουνάβιες ηγεμονίες τον Φεβρουάριο του 1821, ακολούθησαν αιματηρά αντίποινα στην Κωνσταντινούπολη και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Την Κυριακή του Πάσχα, 10 Απριλίου 1821, ο άγιος Γρηγόριος τέλεσε με μεγαλοπρέπεια την Αναστάσιμη Λειτουργία, κατά το πέρας της οποίας του επιβεβαίωσαν την είδηση της Επανάστασης στη γενέτειρά του Πελοπόννησο. Μόλις ώρες αργότερα, του αναγγέλθηκε η έκπτωσή του και γενίτσαροι τον έσυραν βάναυσα στη φυλακή. Υπεβλήθη σε ανάκριση και φρικτά βασανιστήρια, στη διάρκεια των οποίων παρέμεινε μεγαλοπρεπώς σιωπηλός. Μίλησε μόνο όταν του πρότειναν να αρνηθεί την πίστη του, λέγοντας «Ο πατριάρχης των χριστιανών χριστιανός αποθνήσκει!», πριν απαγχονιστεί στην πύλη του Πατριαρχείου, η οποία έκτοτε παραμένει σφραγισμένη. Ήταν το Πάσχα του 1821.
Ο καλλιτέχνης
Γεννημένος στην Αθήνα το 1979, ο Γιαννούλης Λυμπερόπουλος σπούδασε στη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ, ενώ είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στην Εικονογραφική Τέχνη και υποψήφιος διδάκτορας στη Χριστιανική Τέχνη στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Μαθήτευσε κοντά στους αγιογράφους Γιώργο Κόρδη και Δημήτρη Χατζηαποστόλου. Ασχολείται συστηματικά με την ιστόρηση φορητών εικόνων, λειτουργικών, παιδικών βιβλίων καθώς και την τοιχογράφηση ιερών ναών [ενδεικτικά: ιεροί ναοί Αγίας Κυριακής Ανάβυσσου και Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Άνδρο, ιδιωτικά παρεκκλήσια Αγίου Πέτρου (Άνδρος), Αγίων Ιωακείμ και Άννης (Λειβαδιά), Αγίου Φιλάρετου (Αθήνα), Αγίου Νεκταρίου (Αθήνα)]. Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις εικονογραφίας και έργα του, εκτός εικονογραφίας, με βάση τη βυζαντινή τεχνοτροπία υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές. Παράλληλα, έχει πολυετή διδακτική δραστηριότητα με αντικείμενο την εικονογραφία σε τεχνικό και θεωρητικό επίπεδο σε διάφορους φορείς, μεταξύ των οποίων το ΕΚΠΑ, ΙΕΚ, η ιδιωτική σχολή «Εικονουργία» και εκκλησιαστικές σχολές.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Αναστάσιος εν Ναυπλίω
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
27 × 21,5 εκ.
Ο άγιος Αναστάσιος, με καταγωγή από το Ναύπλιο, ήταν άξιος ζωγράφος το επάγγελμα. Αρραβωνιασμένος, όταν συνειδητοποίησε ότι η χριστιανή μνηστή του δεν είχε την πρέπουσα συμπεριφορά, διέλυσε τους αρραβώνες και για κάποιο διάστημα έχασε τα λογικά του και παραφερόταν. Όταν συνήλθε, κατάλαβε ότι του είχαν κάνει περιτομή και του είχαν φορέσει λευκό σαρίκι. Τότε το πέταξε καταγής με περιφρόνηση και φώναξε προς όλους: «Ήμουν, είμαι και θα είμαι Χριστιανός!» Αμέσως τον έσυραν στον δικαστή και τον καταδίκασε σε αποκεφαλισμό. Με το άκουσμα, ωστόσο, της κρίσης ο όχλος χίμηξε κατά πάνω του μανιασμένος. Άλλοι τον κτυπούσαν με ραβδιά και άλλοι τον τρυπούσαν με ξίφη, μέχρι που τον έκαναν κομμάτια. Ετελειώθη και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου την 1η Φεβρουαρίου 1655. Σήμερα τιμάται ως πολιούχος του Ναυπλίου.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Αναστάσιος ο εν Ηπείρω
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
26,5 × 17,5 εκ.
Ο άγιος Αναστάσιος καταγόταν από την Παραμυθιά της Ηπείρου. Μία μέρα, πηγαίνοντας στα χωράφια να θερίσει μαζί με την αδερφή του και άλλους χριστιανούς, διασταυρώθηκε με μια ομάδα μουσουλμάνων καβαλάρηδων με επικεφαλής τον Μουσά, νεαρό γιο του Οθωμανού διοικητή της περιοχής. Εκείνος, γοητευμένος από την αδερφή του Αναστάσιου, θέλησε να την αρπάξει για να την κάνει δική του. Ακολούθησε συμπλοκή μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων, με αποτέλεσμα ο Μουσά να παραπονεθεί στον πασά πατέρα του ότι ο Αναστάσιος είχε δήθεν δώσει λόγο να αλλάξει την πίστη του. Ο πασάς τον συνέλαβε και τον πίεσε να αλλαξοπιστήσει. Ο άγιος αρνήθηκε και ούτε οι απειλές ούτε τα χτυπήματα ούτε η φυλακή μπόρεσαν να κλονίσουν την πίστη του. Ο Μουσά θαύμασε την υπομονή και την πίστη του Αναστάσιου και θέλησε να μάθει περισσότερα για αυτή τη θρησκεία που του έδινε τόση δύναμη. Έτσι, τον συνάντησε στη φυλακή και με θαυμαστό τρόπο ζήτησε να ασπαστεί τον Χριστιανισμό. Ο Αναστάσιος, όμως, τον συμβούλεψε να περιμένει, φοβούμενος ότι η μεταστροφή του θα ωθούσε τον πασά να καταδιώξει με οργή τους χριστιανούς. Λίγες μέρες αργότερα, στις 18 Νοεμβρίου 1750, ο Αναστάσιος, αφού βασανίστηκε, ετελειώθη διά απαγχονισμού με διαταγή του πασά και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου. Ο Μουσά πήγε κρυφά να προσκυνήσει στον τάφο του αγίου μάρτυρα, αποφασισμένος να συνεχίσει τον δρόμο του προς τον Χριστό. Με τη χάρη του αγίου, έφτασε στην Πελοπόννησο και ετέθη υπό την καθοδήγηση ενός γέροντα ασκητή, ο οποίος συνέχισε τη μύηση του Μουσά στη χριστιανική πίστη και στον ασκητικό βίο. Τελικά, έλαβε το όνομα Δημήτριος στη Βενετία και αναχώρησε για την Κέρκυρα, όπου εκάρη μοναχός με το όνομα Δανιήλ.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Αχμέτ ο καλλιγράφος
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
26,5 × 20 εκ.
Ο άγιος Αχμέτ γεννήθηκε από μουσουλμάνους γονείς και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και ασκούσε καταξιωμένος το επάγγελμα του καλλιγράφου, φτάνοντας μάλιστα να είναι ο δεύτερος τη τάξει καλλιγράφος στη γραμματεία του σουλτάνου, κοινωνική θέση για την οποία απολάμβανε ιδιαίτερο σεβασμό. Ως άγαμος ανώτερος αξιωματούχος, είχε το δικαίωμα να έχει για παλλακίδα του μία από τις χριστιανές σκλάβες του. Μία μέρα, ο Αχμέτ ρώτησε τη χριστιανή για το αντίδωρο που έμαθε ότι είχε φάει και, θέλοντας να μάθει περισσότερα για τη θρησκεία της, ντύθηκε χριστιανικά και μετέβη στον πάνσεπτο πατριαρχικό ναό για να παρακολουθήσει κρυφά τη Θεία Λειτουργία. Εκεί βίωσε εντονότατη λατρευτική εμπειρία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να πιστέψει με τρόπο θαυμαστό. Ενόψει της μεταστροφής του Αχμέτ στον Χριστιανισμό, ο τρίτος καλλιγράφος, εποφθαλμιώντας τη θέση του, έστρεψε εναντίον του τον αρχιγραμματέα και το υπόλοιπο προσωπικό. Οδηγηθείς στο δικαστήριο για την πίστη του στον Χριστό, ο Αχμέτ απάντησε ότι όντως είχε ασπαστεί τη χριστιανική πίστη μετά από θεία αποκάλυψη και ευχήθηκε με όλη την καρδιά του στους συναδέλφους του να αντιληφθούν και αυτοί τη μουσουλμανική απάτη. Ο δικαστής οργισμένος διέταξε να τον φυλακίσουν ως κοινό εγκληματία, αφήνοντάς τον μάλιστα χωρίς τροφή και νερό για έξι μέρες. Παρουσιαζόμενος εκ νέου στον δικαστή, ο Αχμέτ δήλωσε ότι η νηστεία τον είχε εξαγνίσει και κατέστησε ακλόνητη την πίστη του στον Χριστό. Αμετάπειστος, οδηγήθηκε ενώπιον του ίδιου του σουλτάνου, στον οποίο επίσης αψήφησε το μαρτυρικό θάνατο για την πίστη του. Ο σουλτάνος τον καταδίκασε αμέσως σε θάνατο και ο άγιος Αχμέτ, έχοντας εντωμεταξύ λάβει το όνομα Χριστόδουλος, αποκεφαλίστηκε στις 3 Μαΐου 1682.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Γεώργιος ο εκ Φιλαδελφείας
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
27 × 20,5 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος γεννημένος από χριστιανούς γονείς στη Φιλαδέλφεια της Μικράς Ασίας, ασκούσε το επάγγελμα του ράφτη στην κωμόπολη Καρατζασού. Κάποτε, επειδή αρνήθηκε να πληρώσει ένα πρόστιμο που βάρυνε τους χριστιανούς υπηκόους, τον οδήγησαν στον δικαστή, ενώπιον του οποίου ο Γεώργιος δήλωσε ψευδώς πως είναι μουσουλμάνος. Αμέσως, οι Οθωμανοί διώκτες τον συνέλαβαν και του έκαναν περιτομή. Μετά από λίγες μέρες, όμως, ο Γεώργιος συνήλθε, μετανόησε και πήγε στο Άγιον Όρος. Εκεί έζησε πολλά χρόνια με μετάνοια, άσκηση και κατήχηση προκειμένου να μην υποφέρει από τις τύψεις του. Έτσι, αφού πήρε την ευλογία ενός πνευματικού, επέστρεψε στο χωριό του, προκειμένου να επανορθώσει την άρνησή του με δημόσια ομολογία της πίστης του στον Χριστό και να εξιλαστεί διά του μαρτυρίου. Φυλακίστηκε, υπέφερε φοβερά βασανιστήρια και ετελειώθη διά αποκεφαλισμού. Έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 2 Οκτωβρίου 1794.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Ιωσήφ μητροπολίτης Θεσσαλονίκης
Ξυλομπογιές, 2021
25 × 18 εκ.
Ο άγιος Ιωσήφ, με καταγωγή από τη Δημητσάνα της Πελοποννήσου, κρίθηκε άξιος της ιεροσύνης, χειροτονήθηκε διάκονος κοντά στον μητροπολίτη Εφέσου και κατόπιν εξελέγη μητροπολίτης Δράμας το 1787. Με δική του πρωτοβουλία και επιμέλεια, σε συνεργασία με τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, εκδόθηκε σε δημώδη ελληνική γλώσσα ο Συναξαριστής. Το 1810 εψηφίσθη μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Με την κήρυξη της Επανάστασης, τον Μάρτιο του 1821, ο άγιος Ιωσήφ συνελήφθη και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με μερικούς από τους πλέον περίοπτους επισκόπους της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, κατόπιν διαταγής του σουλτάνου. Παρέμειναν φυλακισμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα και μετά την πυρπόληση ενός πλοίου του οθωμανικού στόλου στη Λέσβο μαρτύρησαν όλοι διά απαγχονισμού, στις 3 Ιουνίου 1821.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Μιχαήλ των Αγράφων
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2021
27,5 × 20,5 εκ.
Ο άγιος Μιχαήλ γεννήθηκε από ευσεβείς χριστιανούς γονείς με καταγωγή από το χωριό Γρανίτσα των Αγράφων. Λίγο μετά τον θάνατο του πατέρα του, νυμφεύθηκε και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου ασκούσε το επάγγελμα του αρτοποιού. Μία μέρα, ήρθε ένα μουσουλμανόπαιδο να αγοράσει ψωμί και ο Μιχαήλ το ρώτησε σε αυστηρό τόνο ποια ήταν η πίστη του και αν καταλάβαινε αυτά που πίστευε. Καθώς έτυχε να περνά ένας διδάσκαλος του μουσουλμανικού νόμου, ενεπλάκη στη συζήτηση που φούντωσε, προσελκύοντας πλήθος περαστικών οι οποίοι τελικά άρπαξαν τον τολμητία χριστιανό προσηλυτιστή και τον οδήγησαν ενώπιον του δικαστή με την κατηγορία της βλασφημίας κατά του Μωάμεθ. Παρότι αγράμματος, ο Μιχαήλ εξέθεσε με παρρησία τα μυστήρια της χριστιανικής πίστης και τον έριξαν στη φυλακή. Στις 21 Μαρτίου 1544 τον υπέβαλαν σε μια ύστατη ανάκριση. Ο δικαστής τον κάλεσε να ασπαστεί τη μουσουλμανική πίστη, υποσχόμενος πλεονεκτήματα και τιμές. Ακλόνητος με θαυμαστό τρόπο, ο άγιος νεομάρτυρας Μιχαήλ αρνήθηκε κατηγορηματικά και καταδικάστηκε σε θάνατο στην πυρά την ίδια μέρα. Όταν η συνοδεία έφτασε μπροστά στην πυρά, τον άλειψαν με θειάφι, ώστε, μόλις άναψαν την φωτιά, το σώμα του λαμπάδιασε σαν δαυλός και ο άγιος Μιχαήλ παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο λαμβάνοντας το στεφάνι του μαρτυρίου στις 21 Μαρτίου, 1544, ημέρα Πέμπτη της Διακαινησίμου.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Νεκτάριος της Αγίας Άννης
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
27,5 × 20,5 εκ.
Ο άγιος Νεκτάριος γεννήθηκε στα Βουρλά της Μικράς Ασίας. Όταν ορφάνεψε από πατέρα, σε ηλικία δεκαεπτά ετών, μπήκε στη δούλεψη ενός μουσουλμάνου, που τον έβαλε να φροντίζει τις καμήλες του. Με τον καιρό, ο Νεκτάριος μετανόησε για τη μεταστροφή του και έφυγε για τη Σμύρνη, όπου ένας θείος του ναυτικός του έδωσε φράγκικα ρούχα, τον έβαλε σε ένα καράβι και του συνέστησε να πάει στη Ρωσία να μετανοήσει. Κατόπιν σύντομης παραμονής στη Βλαχία, επέστρεψε στη Σμύρνη και εξομολογήθηκε όλες τις αμαρτίες του σε έναν Αγιορείτη πνευματικό, ο οποίος τον συμβούλεψε να μεταβεί στο Άγιον Όρος. Εκεί, στη Σκήτη της Αγίας Άννης, βρισκόταν ο Δανιήλ, συμπατριώτης του πνευματικού, ο οποίος δέχτηκε κοντά του τον μεταμεληθέντα νέο και του πρότεινε να μείνει. Έζησε εν ειρήνη και με θαυμαστή μετάνοια εκεί, λαμβάνοντας το μοναχικό σχήμα με το όνομα, εκ νέου, Νεκτάριος. Μετά από καιρό, ο εικοσιδιάχρονος πλέον Νεκτάριος αποφασισμένος να μαρτυρήσει για την πίστη του, αναχώρησε από το Άγιον Όρος μαζί με τον Δανιήλ, ο οποίος ήταν μαζί του για να τον οδηγήσει στο επιθυμητό τέλος του. Επέστρεψαν στα Βουρλά, όπου ο Νεκτάριος εξιστόρησε οικειοθελώς στον δικαστή όλη την ιστορία του, δηλώνοντας ότι, αφού εξαπατήθηκε, επιθυμούσε να επιστρέψει στην πίστη των πατέρων του. Ο δικαστής τον έδιωξε, αλλά ο άγιος Νεκτάριος με επιμονή επέστρεψε ξανά και τελικά φυλακίστηκε, επιθυμώντας διακαώς και προσευχόμενος για το μαρτυρικό του τέλος. Στην έσχατη ανάκριση ενώπιον του δικαστή απήγγειλε το Σύμβολο της Πίστεως και δέχτηκε ασμένως τη θανατική ποινή. Έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου διά απαγχονισμού στις 11 Ιουλίου 1820.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Σεραφείμ επίσκοπος Φαναρίου
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
28 × 18,5 εκ.
Ο άγιος Σεραφείμ γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς στο χωριό Μπεζούλα των Αγράφων. Από νεαρή ηλικία επέδειξε εξαιρετική επίδοση στη μελέτη του Ευαγγελίου και σύντομα εκάρη μοναχός. Γρήγορα κρίθηκε άξιος της ιεροσύνης και αργότερα εξελέγη αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου. Όταν το 1601 ξέσπασε η εξέγερση του μητροπολίτη Λάρισας Διονυσίου, που πνίγηκε στο αίμα των αντιποίνων, ο Σεραφείμ απέφυγε με κάθε τρόπο να εμπλακεί στα τεκταινόμενα. Προτίμησε να περιέρχεται τα χωριά της επισκοπικής του περιφέρειας και να διδάσκει την ειρήνη και την ευλάβεια. Συνελήφθη, ωστόσο, με την ψευδή κατηγορία ότι είχε υποστηρίξει την εξέγερση. Ενώπιον του δικαστηρίου, ο άγιος έμεινε ακλόνητος στις απειλές και στις κολακείες του δικαστή, ο οποίος του πρότεινε να αρνηθεί την πίστη του για να σώσει τη ζωή του. Υποβλήθηκε σε φρικτά μαρτύρια, τα οποία υπέμεινε αγόγγυστα. Στις 4 Δεκεμβρίου 1601, ο άγιος Σεραφείμ εκτελέστηκε σε κοινή θέα στην αγορά με απαγχονισμό ή, κατ’ άλλους, με ανασκολοπισμό.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Κωνσταντίνος Κουγιουμτζής
Άγιος Παναγιώτης ο εν Ιερουσαλήμ
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
64 × 44 εκ.
Ο άγιος Παναγιώτης, με καταγωγή από την Πελοπόννησο και ηλικίας εικοσιπέντε ετών όταν μαρτύρησε, ήταν δούλος ενός Οθωμανού αξιωματούχου. Σε μια αποστολή του κυρίου του στα Ιεροσόλυμα, ο Παναγιώτης τον ακολούθησε και μία μέρα τον συνόδευσε στο τέμενος του Ομάρ στο οποίο εισήλθε χωρίς να γνωρίζει ότι η είσοδος απαγορευόταν επί ποινή θανάτου στους μη μουσουλμάνους. Όταν αυτό συνέβη για δεύτερη φορά, επειδή ένας άλλος δούλος φθονούσε τον Παναγιώτη και ήθελε να τον βλάψει πηγαίνοντάς τον στο τέμενος, ο όχλος συνέλαβε τον Παναγιώτη και τον οδήγησε με τη βία ενώπιον του δικαστηρίου. Με σθένος και σταθερή φωνή, χωρίς να διστάζει καθόλου, ο άγιος αντιστάθηκε σε όλες τις προτάσεις που του έκαναν να αρνηθεί την πίστη του. Για αυτόν τον λόγο, καταδικάστηκε σε μαρτυρικό θάνατο. Μετά από μακρά βασανιστήρια, ο άγιος γονάτισε προσευχόμενος και, αφού αναφώνησε «Χριστός Ανέστη!», τον αποκεφάλισαν στις 5 Απριλίου 1820.
Ο καλλιτέχνης
Γεννημένος στη Δράμα, ο Κωνσταντίνος Κουγιουμτζής εργάζεται ως ζωγράφος - αγιογράφος, ζωγραφίζοντας ιερούς ναούς (τοιχογραφίες) και φορητές εικόνες, καθώς και ως καλλιτέχνης του θεάτρου σκιών. Σπούδασε τη βυζαντινή ζωγραφική με δάσκαλο τον Γιώργο Κόρδη, ενώ σταθμός στην πορεία του ήταν η συνεργασία με τον μεγάλο δάσκαλο του ελληνικού θεάτρου σκιών Ευγένιο Σπαθάρη (1994–1998). Υπήρξε υπεύθυνος των καλλιτεχνικών εργαστηρίων ζωγραφικής και αγιογραφίας στο Κέντρο Νεότητας Δήμου Δράμας επί δεκαετία (1991–2001). Το διάστημα 2008–2011 ήταν υπεύθυνος καθηγητής του Εργαστηρίου Ευρωπαϊκής και Βυζαντινής ζωγραφικής του άλλοτε ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Από το 2010 διδάσκει τη βυζαντινή τέχνη στη σχολή αγιογραφίας της Ι. Μ. Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου. Έργα του κοσμούν ιερούς ναούς και ιδιωτικές συλλογές, ενώ ακόμη έχει ζωγραφίσει στο συνοδικό του μητροπολιτικού μεγάρου Δράμας, στον Χριστοδούλειο Οίκο Ξενίας της Ι. Μ. Δράμας (με πρωτότυπες παραστάσεις, σε βυζαντινή τεχνοτροπία από την ιστορία της Δράμας) και στο αμφιθέατρο της ίδιας Ιεράς Μητροπόλεως. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε περισσότερες από 15 εκθέσεις ζωγραφικής, αγιογραφίας και θεάτρου σκιών. Το 2013 το πανεπιστήμιο της Γρανάδας αφιέρωσε για ένα μήνα την ιστοσελίδα του τμήματος Βυζαντινών και Ελληνικών σπουδών στο ζωγραφικό του έργο και στη σειρά «Ψιμύθια στις σκιές» με μικρογραφίες εμπνευσμένες από το θέατρο σκιών. Συντροφιά με τον ξυπόλητο φίλο του τον Καραγκιόζη, ο Κωνσταντίνος Κουγιουμτζής δίνει παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό προσφέροντας το γέλιο σε μικρούς και μεγάλους.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Αγαθάγγελος ο Εσφιγμενίτης
Δίχρωμο ξυστό σχέδιο με μελάνι σε χαρτόνι, 2007
30 × 22 εκ.
Ο άγιος Αγαθάγγελος, κατά κόσμον Αθανάσιος, καταγόταν από τον Αίνο της Θράκης. Όταν έμεινε ορφανός από πατέρα, μπήκε ναύτης σε εμπορικό πλοίο. Ο καπετάνιος τον συμπάθησε και θέλησε να τον υιοθετήσει και να τον μεταστρέψει στο Ισλάμ. Μία νύχτα, αφού έπιασαν λιμάνι στη Σμύρνη, ο καπετάνιος τον οδήγησε στο μουσουλμανικό νεκροταφείο και με την απειλή μαχαίρας απέσπασε από τον νέο την υπόσχεση ότι θα ασπαστεί το Ισλάμ. Αμέσως τον πήγε ενώπιον του δικαστή και τον υπέβαλε σε περιτομή παρουσία μαρτύρων. Αφού ο Αθανάσιος κατόρθωσε να διαφύγει, κατευθύνθηκε προς το Άγιον Όρος, αναζητώντας πνευματικό πατέρα. Στη μονή Εσφιγμένου ο ηγούμενος Ευθύμιος τον δέχτηκε πατρικά και του ανέθεσε το διακόνημα του τραπεζάρη. Ο ζήλος της μετανοίας και η άσκηση γέννησαν μέσα του τον πόθο να προσφερθεί ως θυσία για την αγάπη του Χριστού. Ο Αθανάσιος ενεδύθη το μοχαχικό Σχήμα, έλαβε το όνομα Αγαθάγγελος και πέρασε προσευχόμενος και νηστεύοντας όλη τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή κλεισμένος σε έναν πύργο της μονής. Αφού ο ηγούμενος τον ευλόγησε για να μαρτυρήσει, ο Αγαθάγγελος απέπλευσε για τη Σμύρνη. Εκεί παρουσιάστηκε ενώπιον του δικαστή, ζητώντας δικαιοσύνη, γιατί τον εξαπάτησε το αφεντικό του και υποχρεώθηκε να αλλαξοπιστήσει. Παρότι δοκίμασαν να τον μεταπείσουν παντοιοτρόπως, ο Αγαθάγγελος αγνόησε υποσχέσεις και κολακείες. Όταν ο δικαστής διαπίστωσε ότι ματαιοπονούσε, πέρασε στις απειλές και τελικά διέταξε να ρίξουν τον άγιο στη φυλακή. Το πρωί της τελευταίας μέρας του κοιμήθηκε ειρηνικά αναμένοντας την κατάληξή του, αποχαιρέτησε τους συγκρατούμενούς του, τους παρακάλεσε να προσευχηθούν για εκείνον και αφέθηκε να προσαχθεί ενώπιον του δικαστηρίου. Αφού απαγγέλθηκε η καταδίκη του, οδηγήθηκε με ιαχές και οχλαγωγία στον τόπο του μαρτυρίου, όπου προσευχόμενος έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου σε ηλικία μόλις δεκαεννέα ετών. Η κεφαλή του ετμήθη το Σάββατο 19 Απριλίου 1819.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Γεώργιος Ιωαννίνων
Δίχρωμο ξυστό σχέδιο με μελάνι σε χαρτόνι, 2005
29 × 20 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος γεννήθηκε το 1810 σε πτωχή οικογένεια του χωριού Τσούρχλι (σημ. Άγιος Γεώργιος) των Γρεβενών. Μετά τον θάνατο των γονέων του, εισήλθε στην υπηρεσία ενός Οθωμανού αξιωματικού ως ιπποκόμος. Παρά την προσήλωσή του στη χριστιανική πίστη, οι υπόλοιποι υπηρέτες συνήθιζαν να τον φωνάζουν με το όνομα «γκιαούρ Χασάν». Καιρό μετά, ένας αγάς τον κατήγγειλε στον δικαστή, λέγοντας ότι ενώ ήταν μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, ετοιμαζόταν να νυμφευθεί χριστιανή. Ο Γεώργιος κατέρριψε την ψευδή κατηγορία, κατόρθωσε να αποδείξει ότι γεννήθηκε και παρέμεινε χριστιανός και έφυγε στα Φιλιατά. Επιστρέφοντας στα Ιωάννινα, συνελήφθη εκ νέου και οδηγήθηκε στον δικαστή, ενώπιον του οποίου επαναβεβαίωσε με επιμονή ότι πάντα ήταν χριστιανός και ποτέ δεν αρνήθηκε την πίστη των πατέρων του. Φυλακισμένος, άκουσε με απερίγραπτη χαρά την είδηση της καταδίκης του σε θάνατο. Ετελειώθη διά απαγχονισμού στις 17 Ιανουαρίου 1838. Το 2018 ο άγιος Γεώργιος «ο Φουστανελάς» ανακηρύχθηκε προστάτης άγιος της Προεδρικής Φρουράς.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Εφραίμ ο νεοφανής
Δίχρωμο ξυστό σχέδιο με μελάνι σε χαρτόνι, 2005
30 × 22 εκ.
Για τον άγιο νεομάρτυρα Εφραίμ δε γνωρίζαμε τίποτε μέχρι τις 3 Ιανουαρίου 1950, οπότε και φανέρωσε τον τόπο της ταφής του, στην αρχαία μονή του Ευαγγελισμού, στο όρος Αμώμων (Πεντέλη), κοντά στην Νέα Μάκρη Αττικής. Από το 1965 έως σήμερα, ο άγιος φέρεται όχι μόνο να έχει εμφανιστεί πολλές φορές τόσο σε μοναχές της μονής όσο και σε προσκυνητές, στον ύπνο τους ή ενώπιόν τους, αλλά και να διηγείται με λεπτομέρειες τον βίο και τις συνθήκες του μαρτυρίου του. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, o άγιος Εφραίμ έγινε μοναχός σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών, ενώ μετά από είκοσι επτά χρόνια ασκητικού βίου συνελήφθη από Οθωμανούς στρατιώτες που κατέσφαξαν τους υπόλοιπους μοναχούς και κατέστρεψαν τη μονή. Υποβλήθηκε σε πλήθος άγριων βασανιστηρίων πριν οι διώκτες του τον κρεμάσουν ανάποδα σε μια μουριά και παραδώσουν το σώμα του στις φλόγες στις 5 Μαΐου 1426. Διά των πλείστων όσων θαυμαστών εμφανίσεων του αγίου έως σήμερα, οι πιστοί παρηγορούνται ότι ο Κύριος χαίρεται εν τοις αγίοις Του και επιχέει μέσω αυτών τη χάρη του προς οικοδομήν της Εκκλησίας.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Φώτης Βάρθης
Άγιος Ιωάννης εκ Μονεμβασίας
Ξυλογραφία, 2021
55 × 15 εκ.
Ο άγιος Ιωάννης καταγόταν από την περιοχή της Μονεμβασιάς και ήταν γιος ιερέα. Σε μία από τις συχνές επιδρομές Αρβανιτών, ο πατέρας του σκοτώθηκε, ενώ ο άγιος με τη μητέρα του αιχμαλωτίστηκαν για να πουληθούν μαζί με άλλους χριστιανούς σε σκλαβοπάζαρο. Οδηγήθηκαν στη Λάρισα, όπου τους αγόρασε κάποιος μουσουλμάνος. Εκείνος, επειδή δεν είχε παιδιά, αποφάσισε να υιοθετήσει τον Ιωάννη και να τον κάνει να αλλαξοπιστήσει. Ο έφηβος χριστιανός, όμως, παρέμεινε ακλόνητος και ούτε οι κολακείες ούτε οι απειλές στάθηκαν ικανές να τον μεταστρέψουν. Τότε ο μουσουλμάνος αφέντης άρχισε να βασανίζει τον άγιο που αντιστεκόταν σθεναρά στο θέλημά του και δεν κατέλυε τις χριστιανικές νηστείες. Ο αφέντης τον μαχαίρωσε εξαγριωμένος και ο άγιος Ιωάννης μαρτύρησε τελικά στις 21 Οκτωβρίου 1773.
Ο καλλιτέχνης
Ο Φώτης Βάρθης, με καταγωγή από την Κέρκυρα, γεννήθηκε το 1983 στην Αθήνα. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ από το 2009 έως το 2015, αποφοιτώντας από τον τομέα της χαρακτικής. Μελετά συνεχώς την τέχνη του βυζαντινού σχεδίου και ζωγραφικής. Έχει εκδώσει δύο βιβλία με έργα του [Η ρομφαία της αυγής (2016) και Γυναίκες που επιστρέφουν (2020)], ενώ έχει συνεργαστεί με συγγραφείς και μουσικούς, καθώς τον γοητεύει η συνομιλία των τεχνών. Έχει συμμετάσχει σε ομιλίες, σεμινάρια και συμπόσια με θέμα τη χαρακτική και τη βυζαντινή τέχνη και έργα του έχουν επιλεγεί να συμμετάσχουν σε πανελλαδικά και ευρωπαϊκά προγράμματα. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε αρκετές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις.
Ανέστης Τενίδης
Άγιος Γεώργιος ο Χίος
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
35 × 25 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος γεννήθηκε από χριστιανούς γονείς στη Χίο και μικρός ακόμη μπήκε μαθητευόμενος σε έναν ικανό ξυλογλύπτη. Κάποτε, στα Ψαρά, όπου είχαν πάει για να φτιάξουν εικονοστάσια, έφυγε από το σπίτι του μάστορα για την Καβάλα παρέα με άλλους νεαρούς και τους έπιασαν σε ένα μποστάνι να κλέβουν πεπόνια. Τον παρέδωσαν στον δικαστή και, φοβούμενος τις τιμωρίες, δέχθηκε να γίνει μουσουλμάνος, περιτμήθηκε και ονομάστηκε Αχμέτ. Σε ηλικία δέκα ετών, μετέβη πάλι στη Χίο και επέστρεψε στο πατρικό του σπίτι κλαίγοντας και θρηνώντας για την αποστασία του. Ο πατέρας του τότε τον εμπιστεύθηκε στις φροντίδες ενός καλού χριστιανού στις Κυδωνίες, ο οποίος θα τον έκρυβε για να μη τον βρουν. Εκεί, σε ηλικία είκοσι έξι ετών πλέον, αρραβωνιάστηκε. Λίγο αργότερα, ωστόσο, μετά από μια διένεξη με τον αδελφό της μνηστής του, ο μέλλων κουνιάδος του τον κατέδωσε στις οθωμανικές αρχές ως αποστάτη, με αποτέλεσμα ο Γεώργιος να φυλακιστεί και να βασανιστεί. Την επομένη αποφασίστηκε η εκτέλεσή του και οι ιερείς της πόλης συγκέντρωσαν τους πιστούς για να τελέσουν ολονυκτία και να παρακαλέσουν τον Θεό να δώσει θάρρος και υπομονή στον μέλλοντα μάρτυρα την ώρα της δοκιμασίας. Ο Γεώργιος οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης και ετελειώθη διά αποκεφαλισμού, λαμβάνοντας το στεφάνι του μαρτυρίου, στις 26 Νοεμβρίου 1807.
Ο καλλιτέχνης
Ο Ανέστης Τενίδης γεννήθηκε στη Δράμα το 1987. Η ενασχόλησή του με τη ζωγραφική ξεκίνησε από νωρίς και με την τέχνη της αγιογραφίας γνωρίστηκε σε ηλικία δώδεκα ετών. Στη διάρκεια των σπουδών του στην Κοζάνη, μαθήτευσε στο εργαστήριο αγιογραφίας «Διά χειρός» και στη συνέχεια παρακολούθησε τριετές πρόγραμμα σπουδών της σχολής αγιογραφίας της Ι. Μ. Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου, με δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Κουγιουμτζή. Έχει λάβει μέρος στον διεθνή διαγωνισμό της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας με θέμα «H Ανάσταση του Ιησού» (2018), όπως και στο Διεθνές Συμπόσιο Σύγχρονης Εικονογραφικής Τέχνης στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης (2019), ενώ έχει παρακολουθήσει και επιμορφωτικά σεμινάρια με διδάσκοντα τον Γιώργο Κόρδη αναφορικά με την Αισθητική και τη Θεολογία των εικόνων (2021).
Γεώργιος Μίχος
Άγιος Ιωάννης ο εν Βραχωρίω
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
30 × 22 εκ.
Ο άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου από μουσουλμάνους ευγενείς γονείς. Ο πατέρας του ήταν δερβίσης και σεΐχης. Σε ηλικία είκοσι χρόνων, ο άγιος εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα και έγινε και αυτός δερβίσης. Από εκεί μετέβη στο Βραχώρι (σημ. Αγρίνιο) της Αιτωλίας και έζησε στο παλάτι του πασά Γιουσούφ Σελίμ. Μετά από καιρό, έβγαλε τα δερβίσικα ενδύματα και άρχισε να ζει ως χριστιανός. Στην Ιθάκη βαπτίσθηκε και πήρε το όνομα Ιωάννης. Επιστρέφοντας στην Αιτωλία, παντρεύτηκε στο χωριό Μαχαλάς και εργάστηκε ως αγροφύλακας. Ο πατέρας του έστειλε απεσταλμένους να τον μεταπείσουν να επανέλθει στο Ισλάμ, αλλά αυτός τους έδιωξε αποφασιστικά. Για αυτή του την αποστασία συνελήφθη από τον μουσελίμη του Βραχωρίου, στον όποιο ομολόγησε με θάρρος το χριστιανικό του όνομα και την αγάπη του στον Χριστό. Μετά από βασανιστήρια, μαρτύρησε διά ξίφους στις 23 Σεπτεμβρίου 1814.
Ο καλλιτέχνης
Ο Γεώργιος Μίχος γεννήθηκε στην Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας και σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε την ορθόδοξη βυζαντινή αγιογραφία στο Ελληνικό Κέντρο Tέχνης και Πολιτισμού και στο εργαστήριο «Ζωγραφείον Εικόνων», με δάσκαλο τον αγιογράφο Δημήτρη Χατζηαποστόλου. Έχει παρακολουθήσει, επίσης, για επτά έτη μαθήματα συντήρησης έργων τέχνης και μαθήματα παλαιογραφίας. Έχει φιλοτεχνήσει φορητές εικόνες και εικονογραφήσει σε ναούς, όπως η Αγία Μαρίνα στην Κόρινθο (Άσσος) και ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (Σύρνα Αρκαδίας). Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και έχει συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έργα του βρίσκονται σε εκκλησίες και ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο, σε Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, ΗΠΑ και Αίγυπτο.
Γεώργιος Μίχος
Άγιος Νικόδημος ο εν Αλβανία
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
30 × 22 εκ.
Ο άγιος Νικόδημος, με καταγωγή από ευσεβή χριστιανική οικογένεια στο Βιθκούκι της Κορυτσάς, ασκούσε το επάγγελμα του ράφτη στο Μπεράτι. Μετά τον θάνατο της τρίτης συζύγου του, ζήτησε από έναν μουσουλμάνο να παντρευτεί σε τέταρτο γάμο τη νεαρή χριστιανή υπηρέτριά του. Εκείνος του έθεσε ως όρο να ασπαστεί τη μουσουλμανική θρησκεία και ο Νικόδημος, τυφλωμένος από το πάθος του, αρνήθηκε δημόσια τη χριστιανική πίστη του και υποχρέωσε τη νέα γυναίκα του και τα παιδιά που γεννήθηκαν από την ένωση αυτή να τον μιμηθούν, με εξαίρεση έναν από τους γιους του, τον οποίο χριστιανοί κατάφεραν να στείλουν κρυφά στο Άγιον Όρος. Κάποτε αποφάσισε να αναζητήσει αυτόν τον γιο του στον Άθωνα. Εκεί ενεδύθη το μοναχικό σχήμα και, επειδή τον κατέλαβε ο πόθος του μαρτυρίου, έλαβε την ευλογία του οσίου Ακακίου του Καυσοκαλυβίτη και προετοιμάστηκε με άσκηση, νηστεία και πολλή προσευχή για να μαρτυρήσει. Ενισχυμένος και από την προσευχή του οσίου Ακακίου, ο Νικόδημος επέστρεψε στο Μπεράτι. Εκεί κάποιοι μουσουλμάνοι κοντά στο πρώην ραφείο του τον αναγνώρισαν και τον οδήγησαν αμέσως στον πασά. Ο μάρτυρας απέρριψε όλες τις κολακείες και τις απειλές και με θάρρος ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό. Βασανίστηκε σκληρά και αποκεφαλίστηκε για την ακλόνητη πίστη του στον Χριστό στις 11 Ιουλίου 1722.
Ο καλλιτέχνης
Ο Γεώργιος Μίχος γεννήθηκε στην Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας και σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε την ορθόδοξη βυζαντινή αγιογραφία στο Ελληνικό Κέντρο Tέχνης και Πολιτισμού και στο εργαστήριο «Ζωγραφείον Εικόνων», με δάσκαλο τον αγιογράφο Δημήτρη Χατζηαποστόλου. Έχει παρακολουθήσει, επίσης, για επτά έτη μαθήματα συντήρησης έργων τέχνης και μαθήματα παλαιογραφίας. Έχει φιλοτεχνήσει φορητές εικόνες και εικονογραφήσει σε ναούς, όπως η Αγία Μαρίνα στην Κόρινθο (Άσσος) και ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (Σύρνα Αρκαδίας). Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και έχει συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έργα του βρίσκονται σε εκκλησίες και ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο, σε Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, ΗΠΑ και Αίγυπτο.
Γιάννης Μαστερόπουλος, Παναγιώτης Παπαδόπουλος
Η σύναξη των αγίων μαρτύρων
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2017
70 × 55 εκ.
Η σύναξη των Αγίων Μαρτύρων περιλαμβάνει, σε τέσσερα διακριτά μέρη, είκοσι νεομάρτυρες από το Άγιον Όρος, την Ελλάδα και την Κρήτη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία και την Κύπρο. Σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού, οι τέσσερις ομάδες των νεομαρτύρων παρατάσσονται ανά δύο στις δύο ακτές του Βοσπόρου, ενώ στο κέντρο της εικόνας δεσπόζει η Αγία Σοφία. Αποτυπώνοντας με πολυσυλλεκτικό τρόπο την ιστορική μνήμη ότι οι μάρτυρες της πίστης προέρχονταν αδιακρίτως από ολόκληρη την κοινωνία, οι φιγούρες των νεομαρτύρων εικονίζουν απλούς ανθρώπους, άντρες, γυναίκες και παιδιά, μαζί με κληρικούς και μοναχούς που κρατούσαν άσβεστη τη φλόγα του πνεύματος του Γένους.
Οι καλλιτέχνες
Γεννημένος το 1979 στη Μόσχα, ο Γιάννης Μαστερόπουλος αποφοίτησε από το Καλλιτεχνικό Λύκειο της Μόσχας (МАХЛ) και σπούδασε στη Θεολογική σχολή ΕΚΠΑ ως υπότροφος του Υπουργείου Εξωτερικών. Σπούδασε ζωγραφική επίσης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και έχει συμμετοχές σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έργα του βρίσκονται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές στη Ρωσία, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Από το 1997 ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1985 και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας. Η ενασχόλησή του με τη βυζαντινή αγιογραφία και τη ζωγραφική ξεκίνησε στην ηλικία των 15 ετών παρακολουθώντας μαθήματα αγιογραφίας στο IEK Βυζαντινών Τεχνών της Ι. Μ. Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας που στεγάζεται στο μοναστήρι της Παναγίας Δοβράς στη Βέροια. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ από το 2003 έως το 2009 στο εργαστήριο του Ιωάννη Ψυχοπαίδη. Στη σχολή παρακολούθησε επίσης μαθήματα βυζαντινής αγιογραφίας με δάσκαλο τον Παύλο Σάμιο και μαθήματα φωτογραφίας στο εργαστήριο του Μανώλη Μπαμπούση. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα δούλευε παράλληλα στο εργαστήριο του καταξιωμένου αγιογράφου Γεωργίου Κοψιδά. Το 2011, επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του όπου έως σήμερα εργάζεται μαζί με τον πατέρα του αγιογράφο Νικόλαο Παπαδόπουλο, εικονογραφώντας πολλούς Ιερούς Ναούς σε όλη την Ελλάδα. Παράλληλα διδάσκει το μάθημα των εικαστικών σε δημοτικά σχολεία της χώρας.
Γιώργος Κόρδης
Άγιος Νικήτας ο Νισύριος
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε καμβά διαστάσεων 140 × 40 εκ.
Ο άγιος Νικήτας γεννήθηκε στη Νίσυρο από πλούσιους γονείς. Ο πατέρας του, παρότι ήταν πρόκριτος του νησιού, έπεσε κάποτε στη δυσμένεια των Οθωμανών και για να αποφύγει τις τιμωρίες εξισλαμίστηκε με όλη του την οικογένεια και μετακόμισε στη Ρόδο. Ο άγιος μεγάλωσε με το όνομα Μεχμέτ, ώσπου μία μέρα ανακάλυψε τυχαία τη χριστιανική καταγωγή του, όταν μία μουσουλμάνα τον προσέβαλε, απευθύνοντάς του ύβρεις που οι μουσουλμάνοι συνήθιζαν να λένε στους χριστιανούς. Αποφάσισε να υπακούσει στη συνείδησή του και εγκατέλειψε την οικογένειά του ταξιδεύοντας για τη Νέα Μονή της Χίου. Εκεί ο άγιος Μακάριος Κορίνθου τον εξομολόγησε και τον έχρισε με άγιο μύρο για να τον επανεντάξει στην Εκκλησία. Ο Νικήτας, αφού έζησε κατηχούμενος για ένα διάστημα στη μονή, με την παραίνεση και ευλογία των πατέρων οδηγήθηκε να μαρτυρήσει για την πίστη του. Όταν έφθασε στη Χώρα της Χίου του ζητήθηκε από τους Οθωμανούς ο κεφαλικός φόρος τον οποίο ο Νικήτας δεν είχε τη δυνατότητα να καταβάλει, με αποτέλεσμα να συλληφθεί. Κάποιος γνωστός του ιερέας τον αναγνώρισε ως Μεχμέτ και τότε οδηγήθηκε στον αγά. Εκεί ο Νικήτας ομολόγησε με θάρρος τη μεταστροφή του στον Χριστό, αρνούμενος τις κολακείες και πιέσεις των μουσουλμάνων να επιστρέψει στο Ισλάμ. Έτσι, αφού τον υπέβαλαν σε μακρά βασανιστήρια, στο τέλος τον αποκεφάλισαν σε ηλικία μόλις δεκαπέντε ετών και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 21 Ιουνίου 1792.
Ο καλλιτέχνης
Ο Γιώργος Κόρδης γεννήθηκε το 1956. Σπούδασε Μεσαιωνικές Τεχνικές στο School of the Museum of Fine Arts στη Βοστώνη και συνέχισε παίρνοντας μεταπτυχιακό στη Θεολογία (ThM) στο Holy Cross Greek Orthodox School of Theology επίσης στη Βοστώνη και το διδακτορικό του στη Θεολογία και Αισθητική της Βυζαντινής Ζωγραφικής στο ΕΚΠΑ. Εργάστηκε ως Επίκουρος Καθηγητής της Βυζαντινής Τέχνης στη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ και ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια ανά τον κόσμο. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Παρίσι, Ταϊπέι, Βουκουρέστι, Τορόντο, Σόφια, Νιου Τζέρσι, Κωνσταντινούπολη και αλλού), ενώ έχει συμμετάσχει και σε αρκετές ομαδικές. Έχει τοιχογραφήσει ιερούς ναούς στην Ελλάδα, το Άγιον Όρος και τις ΗΠΑ. Έχει συμμετοχές σε πολλά διεθνή συμπόσια για την εκκλησιαστική τέχνη, έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις και βραβεία και έχει δημοσιεύσει σε σημαντικές εκδόσεις για τη βυζαντινή ζωγραφική και τις τεχνικές σημαντικών εικαστικών της εκκλησιαστικής τέχνης και αγιογραφίας.
Γιώργος Κόρδης
Άγιος Τριαντάφυλλος
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε καμβά διαστάσεων 140 × 40 εκ.
Ο άγιος Τριαντάφυλλος, καταγόμενος από τη Ζαγορά του Πηλίου, εργαζόταν ως ναυτικός. Μια μέρα που το καράβι του έδεσε στην Κωνσταντινούπολη, ήρθε σε φιλονικία με κάποιους μουσουλμάνους, οι οποίοι τον συκοφάντησαν ότι δήθεν ήθελε να ασπαστεί το Ισλάμ. Εκείνος υπερασπίστηκε με σθένος τη χριστιανική του πίστη με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε κάθε είδους βασανιστήρια και να εκτελεστεί στις 8 Αυγούστου 1680 στο Ιπποδρόμιο σε ηλικία μόλις δεκαέξι ετών.
Ο καλλιτέχνης
Ο Γιώργος Κόρδης γεννήθηκε το 1956. Σπούδασε Μεσαιωνικές Τεχνικές στο School of the Museum of Fine Arts στη Βοστώνη και συνέχισε παίρνοντας μεταπτυχιακό στη Θεολογία (ThM) στο Holy Cross Greek Orthodox School of Theology επίσης στη Βοστώνη και το διδακτορικό του στη Θεολογία και Αισθητική της Βυζαντινής Ζωγραφικής στο ΕΚΠΑ. Εργάστηκε ως Επίκουρος Καθηγητής της Βυζαντινής Τέχνης στη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ και ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια ανά τον κόσμο. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Παρίσι, Ταϊπέι, Βουκουρέστι, Τορόντο, Σόφια, Νιου Τζέρσι, Κωνσταντινούπολη και αλλού), ενώ έχει συμμετάσχει και σε αρκετές ομαδικές. Έχει τοιχογραφήσει ιερούς ναούς στην Ελλάδα, το Άγιον Όρος και τις ΗΠΑ. Έχει συμμετοχές σε πολλά διεθνή συμπόσια για την εκκλησιαστική τέχνη, έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις και βραβεία και έχει δημοσιεύσει σε σημαντικές εκδόσεις για τη βυζαντινή ζωγραφική και τις τεχνικές σημαντικών εικαστικών της εκκλησιαστικής τέχνης και αγιογραφίας.
Γιώργος Κόρδης
Αγία Κυράννα
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε καμβά διαστάσεων 140 × 40 εκ.
Η αγία Κυράννα γεννήθηκε και έζησε στο χωριό Βυσσώκα (σημ. Όσσα) κοντά στη Θεσσαλονίκη. Μία μέρα, ένας γενίτσαρος που εισέπραττε τους φόρους στο χωριό την είδε και την ερωτεύτηκε. Με κολακείες και δώρα προσπάθησε να την πείσει ώστε να αλλαξοπιστήσει για να παντρευτούν. Εκείνη, όμως, παρέμεινε ανένδοτη και ακλόνητη στην πίστη της. Ο γενίτσαρος τότε την οδήγησε μπροστά στον δικαστή της Θεσσαλονίκης, όπου με τη βοήθεια ψευδομαρτύρων ισχυρίστηκε ότι η κόρη είχε δεχθεί την πρόταση γάμου και του είχε υποσχεθεί ότι θα ασπαστεί το Ισλάμ. Η αγία υπερασπίστηκε γενναία την πίστη της και οδηγήθηκε στη φυλακή. Ο γενίτσαρος την επισκεπτόταν στη φυλακή, όπου με κολακείες, αλλά και με τη βία, προσπαθούσε να την μεταπείσει. Όταν έφευγε ο γενίτσαρος, ο δεσμοφύλακας συνέχιζε τα ασταμάτητα μαρτύρια. Η αγία υπέμενε τον ατέλειωτο πόνο και για μέρες αρνιόταν κάθε τροφή που της έδιναν. Όταν κάποτε ο δεσμοφύλακας δεν επέτρεψε την είσοδο στον γενίτσαρο, εκείνος τον κατέδωσε στον δικαστή, ο οποίος τον επέπληξε αυστηρά. Επιστρέφοντας, ο δεσμοφύλακας ξέσπασε όλη την οργή του στην αγία, την οποία βασάνισε άγρια, πριν την αφήσει αιμόφυρτη να κρέμεται στο τιμωρητικό ξύλο. Η αγία Κυράννα υπέκυψε στα τραύματά της και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 28 Φεβρουαρίου 1751.
Ο καλλιτέχνης
Ο Γιώργος Κόρδης γεννήθηκε το 1956. Σπούδασε Μεσαιωνικές Τεχνικές στο School of the Museum of Fine Arts στη Βοστώνη και συνέχισε παίρνοντας μεταπτυχιακό στη Θεολογία (ThM) στο Holy Cross Greek Orthodox School of Theology επίσης στη Βοστώνη και το διδακτορικό του στη Θεολογία και Αισθητική της Βυζαντινής Ζωγραφικής στο ΕΚΠΑ. Εργάστηκε ως Επίκουρος Καθηγητής της Βυζαντινής Τέχνης στη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ και ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια ανά τον κόσμο. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Παρίσι, Ταϊπέι, Βουκουρέστι, Τορόντο, Σόφια, Νιου Τζέρσι, Κωνσταντινούπολη και αλλού), ενώ έχει συμμετάσχει και σε αρκετές ομαδικές. Έχει τοιχογραφήσει ιερούς ναούς στην Ελλάδα, το Άγιον Όρος και τις ΗΠΑ. Έχει συμμετοχές σε πολλά διεθνή συμπόσια για την εκκλησιαστική τέχνη, έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις και βραβεία και έχει δημοσιεύσει σε σημαντικές εκδόσεις για τη βυζαντινή ζωγραφική και τις τεχνικές σημαντικών εικαστικών της εκκλησιαστικής τέχνης και αγιογραφίας.
Γιώργος Κόρδης
Άγιος Ιωάννης εκ Μονεμβασίας
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε καμβά διαστάσεων 140 × 40 εκ.
Ο άγιος Ιωάννης καταγόταν από την περιοχή της Μονεμβασιάς και ήταν γιος ιερέα. Σε μία από τις συχνές επιδρομές Αρβανιτών, ο πατέρας του σκοτώθηκε, ενώ ο άγιος με τη μητέρα του αιχμαλωτίστηκαν για να πουληθούν μαζί με άλλους χριστιανούς σε σκλαβοπάζαρο. Οδηγήθηκαν στη Λάρισα, όπου τους αγόρασε κάποιος μουσουλμάνος. Εκείνος, επειδή δεν είχε παιδιά, αποφάσισε να υιοθετήσει τον Ιωάννη και να τον κάνει να αλλαξοπιστήσει. Ο έφηβος χριστιανός, όμως, παρέμεινε ακλόνητος και ούτε οι κολακείες ούτε οι απειλές στάθηκαν ικανές να τον μεταστρέψουν. Τότε ο μουσουλμάνος αφέντης άρχισε να βασανίζει τον άγιο που αντιστεκόταν σθεναρά στο θέλημά του και δεν κατέλυε τις χριστιανικές νηστείες. Ο αφέντης τον μαχαίρωσε εξαγριωμένος και ο άγιος Ιωάννης μαρτύρησε τελικά στις 21 Οκτωβρίου 1773.
Ο καλλιτέχνης
Ο Γιώργος Κόρδης γεννήθηκε το 1956. Σπούδασε Μεσαιωνικές Τεχνικές στο School of the Museum of Fine Arts στη Βοστώνη και συνέχισε παίρνοντας μεταπτυχιακό στη Θεολογία (ThM) στο Holy Cross Greek Orthodox School of Theology επίσης στη Βοστώνη και το διδακτορικό του στη Θεολογία και Αισθητική της Βυζαντινής Ζωγραφικής στο ΕΚΠΑ. Εργάστηκε ως Επίκουρος Καθηγητής της Βυζαντινής Τέχνης στη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ και ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια ανά τον κόσμο. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Παρίσι, Ταϊπέι, Βουκουρέστι, Τορόντο, Σόφια, Νιου Τζέρσι, Κωνσταντινούπολη και αλλού), ενώ έχει συμμετάσχει και σε αρκετές ομαδικές. Έχει τοιχογραφήσει ιερούς ναούς στην Ελλάδα, το Άγιον Όρος και τις ΗΠΑ. Έχει συμμετοχές σε πολλά διεθνή συμπόσια για την εκκλησιαστική τέχνη, έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις και βραβεία και έχει δημοσιεύσει σε σημαντικές εκδόσεις για τη βυζαντινή ζωγραφική και τις τεχνικές σημαντικών εικαστικών της εκκλησιαστικής τέχνης και αγιογραφίας.
Γιώργος Κόρδης
Αγία Φιλοθέη η Αθηναία
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε καμβά διαστάσεων 140 × 40 εκ.
Η αγία Φιλοθέη γεννήθηκε στην Αθήνα από την αρχοντική και πλούσια οικογένεια των Μπενιζέλων. Η μητέρα της είχε μεγάλη δυσκολία να τεκνοποιήσει και απέκτησε την αγία μετά από συνεχή προσευχή. Η Φιλοθέη έδειξε από νωρίς ενδιαφέρον για τη χριστιανική πίστη και οι γονείς της σε μικρή ηλικία την πάντρεψαν με έναν άντρα που την κακομεταχειριζόταν και τη βασάνιζε. Λίγα χρόνια αργότερα, εκείνος πέθανε και η αγία αποφάσισε να μην ξαναπαντρευτεί και να αφιερωθεί στον Χριστό. Όταν πέθαναν και οι γονείς της, χρησιμοποίησε τη μεγάλη περιουσία της για να ιδρύσει μία μονή στο όνομα του Αποστόλου Ανδρέα καθώς και πλήθος φιλανθρωπικών ιδρυμάτων: νοσοκομείο, πτωχοκομείο και γηροκομείο, διάφορα εργαστήρια και σχολεία. Προίκισε τα ιδρύματά της με κτήματα, ώστε να εξασφαλίζουν πόρους και να συνεχίζουν το έργο της προς τον συνάνθρωπο. Η ίδια ενεδύθη το μοναχικό σχήμα προσφέροντας βοήθεια σε όσους είχαν ανάγκη ακόμη και με κίνδυνο της ζωής της όταν άρχισαν να την καταδιώκουν. Αγαπήθηκε πολύ από τον λαό, με αποτέλεσμα να προκαλέσει τη ζήλεια και το μίσος των Οθωμανών, οι οποίοι κατέφθασαν στη νέα μονή που είχε ιδρύσει και την κακοποίησαν χτυπώντας την με ραβδιά μέχρι που την άφησαν ημιθανή. Η αγία Φιλοθέη υπέμεινε το μαρτύριό της με θαυμαστή καρτερία και παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο εκείνη τη νύχτα. Ήταν 19 Φεβρουαρίου 1589.
Ο καλλιτέχνης
Ο Γιώργος Κόρδης γεννήθηκε το 1956. Σπούδασε Μεσαιωνικές Τεχνικές στο School of the Museum of Fine Arts στη Βοστώνη και συνέχισε παίρνοντας μεταπτυχιακό στη Θεολογία (ThM) στο Holy Cross Greek Orthodox School of Theology επίσης στη Βοστώνη και το διδακτορικό του στη Θεολογία και Αισθητική της Βυζαντινής Ζωγραφικής στο ΕΚΠΑ. Εργάστηκε ως Επίκουρος Καθηγητής της Βυζαντινής Τέχνης στη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ και ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια ανά τον κόσμο. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Παρίσι, Ταϊπέι, Βουκουρέστι, Τορόντο, Σόφια, Νιου Τζέρσι, Κωνσταντινούπολη και αλλού), ενώ έχει συμμετάσχει και σε αρκετές ομαδικές. Έχει τοιχογραφήσει ιερούς ναούς στην Ελλάδα, το Άγιον Όρος και τις ΗΠΑ. Έχει συμμετοχές σε πολλά διεθνή συμπόσια για την εκκλησιαστική τέχνη, έχει λάβει σημαντικές διακρίσεις και βραβεία και έχει δημοσιεύσει σε σημαντικές εκδόσεις για τη βυζαντινή ζωγραφική και τις τεχνικές σημαντικών εικαστικών της εκκλησιαστικής τέχνης και αγιογραφίας.
Δήμητρα Ψυχογυιού
Άγιος Μιχαήλ ο κηπουρός (Πακνανάς)
Αυγοτέμπερα σε ξύλο προσαρμοσμένο σε παλιό συρτάρι, 2021
31 × 53 εκ.
Ο άγιος Μιχαήλ Πακνανάς (ή Μπακνανάς) καταγόταν από πτωχή πλην ιδιαίτερα θεοσεβή οικογένεια της Αθήνας. Ήταν αγράμματος και, για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, μετέφερε με το γαϊδουράκι του κοπριά και φρόντιζε κήπους. Μία μέρα συνάντησε τυχαία φρουρούς που τον κατηγόρησαν ότι μετέφερε μπαρούτι για τους επαναστάτες που κρύβονταν στα γύρω βουνά. Οι Οθωμανοί έριξαν χωρίς καμία απόδειξη τον δεκαοκτάχρονο Μιχαήλ στη φυλακή, όπου για μέρες μάταια προσπαθούσαν να τον πειθαναγκάσουν, είτε με σωματική βία είτε με την ψυχολογική απειλή του θανάτου, να μεταστραφεί στο Ισλάμ. Ενώπιον του δικαστηρίου, ο Μιχαήλ παρέμενε υποδειγματικά ακλόνητος στη χριστιανική πίστη του, αγνοώντας με αποφασιστικότητα τις απατηλές υποσχέσεις του δικαστή και των άλλων αξιωματούχων. Γι’ αυτή του την αμετακίνητη στάση καταδίκασαν τον άγιο Μιχαήλ σε θάνατο με απαγχονισμό. Ο δήμιος έδωσε στον άγιο τον στέφανο του μαρτυρίου στις 30 Ιουνίου 1770 ή 1771. Το 2003, ο άγιος Μιχαήλ Μπακνανάς ανακηρύχθηκε προστάτης άγιος των διαιτολόγων και διατροφολόγων, προς τιμήν του δε μία από τις κεντρικότερες οδούς στη συνοικία του Νέου Κόσμου φέρει το όνομά του (οδός Μπακνανά), όπως και η παρακείμενη στάση του τραμ.
Η καλλιτέχνις
Η Δήμητρα Ψυχογυιού γεννήθηκε στη Χαλκίδα και από παιδί της άρεσε να φτιάχνει πράγματα με τα χέρια της. Σπούδασε γραφιστική και διακόσμηση στη Σχολή Βακαλό και αγιογραφία με τον Γιώργο Κόρδη που της έμαθε τι θα πει να μη χορταίνεις να ζωγραφίζεις. Εικονογράφησε πολλά βιβλία και έγραψε τρία παραμύθια που αγαπάει πολύ: Η μυγδαλιά και το φεγγάρι, Ο κηπουρός του ουρανού, Μαζί. Πριν λίγα χρόνια της ήρθε η ιδέα να ζωγραφίζει παραμύθια πάνω σε παπούτσια και χρηστικά αντικείμενα και έτσι κατάφερε, φτιάχνοντας εκατοντάδες ζευγάρια, οι ιστορίες να ταξιδεύουν περπατώντας σε όλο τον κόσμο. Πρόσφατα άνοιξε τον νέο της χώρο, το Nadeen art shop, κοντά στην Ακρόπολη.
Δημήτρης Άγιος
Άγιος Τούνομ ο εμίρης
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
45 × 24 εκ.
Ο άγιος Τούνομ, αραβικής καταγωγής και μουσουλμάνος, ήταν εμίρης στα Ιεροσόλυμα και φρουρός στην Αγία Πόρτα του ναού της Αναστάσεως, όπου ιστορείται πως συνέβησαν τα εξής: το Πάσχα του 1579, οι Αρμένιοι των Ιεροσολύμων δωροδόκησαν τον Οθωμανό διοικητή της πόλης προκειμένου να εκδώσει απαγορευτική διαταγή προς τον ορθόδοξο πατριάρχη Σωφρόνιο Δ΄, ώστε να μην έχει πρόσβαση εντός του ναού της Αναστάσεως για την τελετή του Αγίου Φωτός. Οι φρουροί έκλεισαν την Αγία Πόρτα και ο πατριάρχης Σωφρόνιος Δ΄ με τη σύνοδο και τους ορθόδοξους πιστούς παρέμειναν έξω, προσευχόμενοι και αναμένοντας τις εξελίξεις. Πράγματι, με θαυμαστό τρόπο και παρά τις απέλπιδες προσπάθειες του Αρμένιου πατριάρχη, το Άγιο Φως δεν έλαμψε στο Ιερό Κουβούκλιο. Αντίθετα, το Άγιο Φως εξήλθε διαπερνώντας την κολώνα δίπλα στην Αγία Πόρτα, η οποία μέχρι σήμερα φαίνεται σχισμένη και μαυρισμένη και προς μεγάλη κατάπληξη άναψαν τα κεριά που κρατούσε στα χέρια του ο ορθόδοξος πατριάρχης. Αυτός μεταλαμπάδευσε το Άγιο Φως και ο Αρμένιος πατριάρχης αποχώρησε ντροπιασμένος. Τα παραπάνω έγιναν αιτία να πιστέψει ο άγιος Τούνομ ο εμίρης, να αναφωνήσει «Αυτή είναι η αληθινή πίστη!» και να γίνει Χριστιανός. Για την αλλαξοπιστία του ετελειώθη διά πυρός στις 18 Απριλίου 1579.
Ο καλλιτέχνης
Ο Δημήτρης Άγιος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1969 και είναι απόφοιτος Γενικού Λυκείου. Ζωγραφίζει από μικρό παιδί και τα πρώτα μαθήματα αγιογραφίας τα έλαβε στο εργαστήριο του αγιογράφου και συντηρητή Χρήστου Μπακόλα (1992–1993). Συνέχισε τις σπουδές του στην αγιογραφία στον σύλλογο «Βυζάντιο» (1994–1997), όπου είχε δασκάλους τους αγιογράφους Γεώργιο και Ιωάννη Σιδηρόπουλο. Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις αγιογραφίας. Έχει συνεργαστεί επαγγελματικά με αρκετούς καταξιωμένους αγιογράφους, μεταξύ των οποίων οι Χρήστος Καραπάλης, Παναγιώτης και Δημήτριος Χριστοδούλου, Αντώνιος Καμπουράκης κ.ά. Από το 2014 διατηρεί το δικό του εργαστήριο αγιογραφίας στη Θεσσαλονίκη.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιοι Αναστάσιος και Δημήτριος οι εκ Μυτιλήνης
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
25,5 × 17 εκ.
Οι καλλίνικοι άγιοι Αναστάσιος και Δημήτριος κατάγονταν από τη Λέσβο, ο μεν Αναστάσιος από τους Ασωμάτους, ο δε Δημήτριος από την Αγιάσο. Βρέθηκαν και συνδέθηκαν στον Κασαμπά της Μικράς Ασίας, όπου ο Δημήτριος έμαθε από τον Αναστάσιο, με τον οποίο ήταν μακρινοί συγγενείς, το επάγγελμα του καλαθοποιού. Μία μέρα, καθώς έπλεκαν στη σκιά ενός πλατάνου, σταμάτησαν κοντά τους δύο αξιωματικοί του οθωμανικού στρατού που, βλέποντας τους δύο νέους, τους προέτρεψαν να γίνουν μουσουλμάνοι, να απολαύσουν πλούτη και να έχουν πολλές γυναίκες. Ο άγιοι σηκώθηκαν αμέσως, ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό και δήλωσαν ότι το Άγιο Ευαγγέλιο δεν τους επέτρεπε να πράξουν κάτι τέτοιο. Μπροστά σε αυτή την αποφασιστικότητά τους, οι αξιωματικοί τους παρέδωσαν στον δικαστή κατηγορώντας τους ότι εξύβρισαν το Ισλάμ. Οι δύο νέοι παρέμειναν ακλόνητοι και απέρριψαν όλες τις κολακευτικές προτάσεις που τους έγιναν για να αλλαξοπιστήσουν. Για αυτό βασανίστηκαν άγρια, καταδικάστηκαν σε θάνατο και μαρτύρησαν διά απαγχονισμού νεότατοι, σε ηλικία 20 ετών ο Αναστάσιος και 18 ο Δημήτριος, την 11η Αυγούστου 1816 ή 1819.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Αντώνιος ο Αθηναίος
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
16,5 × 11,5 εκ.
Ο άγιος Αντώνιος γεννήθηκε σε πτωχή χριστιανική οικογένεια της Αθήνας. Δωδεκαετής, το 1770 μπήκε στη δούλεψη ενός μουσουλμάνου, προκειμένου να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του, και κατά τα επόμενα χρόνια άλλαξε πολλούς μουσουλμάνους αφέντες, ορισμένοι δε από τους οποίους τον κακομεταχειρίστηκαν και προσπάθησαν να τον κάνουν να αλλαξοπιστήσει. Όταν, κατόπιν, τον πήρε στη δούλεψή του ένας χριστιανός γανωματής, ο Αντώνιος εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, μία μέρα τον συνάντησε τυχαία στον δρόμο ένας προηγούμενος αφέντης του και αμέσως άρχισε να φωνάζει ότι ο νεαρός χριστιανός είχε απαρνηθεί το Ισλάμ και δραπέτευσε από το σπίτι του. Με αυτή την κατηγορία τον έσυραν στο δικαστήριο, ενώπιον του οποίου ο Αντώνιος ομολόγησε με θάρρος και ηρεμία την πίστη του στον Χριστό λέγοντας προς τον δικαστή «Είναι πιο εύκολο να γίνεις εσύ χριστιανός, παρά να με κάνεις να αρνηθώ τον Χριστό!». Ο δικαστής εντυπωσιάστηκε από τη γενναιότητα του αγίου, υπό την πίεση των ψευδομαρτύρων, ωστόσο, διέταξε να τον φυλακίσουν. Καθώς καθυστερούσε η εκτέλεση της θανατικής ποινής, οι κατήγοροί του έφτασαν να διαμαρτυρηθούν ακόμη και στον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Α΄, ο οποίος διέταξε να θανατώσουν τον Αντώνιο χωρίς άλλη χρονοτριβή. Μόλις ο δεκαεξάχρονος άγιος πληροφορήθηκε την απόφαση, μετέβη με χαρά στον τόπο της εκτέλεσης, όπου διατράνωσε και πάλι την πίστη του στον Χριστό και ετελειώθη διά αποκεφαλισμού στις 5 Φεβρουαρίου 1774, ημέρα Τετάρτη.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Γεώργιος ο Χίος
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
16 × 10,5 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος γεννήθηκε από χριστιανούς γονείς στη Χίο και μικρός ακόμη μπήκε μαθητευόμενος σε έναν ικανό ξυλογλύπτη. Κάποτε, στα Ψαρά, όπου είχαν πάει για να φτιάξουν εικονοστάσια, έφυγε από το σπίτι του μάστορα για την Καβάλα παρέα με άλλους νεαρούς και τους έπιασαν σε ένα μποστάνι να κλέβουν πεπόνια. Τον παρέδωσαν στον δικαστή και, φοβούμενος τις τιμωρίες, δέχθηκε να γίνει μουσουλμάνος, περιτμήθηκε και ονομάστηκε Αχμέτ. Σε ηλικία δέκα ετών, μετέβη πάλι στη Χίο και επέστρεψε στο πατρικό του σπίτι κλαίγοντας και θρηνώντας για την αποστασία του. Ο πατέρας του τότε τον εμπιστεύθηκε στις φροντίδες ενός καλού χριστιανού στις Κυδωνίες, ο οποίος θα τον έκρυβε για να μη τον βρουν. Εκεί, σε ηλικία είκοσι έξι ετών πλέον, αρραβωνιάστηκε. Λίγο αργότερα, ωστόσο, μετά από μια διένεξη με τον αδελφό της μνηστής του, ο μέλλων κουνιάδος του τον κατέδωσε στις οθωμανικές αρχές ως αποστάτη, με αποτέλεσμα ο Γεώργιος να φυλακιστεί και να βασανιστεί. Την επομένη αποφασίστηκε η εκτέλεσή του και οι ιερείς της πόλης συγκέντρωσαν τους πιστούς για να τελέσουν ολονυκτία και να παρακαλέσουν τον Θεό να δώσει θάρρος και υπομονή στον μέλλοντα μάρτυρα την ώρα της δοκιμασίας. Ο Γεώργιος οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης και ετελειώθη διά αποκεφαλισμού, λαμβάνοντας το στεφάνι του μαρτυρίου, στις 26 Νοεμβρίου 1807.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Γρηγόριος Ε΄ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
27 × 19,5 εκ.
Ο άγιος Γρηγόριος, κατά κόσμον Γεώργιος, γεννήθηκε το 1745 στη Δημητσάνα Αρκαδίας και παιδί εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη. Εκάρη μοναχός λαμβάνοντας το όνομα Γρηγόριος και ολοκλήρωσε τη θεολογική μόρφωσή του στην Πατμιάδα Σχολή. Ο μητροπολίτης Σμύρνης Προκόπιος τον χειροτόνησε διάκονο και κατόπιν πρεσβύτερο και, όταν ανήλθε στον Οικουμενικό Θρόνο (1788), ο Γρηγόριος εψηφίσθη διάδοχός του στη Σμύρνη. Το 1797 εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης και πάραυτα ανέλαβε να ανυψώσει την τιμή του Πατριαρχείου, αναστηλώνοντας το πατριαρχικό κατάλυμα στο Φανάρι. Ίδρυσε επίσης τυπογραφείο που εξέδιδε βιβλία στη δημοτική γλώσσα, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην πνευματική αφύπνιση του Γένους. Σύντομα, ωστόσο, συκοφαντήθηκε από ορισμένους επισκόπους σε δυσμένεια και εξορίστηκε στη Χαλκηδόνα και κατόπιν στη μονή Ιβήρων στο Άγιον Όρος, όπου υπήρξε υπόδειγμα μοναχικής βιοτής. Ανακλήθηκε στο Πατριαρχείο το 1806 και έγινε δεκτός με ενθουσιασμό. Το 1808, όμως, επί Μαχμούτ Β΄, ο Γρηγόριος υποχρεώθηκε να παραιτηθεί και αποσύρθηκε στην Πρίγκηπο και μετά εκ νέου στο Άγιον Όρος. Το 1818 ήρθε σε επαφή με μέλη της Φιλικής Εταιρείας και λίγο αργότερα κλήθηκε για τρίτη φορά στον πατριαρχικό θρόνο, εντείνοντας ακόμη περισσότερο τη μέριμνα ώστε τα παιδιά να λαμβάνουν ελληνική παιδεία. Όταν ξέσπασε η εθνεγερσία στις παραδουνάβιες ηγεμονίες τον Φεβρουάριο του 1821, ακολούθησαν αιματηρά αντίποινα στην Κωνσταντινούπολη και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Την Κυριακή του Πάσχα, 10 Απριλίου 1821, ο άγιος Γρηγόριος τέλεσε με μεγαλοπρέπεια την Αναστάσιμη Λειτουργία, κατά το πέρας της οποίας του επιβεβαίωσαν την είδηση της Επανάστασης στη γενέτειρά του Πελοπόννησο. Μόλις ώρες αργότερα, του αναγγέλθηκε η έκπτωσή του και γενίτσαροι τον έσυραν βάναυσα στη φυλακή. Υπεβλήθη σε ανάκριση και φρικτά βασανιστήρια, στη διάρκεια των οποίων παρέμεινε μεγαλοπρεπώς σιωπηλός. Μίλησε μόνο όταν του πρότειναν να αρνηθεί την πίστη του, λέγοντας «Ο πατριάρχης των χριστιανών χριστιανός αποθνήσκει!», πριν απαγχονιστεί στην πύλη του Πατριαρχείου, η οποία έκτοτε παραμένει σφραγισμένη. Ήταν το Πάσχα του 1821.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Ζαχαρίας
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
27,5 × 22,5 εκ.
Ο άγιος Ζαχαρίας καταγόταν από τα μέρη της Άρτας. Εξισλαμίστηκε σε μικρή ηλικία και μεγαλώνοντας άσκησε το επάγγελμα του γουναρά στην Πάτρα. Κάποια στιγμή στη ζωή του μετανόησε που αλλαξοπίστησε και εξομολογήθηκε τον πόθο του να ομολογήσει τον Χριστό και να πορευτεί στο μαρτύριο. Ο πνευματικός, μετά από σκέψη και προσευχή, τον ευλόγησε. Ο άγιος, λοιπόν, παρουσιάστηκε στον δικαστή και ομολόγησε με ηρεμία και θάρρος την πίστη του στον Χριστό. Κολακείες, απειλές και υποσχέσεις για χρήματα στάθηκε μάταιο να κάμψουν το φρόνημα και την πίστη του με αποτέλεσμα ο άγιος να φυλακιστεί και να βασανιστεί για πολλές μέρες. Τη μέρα που ο άγιος Ζαχαρίας τελειώθηκε μαρτυρικά, οι δεσμοφύλακες τέντωσαν υπερβολικά τα σκέλη του στο τιμωρητικό ξύλο μέχρι να σκιστούν και ο άγιος έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 20 Ιανουαρίου 1782.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Ιορδάνης ο Τραπεζούντιος
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
16,5 × 11,5 εκ.
Ο άγιος Ιορδάνης καταγόταν από την Τραπεζούντα και μετά τον γάμο του εγκαταστάθηκε στον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, όπου εργαζόταν ως γανωματής. Κάποτε, καθώς διασκέδαζε μαζί με μουσουλμάνους συναδέλφους του, ένας ανάμεσά τους κορόιδεψε τον άγιο Νικόλαο και εκείνος απάντησε εμπαίζοντας τον Μωάμεθ. Την επόμενη μέρα βρέθηκε κάποιος να τον κατηγορήσει ως υβριστή του Ισλάμ, με συνέπεια να οδηγηθεί στον βεζίρη πιεζόμενος να αλλαξοπιστήσει για να αποφύγει την τιμωρία. Παρά τις απειλές και τις δελεαστικές προτάσεις, ο άγιος με θάρρος αρνήθηκε να γίνει μουσουλμάνος. Για τον λόγο αυτό, ο άγιος Ιορδάνης αποκεφαλίστηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 2 Φεβρουαρίου 1650.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Ιωάννης ο εν Βραχωρίω
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2021
29,5 × 22 εκ.
Ο άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου από μουσουλμάνους ευγενείς γονείς. Ο πατέρας του ήταν δερβίσης και σεΐχης. Σε ηλικία είκοσι χρόνων, ο άγιος εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα και έγινε και αυτός δερβίσης. Από εκεί μετέβη στο Βραχώρι (σημ. Αγρίνιο) της Αιτωλίας και έζησε στο παλάτι του πασά Γιουσούφ Σελίμ. Μετά από καιρό, έβγαλε τα δερβίσικα ενδύματα και άρχισε να ζει ως χριστιανός. Στην Ιθάκη βαπτίσθηκε και πήρε το όνομα Ιωάννης. Επιστρέφοντας στην Αιτωλία, παντρεύτηκε στο χωριό Μαχαλάς και εργάστηκε ως αγροφύλακας. Ο πατέρας του έστειλε απεσταλμένους να τον μεταπείσουν να επανέλθει στο Ισλάμ, αλλά αυτός τους έδιωξε αποφασιστικά. Για αυτή του την αποστασία συνελήφθη από τον μουσελίμη του Βραχωρίου, στον όποιο ομολόγησε με θάρρος το χριστιανικό του όνομα και την αγάπη του στον Χριστό. Μετά από βασανιστήρια, μαρτύρησε διά ξίφους στις 23 Σεπτεμβρίου 1814.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Μιχαήλ ο κηπουρός (Πακνανάς)
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2020
15,5 × 10 εκ.
Ο άγιος Μιχαήλ Πακνανάς (ή Μπακνανάς) καταγόταν από πτωχή πλην ιδιαίτερα θεοσεβή οικογένεια της Αθήνας. Ήταν αγράμματος και, για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, μετέφερε με το γαϊδουράκι του κοπριά και φρόντιζε κήπους. Μία μέρα συνάντησε τυχαία φρουρούς που τον κατηγόρησαν ότι μετέφερε μπαρούτι για τους επαναστάτες που κρύβονταν στα γύρω βουνά. Οι Οθωμανοί έριξαν χωρίς καμία απόδειξη τον δεκαοκτάχρονο Μιχαήλ στη φυλακή, όπου για μέρες μάταια προσπαθούσαν να τον πειθαναγκάσουν, είτε με σωματική βία είτε με την ψυχολογική απειλή του θανάτου, να μεταστραφεί στο Ισλάμ. Ενώπιον του δικαστηρίου, ο Μιχαήλ παρέμενε υποδειγματικά ακλόνητος στη χριστιανική πίστη του, αγνοώντας με αποφασιστικότητα τις απατηλές υποσχέσεις του δικαστή και των άλλων αξιωματούχων. Γι’ αυτή του την αμετακίνητη στάση καταδίκασαν τον άγιο Μιχαήλ σε θάνατο με απαγχονισμό. Ο δήμιος έδωσε στον άγιο τον στέφανο του μαρτυρίου στις 30 Ιουνίου 1770 ή 1771. Το 2003, ο άγιος Μιχαήλ Μπακνανάς ανακηρύχθηκε προστάτης άγιος των διαιτολόγων και διατροφολόγων, προς τιμήν του δε μία από τις κεντρικότερες οδούς στη συνοικία του Νέου Κόσμου φέρει το όνομά του (οδός Μπακνανά), όπως και η παρακείμενη στάση του τραμ.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Άγιος Χρήστος ο κηπουρός
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2021
16,5 × 11,5 εκ.
Ο άγιος Χρήστος ο Αλβανίτης μετανάστευσε σε ηλικία σαράντα ετών στην Κωνσταντινούπολη, όπου ασκούσε το επάγγελμα του κηπουρού. Μία μέρα στην αγορά, διαφωνώντας με έναν μουσουλμάνο για την τιμή των μήλων, λογοφέρανε και ο μουσουλμάνος, για να τον εκδικηθεί συκοφάντησε τον Χρήστο ότι είχε δεσμευτεί να ασπαστεί το Ισλάμ. Έφερε τον άγιο στο δικαστήριο και με ψευδομάρτυρες επιβεβαίωσε την κατηγορία και κατάφερε την καταδίκη του. Ο Χρήστος, όμως, ακλόνητος στην ομολογία της πίστης του στον Χριστό, υποβλήθηκε σε ραβδισμούς και κατόπιν τον έριξαν στη φυλακή. Την ίδια περίοδο, φυλακισμένος εκεί βρισκόταν για πολιτικούς λόγους και ο περίφημος λόγιος και ποιητής Καισάριος Δαπόντες, που αργότερα μόνασε στο Άγιον Όρος. Εκείνος τον φρόντισε, παρακολούθησε τα βασανιστήρια του αγίου και κατέγραψε το μαρτύριό του. Την ίδια μέρα, οι βασανιστές πήραν τον άγιο και τον αποκεφάλισαν. Ήταν 12 Φεβρουαρίου 1748.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Αγία Ακυλίνα
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2021
23 × 16,5 εκ.
Η αγία Ακυλίνα καταγόταν από το χωριό Ζαγκλιβέρι κοντά στη Θεσσαλονίκη. Ενώ η αγία ήταν ακόμη βρέφος, ο πατέρας της φιλονίκησε με έναν μουσουλμάνο γείτονα και τον σκότωσε. Καταδικάστηκε σε θάνατο και, προκειμένου να αποφύγει την εκτέλεση, δέχτηκε να εξισλαμιστεί και έδωσε την υπόσχεση η κόρη του να γίνει και εκείνη μουσουλμάνα όταν μεγαλώσει. Η ευσεβής μητέρα της Ακυλίνας, ωστόσο, την ανέθρεψε σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη. Έτσι, όταν ο πατέρας της αγίας της ζήτησε να αλλαξοπιστήσει, η Ακυλίνα τον επέπληξε για την αποστασία του και του είπε πως ήταν έτοιμη να υπομείνει ακόμη και τον θάνατο για την αγάπη του Χριστού. Φοβισμένος για την τύχη του ίδιου, ο πατέρας της την παρέδωσε στους Οθωμανούς. Η Ακυλίνα, αποχαιρετώντας τη μητέρα της, υποσχέθηκε ότι θα φανεί αντάξια της διδασκαλίας της. Οι διώκτες της την οδήγησαν δεμένη στον δικαστή. Μετά την άρνησή της να γίνει μουσουλμάνα, της αφαίρεσαν όλα τα ρούχα εκτός από ένα λευκό υποκάμισο, την έδεσαν σε έναν στύλο και την ράβδισαν σκληρά. Η Ακυλίνα, ωστόσο, και τις τρεις φορές που την ρώτησαν, αρνήθηκε με τόλμη τη θρησκεία τους. Οι βασανιστές συνέχισαν να τη ραβδίζουν ενώ εκείνη αιμορραγούσε. Αφού τελείωσαν, την πήρε ημιθανή στην αγκαλιά της η μητέρα της και η Ακυλίνα της είπε: «Ιδού, κατά την εντολή σου φύλαξα την ομολογία της πίστεώς μου!» Με αυτά τα λόγια έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 27 Σεπτεμβρίου 1764.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά
Αγία Χρυσή (Ζλάτα)
Τέμπερες, μεικτή τεχνική, 2021
16,5 × 11,5 εκ.
Η αγία Χρυσή έζησε στο χωριό Σλάτινα (σημ. Χρυσή) της Πέλλας. Η οικογένειά της ήταν πτωχοί και ευσεβείς άνθρωποι. Κάποτε ένας μουσουλμάνος την είδε και την ερωτεύτηκε. Η Χρυσή –Ζλάτα στην τοπική γλώσσα– αρνήθηκε να εξισλαμιστεί και τότε εκείνος την απήγαγε και την παρέδωσε σε μουσουλμάνες γυναίκες για να την μεταπείσουν. Για μήνες την κακομεταχειρίστηκαν προσπαθώντας να την κάνουν να αλλαξοπιστήσει, όμως η αγάπη της για τον Χριστό ήταν τέτοια, που υπέμεινε κάθε δυσκολία. Οι ίδιοι οι γονείς της προσπάθησαν να την πείσουν να δεχθεί τις προτάσεις του άντρα για να σώσει τη ζωή της, εκείνη όμως αναγνώριζε μόνο την πίστη της στον Χριστό. Στην ακλόνητη σταθερότητα της Ζλάτας οι μουσουλμάνοι απάντησαν με μαρτύρια. Κατέκοψαν το σώμα της με μαχαίρια και στις 13 Οκτωβρίου 1795 η νεομάρτυρας παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο. Η μνήμη της τιμάται ιδιαίτερα από τη Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ο καλλιτέχνης
Ο ιερομόναχος Αναστάσιος κατάγεται από το Παντείχιον της Κωνσταντινούπολης. Eκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου το 1977 και από το 1982 εγκαταβιώνει στο Ιερό Κελλί Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου εκ Φουρνά» στις Καρυές, κτίτωρ του οποίου είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφικής τέχνης ιερομόναχος Διονύσιος ο εκ Φουρνά των Αγράφων (περ. 1670–1745). Συνεχίζοντας την παράδοση του ιστορικού Κελλίου περί την τέχνη, διακονεί με καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ζωγραφίζει, γράφει και καλλιεργεί τον κήπο του. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Βόλο, Αγιά, Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό (Κωνσταντινούπολη, Μόσχα, Ελσίνκι και Γρανάδα). Έχει εκδώσει τα λευκώματα Αθωνικά Δίπτυχα (2000), Από τον Σεπτέμβριο έως τον Αύγουστο (2004), Κωνσταντινούπολις, Παράκληση στην Παυσολύπη (2011), Όρθρος Βαθύς, το πώς η φθορά τη ζωή νικάται (2016) και Αγίου Σάββα του Χιλανδαρινού, Βίος και πολιτεία (2019). Το 2007 προχώρησε στην επανέκδοση του περισπούδαστου έργου «Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης» (περ. 1728–1733) του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά, το οποίο αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό έργο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην τέχνη της αγιογραφίας. Ο ιερομόναχος Αναστάσιος είναι δημιουργός ναΐφ, ασπούδαστος και αυτοδίδαχτος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, ζωγραφίζει για να απαλύνει τη ροή του χρόνου. Οι ζωγραφιές του, αυγοτέμπερες και πλαστικά, με τα λαϊκά τους μορφολογικά στοιχεία, διακατέχονται από την εσωτερική του ανάγκη να μεταβάλλει σε εικόνες τα βιώματα του.
Ιωάννης Σαρηγιαννίδης
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
54 × 34 εκ.
Ο άγιος Κοσμάς γεννήθηκε περί τα 1714 στην Αιτωλία. Εικοσάχρονος ανέβηκε για να σπουδάσει στο Άγιον Όρος, όπου εκάρη μοναχός στη μονή Φιλοθέου και λίγο αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Κατά τη συμβουλή πνευματικών πατέρων, μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για να διευρύνει τη μόρφωση και να καλλιεργήσει τα χαρίσματά του. Έκτοτε, ο άξιος ιεροκήρυκας δεν σταμάτησε να ταξιδεύει και να κηρύττει τον λόγο του Θεού: Κωνσταντινούπολη, δυτική Ελλάδα, Θεσσαλία και πάλι Πόλη, ενδιάμεσα Άθως, Κυκλάδες, Επτάνησα, Ήπειρος. Κάποτε, για να ανακόψει τις μεταστροφές στο Ισλάμ, έφυγε για τη Θεσσαλονίκη και περιόδευσε ολόκληρη τη Μακεδονία, όπου μεγάλα πλήθη πιστών τον άκουγαν με κατάνυξη. Το κήρυγμά του συνέβαλε με τρόπο αποφασιστικό στην αφύπνιση του Γένους. Παρότι η διδασκαλία του δεν είχε τόνο πολεμικό κι ενώ ο πασάς των Ιωαννίνων τον εκτιμούσε, παραπείστηκε να θέσει τέλος στη ζωή του Πατροκοσμά. Περιοδεύοντας, ο άγιος συνήθιζε να πηγαίνει ο ίδιος να ζητεί την ευλογία του επιχώριου επισκόπου και να στέλνει μαθητές του για την άδεια των αρχών. Μία μέρα, ωστόσο, πλησιάζοντας στο χωριό Κολικόντασι, εμφανίστηκε αυτοπροσώπως στον τοπικό αγά στο Μπεράτι, για να ζητήσει άδεια κηρύγματος. Εκείνος του ανακοίνωσε ότι είχε λάβει την εντολή να τον στείλει στον πασά. Ο άγιος Κοσμάς κατάλαβε ότι έφτασε η ώρα να επιστέψει το έργο του με το μαρτύριο. Την επομένη, οι στρατιώτες που τον συνόδευαν του φανέρωσαν ότι η απόφαση της εκτέλεσής του είχε ληφθεί προ πολλού. Ο άγιος ευλόγησε με το σημείο του σταυρού τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και προσευχήθηκε. Αρνήθηκε να του δέσουν τα χέρια, ώστε να τα κρατάει σταυρωμένα. Χωρίς να προβάλει την παραμικρή αντίσταση, μαρτύρησε σε ηλικία εξήντα πέντε χρόνων διά απαγχονισμού σε ένα δέντρο στις 24 Αυγούστου 1779. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός καταξιώθηκε αμέσως στη συνείδηση του λαού ως νέος απόστολος και πρίγκηψ των νεομαρτύρων.
Ο καλλιτέχνης
Ο Ιωάννης Σαρηγιαννίδης είναι θεολόγος στη Μέση Εκπαίδευση, με οργανική θέση στο Γενικό Λύκειο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Ευόσμου Θεσσαλονίκης. Είναι, επίσης, διδάκτορας του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών Πανεπιστημίου Μακεδονίας (2016) και μεταδιδακτορικός ερευνητής του τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού ΑΠΘ (2020). Από το ακαδημαϊκό έτος 2019 είναι αποσπασμένος στο τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού ΑΠΘ και επικουρεί το μάθημα «Εκπαίδευση και άσκηση στην τέχνη της σύγχρονης αγιογραφίας». Από το 1989 ασχολείται με την τέχνη της αγιογραφίας, με πρώτο δάσκαλό του τον Αγιορείτη μοναχό Μελέτιο Συκεώτη, ενώ διεύρυνε τις γνώσεις του στην αγιογραφία στις Μονές Ξενοφώντος, Μεταμορφώσεως Νικητών στην Καβάλα, Αρχαγγέλων στην Αριδαία και αλλού. Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις και έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές εντός και εκτός Ελλάδας.
Κωνσταντίνος Μάντζαρης
Άγιος Γεώργιος ο Νεαπολίτης
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
41 × 28 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος καταγόταν από τη Νεάπολη (σημ. Νεβσεχίρ) της Μικράς Ασίας όπου και λειτουργούσε ως ιερέας. Το 1797, σε περίοδο εντάσεων και διώξεων, χρειάστηκε να αντικαταστήσει τον ιερέα του κοντινού χωριού Μαλακοπή. Στη διαδρομή διασταυρώθηκε με μουσουλμάνους βοσκούς, οι οποίοι τον προπηλάκισαν, τον λήστεψαν και αφού τον βασάνισαν, τον αποκεφάλισαν. Ο άγιος Γεώργιος ο Νεαπολίτης εισήλθε, έτσι, στη χορεία των μαρτύρων. Ήταν 3 Νοεμβρίου 1797.
Ο καλλιτέχνης
Ο Κωνσταντίνος Μάντζαρης γεννήθηκε το 1985 και ξεκίνησε να ασχολείται με την αγιογραφία από τα μαθητικά του χρόνια με καθηγητή τον αείμνηστο Γιάννη Καρούζο και άλλους καταξιωμένους δασκάλους. Φοίτησε στο Εκκλησιαστικό Λύκειο Αθηνών, όπου συμμετείχε στην πρώτη του ομαδική έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων. Έργα του έχουν δημοσιευτεί στον έντυπο και τηλεοπτικό τύπο. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ το 2007, ενώ παράλληλα άρχισε να φοιτά στην «Εικονουργία». Έχει σπουδάσει μαρμαρογλυπτική στο Μarble Art Museum, ελεύθερο σχέδιο και ζωγραφική στο εργαστήριο Μιχαηλίδη και Καπνίση, ελεύθερο σχέδιο και σχεδιασμό σκίτσου στο κέντρο εφαρμοσμένων τεχνών Ορνεράκη, σκίτσο και εικονογράφηση στον εκπαιδευτικό όμιλο Intergraphics και έχει λάβει μέρος σε πλήθος σεμιναρίων ιστορίας τέχνης, σκηνογραφίας και φωτογραφίας. Από το 2005 έχει συνεργαστεί με πολλούς αναγνωρισμένους αγιογράφους σε ναούς του εξωτερικού και εντός Ελλάδος. Έχει αγιογραφήσει το παρεκκλήσιο του Μητροπολιτικού Ναού της Nέας Ιωνίας, τα δύο παρεκκλήσια του ναού Αγίων Αναργύρων Καραβά και βρίσκονται σε εξέλιξη αγιογραφήσεις σε ναούς στην Εύβοια και στην Αττική. Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου και σε άλλους φορείς, ενώ έργα του βρίσκονται σε ναούς και ιδιωτικές συλλογές εντός Ελλάδος και στο εξωτερικό.
Κωνσταντίνος Μάντζαρης
Άγιος Μιχαήλ ο κηπουρός (Πακνανάς)
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
38 × 30 εκ.
Ο άγιος Μιχαήλ Πακνανάς (ή Μπακνανάς) καταγόταν από πτωχή πλην ιδιαίτερα θεοσεβή οικογένεια της Αθήνας. Ήταν αγράμματος και, για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, μετέφερε με το γαϊδουράκι του κοπριά και φρόντιζε κήπους. Μία μέρα συνάντησε τυχαία φρουρούς που τον κατηγόρησαν ότι μετέφερε μπαρούτι για τους επαναστάτες που κρύβονταν στα γύρω βουνά. Οι Οθωμανοί έριξαν χωρίς καμία απόδειξη τον δεκαοκτάχρονο Μιχαήλ στη φυλακή, όπου για μέρες μάταια προσπαθούσαν να τον πειθαναγκάσουν, είτε με σωματική βία είτε με την ψυχολογική απειλή του θανάτου, να μεταστραφεί στο Ισλάμ. Ενώπιον του δικαστηρίου, ο Μιχαήλ παρέμενε υποδειγματικά ακλόνητος στη χριστιανική πίστη του, αγνοώντας με αποφασιστικότητα τις απατηλές υποσχέσεις του δικαστή και των άλλων αξιωματούχων. Γι’ αυτή του την αμετακίνητη στάση καταδίκασαν τον άγιο Μιχαήλ σε θάνατο με απαγχονισμό. Ο δήμιος έδωσε στον άγιο τον στέφανο του μαρτυρίου στις 30 Ιουνίου 1770 ή 1771. Το 2003, ο άγιος Μιχαήλ Μπακνανάς ανακηρύχθηκε προστάτης άγιος των διαιτολόγων και διατροφολόγων, προς τιμήν του δε μία από τις κεντρικότερες οδούς στη συνοικία του Νέου Κόσμου φέρει το όνομά του (οδός Μπακνανά), όπως και η παρακείμενη στάση του τραμ.
Ο καλλιτέχνης
Ο Κωνσταντίνος Μάντζαρης γεννήθηκε το 1985 και ξεκίνησε να ασχολείται με την αγιογραφία από τα μαθητικά του χρόνια με καθηγητή τον αείμνηστο Γιάννη Καρούζο και άλλους καταξιωμένους δασκάλους. Φοίτησε στο Εκκλησιαστικό Λύκειο Αθηνών, όπου συμμετείχε στην πρώτη του ομαδική έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων. Έργα του έχουν δημοσιευτεί στον έντυπο και τηλεοπτικό τύπο. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ το 2007, ενώ παράλληλα άρχισε να φοιτά στην «Εικονουργία». Έχει σπουδάσει μαρμαρογλυπτική στο Μarble Art Museum, ελεύθερο σχέδιο και ζωγραφική στο εργαστήριο Μιχαηλίδη και Καπνίση, ελεύθερο σχέδιο και σχεδιασμό σκίτσου στο κέντρο εφαρμοσμένων τεχνών Ορνεράκη, σκίτσο και εικονογράφηση στον εκπαιδευτικό όμιλο Intergraphics και έχει λάβει μέρος σε πλήθος σεμιναρίων ιστορίας τέχνης, σκηνογραφίας και φωτογραφίας. Από το 2005 έχει συνεργαστεί με πολλούς αναγνωρισμένους αγιογράφους σε ναούς του εξωτερικού και εντός Ελλάδος. Έχει αγιογραφήσει το παρεκκλήσιο του Μητροπολιτικού Ναού της Nέας Ιωνίας, τα δύο παρεκκλήσια του ναού Αγίων Αναργύρων Καραβά και βρίσκονται σε εξέλιξη αγιογραφήσεις σε ναούς στην Εύβοια και στην Αττική. Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου και σε άλλους φορείς, ενώ έργα του βρίσκονται σε ναούς και ιδιωτικές συλλογές εντός Ελλάδος και στο εξωτερικό.
Κωνσταντίνος Μάντζαρης
Αγία Ελένη εν Σινώπη
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
35 × 29 εκ.
Η αγία Ελένη γεννήθηκε, έζησε και μαρτύρησε στη Σινώπη του Πόντου. Μία μέρα, η μητέρα της την έστειλε να της αγοράσει κλωστή. Καθώς η Ελένη, δεκαπέντε χρόνων τότε, περνούσε από το κονάκι του πασά της Σινώπης, εκείνος την πρόσεξε, θαύμασε την ομορφιά της και διέταξε να του τη φέρουν. Προσπάθησε να τη βιάσει, καθώς όμως δεν τα κατάφερε, αποφάσισε να την κρατήσει φυλακισμένη. Η αγία έπαιρνε δύναμη από τη χριστιανική της πίστη, επαναλαμβάνοντας από μέσα της τον Εξάψαλμο και όλες τις ευχές που γνώριζε. Συνειδητοποιώντας ότι δεν θα κατάφερνε να πραγματοποιήσει τους σκοπούς του, ο πασάς διέταξε να τη βασανίσουν μέχρι θανάτου. Η μάρτυρας αγία Ελένη υποβλήθηκε σε τρομερές βασάνους, στην κορύφωση των οποίων έμπηξαν δύο καρφιά στο κρανίο της πριν την αποκεφαλίσουν. Στη συνέχεια έβαλαν το λείψανό της σε ένα τσουβάλι και το πέταξαν στη θάλασσα. Χριστιανοί ναύτες το εντόπισαν με θαυμαστό τρόπο και το σώμα της αγίας μεταφέρθηκε στη Ρωσία, ενώ η τιμία κεφαλή της δόθηκε στην εκκλησία της Σινώπης. Με τον διωγμό των χριστιανών του Πόντου, οι πρόσφυγες πήραν μαζί τους το τίμιο λείψανο, τον πιο ατίμητο θησαυρό τους που φυλάσσεται μέχρι τις μέρες μας στον ιερό ναό της Αγίας Μαρίνας στην Άνω Τούμπα Θεσσαλονίκης.
Ο καλλιτέχνης
Ο Κωνσταντίνος Μάντζαρης γεννήθηκε το 1985 και ξεκίνησε να ασχολείται με την αγιογραφία από τα μαθητικά του χρόνια με καθηγητή τον αείμνηστο Γιάννη Καρούζο και άλλους καταξιωμένους δασκάλους. Φοίτησε στο Εκκλησιαστικό Λύκειο Αθηνών, όπου συμμετείχε στην πρώτη του ομαδική έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων. Έργα του έχουν δημοσιευτεί στον έντυπο και τηλεοπτικό τύπο. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ το 2007, ενώ παράλληλα άρχισε να φοιτά στην «Εικονουργία». Έχει σπουδάσει μαρμαρογλυπτική στο Μarble Art Museum, ελεύθερο σχέδιο και ζωγραφική στο εργαστήριο Μιχαηλίδη και Καπνίση, ελεύθερο σχέδιο και σχεδιασμό σκίτσου στο κέντρο εφαρμοσμένων τεχνών Ορνεράκη, σκίτσο και εικονογράφηση στον εκπαιδευτικό όμιλο Intergraphics και έχει λάβει μέρος σε πλήθος σεμιναρίων ιστορίας τέχνης, σκηνογραφίας και φωτογραφίας. Από το 2005 έχει συνεργαστεί με πολλούς αναγνωρισμένους αγιογράφους σε ναούς του εξωτερικού και εντός Ελλάδος. Έχει αγιογραφήσει το παρεκκλήσιο του Μητροπολιτικού Ναού της Nέας Ιωνίας, τα δύο παρεκκλήσια του ναού Αγίων Αναργύρων Καραβά και βρίσκονται σε εξέλιξη αγιογραφήσεις σε ναούς στην Εύβοια και στην Αττική. Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου και σε άλλους φορείς, ενώ έργα του βρίσκονται σε ναούς και ιδιωτικές συλλογές εντός Ελλάδος και στο εξωτερικό.
Κωνσταντίνος Παντελάκης
Άγιος Γεώργιος ο Χίος
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
38 × 28 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος γεννήθηκε από χριστιανούς γονείς στη Χίο και μικρός ακόμη μπήκε μαθητευόμενος σε έναν ικανό ξυλογλύπτη. Κάποτε, στα Ψαρά, όπου είχαν πάει για να φτιάξουν εικονοστάσια, έφυγε από το σπίτι του μάστορα για την Καβάλα παρέα με άλλους νεαρούς και τους έπιασαν σε ένα μποστάνι να κλέβουν πεπόνια. Τον παρέδωσαν στον δικαστή και, φοβούμενος τις τιμωρίες, δέχθηκε να γίνει μουσουλμάνος, περιτμήθηκε και ονομάστηκε Αχμέτ. Σε ηλικία δέκα ετών, μετέβη πάλι στη Χίο και επέστρεψε στο πατρικό του σπίτι κλαίγοντας και θρηνώντας για την αποστασία του. Ο πατέρας του τότε τον εμπιστεύθηκε στις φροντίδες ενός καλού χριστιανού στις Κυδωνίες, ο οποίος θα τον έκρυβε για να μη τον βρουν. Εκεί, σε ηλικία είκοσι έξι ετών πλέον, αρραβωνιάστηκε. Λίγο αργότερα, ωστόσο, μετά από μια διένεξη με τον αδελφό της μνηστής του, ο μέλλων κουνιάδος του τον κατέδωσε στις οθωμανικές αρχές ως αποστάτη, με αποτέλεσμα ο Γεώργιος να φυλακιστεί και να βασανιστεί. Την επομένη αποφασίστηκε η εκτέλεσή του και οι ιερείς της πόλης συγκέντρωσαν τους πιστούς για να τελέσουν ολονυκτία και να παρακαλέσουν τον Θεό να δώσει θάρρος και υπομονή στον μέλλοντα μάρτυρα την ώρα της δοκιμασίας. Ο Γεώργιος οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης και ετελειώθη διά αποκεφαλισμού, λαμβάνοντας το στεφάνι του μαρτυρίου, στις 26 Νοεμβρίου 1807.
Ο καλλιτέχνης
Ο Κωνσταντίνος Παντελάκης μαθήτευσε στην τέχνη της ορθόδοξης εικονογραφίας στο Ελληνικό Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού, συνέχισε τις σπουδές του στη σχολή «Ζωγραφείο Εικόνων» και παρακολούθησε τα μαθήματα Ελληνικής Παλαιογραφίας του Ιστορικού Παλαιογραφικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας. Μελέτησε επί χρόνια τη βυζαντινή παράδοση της Ορθοδοξίας και είναι ερευνητής του Κέντρου Εθνογραφικών Μελετών σε θέματα ορθόδοξης εικονογραφίας και λαϊκής ζωγραφικής. Συνεργάστηκε με τα επιστημονικά περιοδικά «Πελινναίο» και «Εθνογραφικές δοκιμές». Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και του Πανελληνίου Συλλόγου Αγιογράφων. Από τις πιο σημαντικές στιγμές της μέχρι τώρα δημιουργικής του πορείας είναι η διευθέτηση του πρώτου νοσοκομειακού μουσείου στην Ελλάδα στο ΨΝΑ «Δρομοκαΐτειο» και η παρουσίαση της τέχνης της Κρητικής Σχολής στο τμήμα Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεολογίας στην Κλουζ-Ναπόκα της Ρουμανίας. Επίσης φιλοτέχνησε την εικόνα του Αγίου Ισιδώρου «Ο ευλογών το αποστάζον δάκρυ της Χίου», η όποια προσφέρθηκε ως δώρο από τον δήμο Μαστιχοχωρίων στην ΑΘΠ τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την επίσκεψή του στη Χίο. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και συμμετάσχει σε πολυάριθμες ομαδικές. Έργα του βρίσκονται σε εκκλησίες, μοναστήρια, δημόσιες δομές και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Κωνσταντίνος Παντελάκης
Άγιος Παχώμιος ο εν Ουσάκι
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
35 × 25 εκ.
Ο άγιος Παχώμιος, καταγόμενος από την Ουκρανία, υπηρετούσε στον ρωσικό στρατό όταν νέος συνελήφθη από τους Τατάρους, που τον πούλησαν σκλάβο σε έναν μουσουλμάνο βυρσοδέψη από το Ουσάκι, στην περιοχή της Φιλαδέλφειας στη Μικρά Ασία. Ο Παχώμιος υπηρέτησε για πολλά χρόνια με τον καλύτερο τρόπο τον κύριό του, αλλά αντιστεκόταν υποδειγματικά σε όλες τις προσπάθειές του να τον μεταστρέψει στο Ισλάμ, αρνούμενος ακόμη και το χέρι της θυγατέρας του. Όταν κάποτε ο βυρσοδέψης αποφάσισε να του προσφέρει την ελευθερία του, ο Παχώμιος αρρώστησε βαριά και τότε με απατηλό τρόπο του φόρεσαν μουσουλμανικά ενδύματα και τον παράπεισαν να μεταστραφεί στο Ισλάμ. Μόλις ανάρρωσε, ελεύθερος πλέον, έφυγε κρυφά στη Σμύρνη και κατόπιν στο Άγιον Όρος, όπου παρέμεινε για δώδεκα χρόνια στη Νέα Σκήτη της μονής του Αγίου Παύλου, υπό την καθοδήγηση ενός γέροντα ονόματι Ιωσήφ. Έπειτα αναχώρησε για τα Καυσοκαλύβια, όπου καθώς εγκαταβίωνε κατά το παράδειγμα του μεγάλου ησυχαστή οσίου Ακακίου του Καυσοκαλυβίτη, ο Παχώμιος επιθυμούσε ολοένα και περισσότερο να προσφέρει τη ζωή του για τον Χριστό, ο δε όσιος Ακάκιος ενθάρρυνε την πορεία του προς το μαρτύριο. Επιστρέφοντας στο Ουσάκι, αναγνωρίστηκε από κάποιους μουσουλμάνους και αμέσως συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον του δικαστή με την κατηγορία του εξωμότη. Στις ερωτήσεις του δικαστή αποκρίθηκε πρόσχαρα ότι δεν είχε αρνηθεί ποτέ την πίστη του καθώς και ότι ήταν έτοιμος να υποστεί βασανισμούς και κάθε είδους θάνατο για τον Χριστό. Φυλακισμένος, ο άγιος Παχώμιος ανέμενε με νηστεία και προσευχή το τέλος του. Πράγματι, την τρίτη μέρα του εγκλεισμού του, ανήμερα της Αναλήψεως του 1730, δέχτηκε με αγαλλίαση την απαγγελία της θανατικής ποινής και, αφού γονάτισε, ετελειώθη διά αποκεφαλισμού.
Ο καλλιτέχνης
Ο Κωνσταντίνος Παντελάκης μαθήτευσε στην τέχνη της ορθόδοξης εικονογραφίας στο Ελληνικό Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού, συνέχισε τις σπουδές του στη σχολή «Ζωγραφείο Εικόνων» και παρακολούθησε τα μαθήματα Ελληνικής Παλαιογραφίας του Ιστορικού Παλαιογραφικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας. Μελέτησε επί χρόνια τη βυζαντινή παράδοση της Ορθοδοξίας και είναι ερευνητής του Κέντρου Εθνογραφικών Μελετών σε θέματα ορθόδοξης εικονογραφίας και λαϊκής ζωγραφικής. Συνεργάστηκε με τα επιστημονικά περιοδικά «Πελινναίο» και «Εθνογραφικές δοκιμές». Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και του Πανελληνίου Συλλόγου Αγιογράφων. Από τις πιο σημαντικές στιγμές της μέχρι τώρα δημιουργικής του πορείας είναι η διευθέτηση του πρώτου νοσοκομειακού μουσείου στην Ελλάδα στο ΨΝΑ «Δρομοκαΐτειο» και η παρουσίαση της τέχνης της Κρητικής Σχολής στο τμήμα Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεολογίας στην Κλουζ-Ναπόκα της Ρουμανίας. Επίσης φιλοτέχνησε την εικόνα του Αγίου Ισιδώρου «Ο ευλογών το αποστάζον δάκρυ της Χίου», η όποια προσφέρθηκε ως δώρο από τον δήμο Μαστιχοχωρίων στην ΑΘΠ τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την επίσκεψή του στη Χίο. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και συμμετάσχει σε πολυάριθμες ομαδικές. Έργα του βρίσκονται σε εκκλησίες, μοναστήρια, δημόσιες δομές και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Κώστας Λάβδας
Άγιος Ζαχαρίας επίσκοπος Κορίνθου
Αυγοτέμπερα και φύλλα χρυσού σε ξύλο, 2021
30 × 20 εκ.
Ο άγιος Ζαχαρίας, επίσκοπος Κορίνθου, ήταν ευσεβής ιεράρχης και αγαπητός ποιμένας για το πλήρωμά του. Κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του, ο άγιος Ζαχαρίας συκοφαντήθηκε από Οθωμανούς αξιωματούχους ότι διατηρούσε μυστική αλληλογραφία με τους Ενετούς για την κατάληψη της Κορίνθου. Αφού τον φυλάκισαν με βάση αυτή την κατηγορία, ο άγιος οδηγήθηκε ενώπιον του δικαστή, ο οποίος τον προέτρεψε να σώσει τη ζωή του απαρνούμενος τον Χριστό. Ο θαρραλέος αρχιερέας, ωστόσο, απέρριψε δυναμικά τις προτάσεις του δικαστή, ο οποίος τότε διέταξε να τον βασανίσουν χωρίς οίκτο και, όταν και τα βασανιστήρια ακόμη απέβησαν άκαρπα, διέταξε τους δήμιους να δώσουν μαρτυρικό τέλος στον άγιο Ζαχαρία, διά ανασκολοπισμού. Τρομοκρατημένοι από τη βαρβαρότητα ενός τέτοιου μαρτυρίου, οι χριστιανοί της Κορίνθου προσέφεραν σημαντικό χρηματικό ποσό στον τοπικό έπαρχο με αίτημα τη μετατροπή της απάνθρωπης ποινής. Έτσι, ο άγιος ιεράρχης ετελειώθη με αποκεφαλισμό στις 30 Μαρτίου 1684, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.
Ο καλλιτέχνης
Ο Κώστας Λάβδας γεννήθηκε το 1980. Σπούδασε γραφικές τέχνες και εργάστηκε ως γραφίστας, ενώ είναι και πτυχιούχος του ΕΑΠ στις Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό. Στη ζωγραφική μαθήτευσε δίπλα στη Μ. Λαουράκη και τους Δ. Τζοβάρα, Γ. Λαγάνη, Γ. Κόρδη και Χρ. Κεχαγιόγλου. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος από το 2008. Ιδρυτικό μέλος της εικονογραφικής ομάδας «Πεντελικό εργαστήρι» και της εικαστικής πλατφόρμας ΝΙ. Έχει συμμετάσχει ως εισηγητής σε συνέδρια και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά. Έχει παρουσιάσει ζωγραφική του σε πέντε ατομικές εκθέσεις και σε διάφορες ομαδικές. Έχει εικονογραφήσει και έχει συμμετάσχει στην εικονογράφηση ιερών ναών και καθολικών ιερών μονών ανά την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει εικονογραφήσει παιδικά βιβλία και έχει επιμεληθεί τη διακόσμηση περιοδικών και άλλων εκδόσεων.
Κώστας Λάβδας
Άγιος Νικόλαος ο Κορίνθιος
Αυγοτέμπερα και φύλλα χρυσού σε ξύλο, 2021
30 × 20 εκ.
Ο άγιος Νικόλαος, γεννημένος στο Ψάρι της Κορινθίας, σε ηλικία δώδεκα ετών ορφάνεψε από πατέρα και άρχισε να εργάζεται για έναν έμπορο στη Σηλυβρία της Θράκης. Αφού νυμφεύθηκε και έκανε οικογένεια, άσκησε ο ίδιος το επάγγελμα του πλανόδιου εμπόρου. Ορισμένοι μουσουλμάνοι έμποροι, φθονώντας την προκοπή του, τον κατηγόρησαν ψευδώς ότι είχε βλασφημήσει το όνομα του Μωάμεθ. Ο Νικόλαος οδηγήθηκε στο δικαστήριο, ενώπιον του οποίου ομολόγησε με θάρρος το όνομα του Χριστού, με συνέπεια να μαστιγωθεί με παραδειγματική αυστηρότητα και να φυλακιστεί. Στη συνέχεια, τον πήραν τυλιγμένο σε ένα αχυρόστρωμα και τον περιέφεραν ταπεινωτικά στην πόλη, καταλήγοντας στον ιππόδρομο, όπου ήταν προγραμματισμένο να μαρτυρήσει με απάνθρωπο τρόπο διά του πυρός. Ο άγιος Νικόλαος, αφού αντιστάθηκε στους τρομερούς πόνους για ώρα πολλή, ετελειώθη και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου ενώπιον των θεατών του ιπποδρόμου. Ήταν 14 Φεβρουαρίου 1554.
Ο καλλιτέχνης
Ο Κώστας Λάβδας γεννήθηκε το 1980. Σπούδασε γραφικές τέχνες και εργάστηκε ως γραφίστας, ενώ είναι και πτυχιούχος του ΕΑΠ στις Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό. Στη ζωγραφική μαθήτευσε δίπλα στη Μ. Λαουράκη και τους Δ. Τζοβάρα, Γ. Λαγάνη, Γ. Κόρδη και Χρ. Κεχαγιόγλου. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος από το 2008. Ιδρυτικό μέλος της εικονογραφικής ομάδας «Πεντελικό εργαστήρι» και της εικαστικής πλατφόρμας ΝΙ. Έχει συμμετάσχει ως εισηγητής σε συνέδρια και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά. Έχει παρουσιάσει ζωγραφική του σε πέντε ατομικές εκθέσεις και σε διάφορες ομαδικές. Έχει εικονογραφήσει και έχει συμμετάσχει στην εικονογράφηση ιερών ναών και καθολικών ιερών μονών ανά την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει εικονογραφήσει παιδικά βιβλία και έχει επιμεληθεί τη διακόσμηση περιοδικών και άλλων εκδόσεων.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Αναστάσιος ο εν Ηπείρω
Ακρυλικό σε χαρτόνι, 1995
α) 11 × 18 εκ., β) 28 × 19 εκ., γ) 13 × 41 εκ.
Ο άγιος Αναστάσιος καταγόταν από την Παραμυθιά της Ηπείρου. Μία μέρα, πηγαίνοντας στα χωράφια να θερίσει μαζί με την αδερφή του και άλλους χριστιανούς, διασταυρώθηκε με μια ομάδα μουσουλμάνων καβαλάρηδων με επικεφαλής τον Μουσά, νεαρό γιο του Οθωμανού διοικητή της περιοχής. Εκείνος, γοητευμένος από την αδερφή του Αναστάσιου, θέλησε να την αρπάξει για να την κάνει δική του. Ακολούθησε συμπλοκή μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων, με αποτέλεσμα ο Μουσά να παραπονεθεί στον πασά πατέρα του ότι ο Αναστάσιος είχε δήθεν δώσει λόγο να αλλάξει την πίστη του. Ο πασάς τον συνέλαβε και τον πίεσε να αλλαξοπιστήσει. Ο άγιος αρνήθηκε και ούτε οι απειλές ούτε τα χτυπήματα ούτε η φυλακή μπόρεσαν να κλονίσουν την πίστη του. Ο Μουσά θαύμασε την υπομονή και την πίστη του Αναστάσιου και θέλησε να μάθει περισσότερα για αυτή τη θρησκεία που του έδινε τόση δύναμη. Έτσι, τον συνάντησε στη φυλακή και με θαυμαστό τρόπο ζήτησε να ασπαστεί τον Χριστιανισμό. Ο Αναστάσιος, όμως, τον συμβούλεψε να περιμένει, φοβούμενος ότι η μεταστροφή του θα ωθούσε τον πασά να καταδιώξει με οργή τους χριστιανούς. Λίγες μέρες αργότερα, στις 18 Νοεμβρίου 1750, ο Αναστάσιος, αφού βασανίστηκε, ετελειώθη διά απαγχονισμού με διαταγή του πασά και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Αντώνιος ο Αθηναίος
Ακρυλικό σε χαρτόνι, 1995
α) 12 × 18 εκ., β) 9 × 18 εκ., γ) 13,5 × 18 εκ., δ) 10,5 × 17 εκ.
Ο άγιος Αντώνιος γεννήθηκε σε πτωχή χριστιανική οικογένεια της Αθήνας. Δωδεκαετής, το 1770 μπήκε στη δούλεψη ενός μουσουλμάνου, προκειμένου να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του, και κατά τα επόμενα χρόνια άλλαξε πολλούς μουσουλμάνους αφέντες, ορισμένοι δε από τους οποίους τον κακομεταχειρίστηκαν και προσπάθησαν να τον κάνουν να αλλαξοπιστήσει. Όταν, κατόπιν, τον πήρε στη δούλεψή του ένας χριστιανός γανωματής, ο Αντώνιος εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, μία μέρα τον συνάντησε τυχαία στον δρόμο ένας προηγούμενος αφέντης του και αμέσως άρχισε να φωνάζει ότι ο νεαρός χριστιανός είχε απαρνηθεί το Ισλάμ και δραπέτευσε από το σπίτι του. Με αυτή την κατηγορία τον έσυραν στο δικαστήριο, ενώπιον του οποίου ο Αντώνιος ομολόγησε με θάρρος και ηρεμία την πίστη του στον Χριστό λέγοντας προς τον δικαστή «Είναι πιο εύκολο να γίνεις εσύ χριστιανός, παρά να με κάνεις να αρνηθώ τον Χριστό!». Ο δικαστής εντυπωσιάστηκε από τη γενναιότητα του αγίου, υπό την πίεση των ψευδομαρτύρων, ωστόσο, διέταξε να τον φυλακίσουν. Καθώς καθυστερούσε η εκτέλεση της θανατικής ποινής, οι κατήγοροί του έφτασαν να διαμαρτυρηθούν ακόμη και στον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Α΄, ο οποίος διέταξε να θανατώσουν τον Αντώνιο χωρίς άλλη χρονοτριβή. Μόλις ο δεκαεξάχρονος άγιος πληροφορήθηκε την απόφαση, μετέβη με χαρά στον τόπο της εκτέλεσης, όπου διατράνωσε και πάλι την πίστη του στον Χριστό και ετελειώθη διά αποκεφαλισμού στις 5 Φεβρουαρίου 1774, ημέρα Τετάρτη.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Ιωάννης Κρήτης
Ακρυλικό σε χαρτόνι, 1995
α) 31,5 × 21 εκ., β) 29,5 × 9,5 εκ.
Ο άγιος Ιωάννης καταγόταν από τα Σφακιά. Σε νεαρή ηλικία βρέθηκε να εργάζεται ως γεωργός στη Νέα Έφεσο (σημ. Κουσάντασι) της Μικράς Ασίας. Μία μέρα, καθώς συμμετείχε με δύο συντοπίτες του Σφακιανούς σε πανήγυρη έξω από την πόλη, έτυχε να τους συναντήσουν περαστικοί άνθρωποι του τοπικού αγά, που μόλις τους είδαν τους ζήτησαν τον κεφαλικό φόρο. Οι νέοι αρνήθηκαν να πληρώσουν και κατά τη συμπλοκή που ακολούθησε σκότωσαν τον έναν μουσουλμάνο, ενώ τραυμάτισαν τους υπόλοιπους. Φοβούμενοι μήπως συλληφθούν, οι δύο Σφακιανοί δραπέτευσαν αμέσως. Ο Ιωάννης, επειδή δεν έλαβε μέρος στη συμπλοκή, επέστρεψε ήσυχος στην εργασία του. Την επομένη, ωστόσο, οι Οθωμανοί διώκτες πήγαν στον αγρό όπου εργαζόταν, τον συνέλαβαν και τον έριξαν στη φυλακή, όπου ο δικαστής διέταξε να μείνει για μέρες απομονωμένος και νηστικός. Επειδή, όμως, τον έβρισκε αθώο, καθυστερούσε να εκδώσει καταδικαστική απόφαση. Παράλληλα, και ο αδελφός του θύματος πρότεινε, αν ο Ιωάννης δεχόταν να μεταστραφεί στον μουσουλμανισμό, να ελευθερωθεί και να λάβει τιμές και αξιώματα. Ο άγιος, θεμελιωμένος στην πέτρα της πίστης και ακλόνητος στην ομολογία της, φρόντισε να διαλύσει και τις τελευταίες ελπίδες των Οθωμανών αξιωματούχων για τον εξισλαμισμό του και καταδικάστηκε σε μαρτυρικό θάνατο. Δέχτηκε, έτσι, το διά αγχόνης μαρτυρικό τέλος στις 15 Σεπτεμβρίου 1811.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Νικήτας ο Νισύριος
Ακρυλικό σε χαρτόνι, 1995
α) 10,5 × 18,5 εκ., β) 11 × 18 εκ., γ) 14 × 21 εκ., δ) 31,5 × 21 εκ.
Ο άγιος Νικήτας γεννήθηκε στη Νίσυρο από πλούσιους γονείς. Ο πατέρας του, παρότι ήταν πρόκριτος του νησιού, έπεσε κάποτε στη δυσμένεια των Οθωμανών και για να αποφύγει τις τιμωρίες εξισλαμίστηκε με όλη του την οικογένεια και μετακόμισε στη Ρόδο. Ο άγιος μεγάλωσε με το όνομα Μεχμέτ, ώσπου μία μέρα ανακάλυψε τυχαία τη χριστιανική καταγωγή του, όταν μία μουσουλμάνα τον προσέβαλε, απευθύνοντάς του ύβρεις που οι μουσουλμάνοι συνήθιζαν να λένε στους χριστιανούς. Αποφάσισε να υπακούσει στη συνείδησή του και εγκατέλειψε την οικογένειά του ταξιδεύοντας για τη Νέα Μονή της Χίου. Εκεί ο άγιος Μακάριος Κορίνθου τον εξομολόγησε και τον έχρισε με άγιο μύρο για να τον επανεντάξει στην Εκκλησία. Ο Νικήτας, αφού έζησε κατηχούμενος για ένα διάστημα στη μονή, με την παραίνεση και ευλογία των πατέρων οδηγήθηκε να μαρτυρήσει για την πίστη του. Όταν έφθασε στη Χώρα της Χίου του ζητήθηκε από τους Οθωμανούς ο κεφαλικός φόρος τον οποίο ο Νικήτας δεν είχε τη δυνατότητα να καταβάλει, με αποτέλεσμα να συλληφθεί. Κάποιος γνωστός του ιερέας τον αναγνώρισε ως Μεχμέτ και τότε οδηγήθηκε στον αγά. Εκεί ο Νικήτας ομολόγησε με θάρρος τη μεταστροφή του στον Χριστό, αρνούμενος τις κολακείες και πιέσεις των μουσουλμάνων να επιστρέψει στο Ισλάμ. Έτσι, αφού τον υπέβαλαν σε μακρά βασανιστήρια, στο τέλος τον αποκεφάλισαν σε ηλικία μόλις δεκαπέντε ετών και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 21 Ιουνίου 1792.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Μάρκος Καμπάνης
Άγιος Τιμόθεος ο Εσφιγμενίτης
Ακρυλικό σε χαρτόνι, 1995
α) 10,5 × 39,5 εκ., β) 26 × 27 εκ., γ) 17 × 22,5 εκ.
Ο άγιος Τιμόθεος καταγόταν από το χωριό Παράορα της Ανατολικής Θράκης. Κατά κόσμον Τριαντάφυλλος, νυμφεύθηκε και απέκτησε δύο θυγατέρες, η σύζυγός του, όμως, εγκατέλειψε θρησκεία και οικογένεια για χάρη ενός μουσουλμάνου με τον οποίο έφυγε. Επιστρέφοντας μετανοημένη, ζήτησε από τον Τριαντάφυλλο να την σώσει. Συμφώνησαν, έτσι, ο Τριαντάφυλλος να εξισλαμιστεί εικονικά, ώστε να γλιτώσει εκείνη από τον μουσουλμάνο σύζυγο και στη συνέχεια να μονάσουν. Ενώπιον του δικαστή ο Τριαντάφυλλος δήλωσε ότι, αν του δώσουν πίσω τη γυναίκα του, θα γίνει μουσουλμάνος. Πράγματι, υπεβλήθη σε περιτομή και έλαβε τη σύζυγό του. Λίγο αργότερα, η σύζυγος εισήλθε σε γυναικεία μονή κοντά στις Κυδωνίες και ο Τριαντάφυλλος μετέβη στο Άγιον Όρος, όπου εκάρη μοναχός με το όνομα Τιμόθεος. Στη Μεγίστη Λαύρα είχε το διακόνημα του κηπουρού. Όχι πολύ αργότερα, ωστόσο, πήγε στη μονή Εσφιγμένου, επειδή έμαθε το ένδοξο μαρτύριο του αγίου νεομάρτυρα Αγαθαγγέλου του Εσφιγμενίτου και καταλαμβανόταν και ο ίδιος από τον πόθο να μαρτυρήσει για την ένωση με τον Χριστό. Αφού έλαβε την ευλογία του ηγουμένου του για το μαρτύριο, έφυγε για τον Ελλήσποντο, όπου συνάντησε δύο συντρόφους αποφασισμένους να μαρτυρήσουν μαζί του: τον ιεροδιάκονο Γερμανό και τον ιερέα Ευθύμιο. Όλοι μαζί κατευθύνθηκαν στα Παράορα, όπου ο Τιμόθεος διακήρυξε ότι πάντα ήταν χριστιανός, περιγέλασε το Ισλάμ και καταδικάστηκε σε θάνατο. Οι Τιμόθεος και Ευθύμιος φυλακίστηκαν στην Αδριανούπολη με δύο άλλους ομολογητές: τον ιερομόναχο Νικόλαο και τον μοναχό Βαρνάβα. Ο Γερμανός κατόρθωσε να φυλακιστεί και εκείνος μαζί τους, με το πρόσχημα ότι δεν είχε πληρώσει τον κεφαλικό φόρο των χριστιανών. Αφού βασανίστηκαν με τον πιο βάρβαρο τρόπο για να αρνηθούν τον Χριστό, στις 29 Οκτωβρίου 1820 ο άγιος Τιμόθεος έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου διά αποκεφαλισμού.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ζωγραφική στο St Martin’s School of Art του Λονδίνου. Το 1983 έζησε για έξι μήνες στη Φλωρεντία ζωγραφίζοντας τοπία και μελετώντας τα μουσεία της Ιταλίας. Εκτός από τη ζωγραφική ασχολείται με τη χαρακτική, τόσο με δικές του δημιουργίες όσο και με τη μελέτη της αγιορειτικής χαρακτικής παράδοσης. Έχει οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα εργαστήριο εκτυπώσεων στις Καρυές του Αγίου Όρους. Ως εικονογράφος βιβλίων έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις Αρμός, Φοίνικας, Αστήρ, Εκδοτική Αθηνών, Εστία και άλλες. Στον τομέα της εκκλησιαστικής ζωγραφικής έχει κάνει τοιχογραφίες σε μονές του Αγίου Όρους (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Σίμωνος Πέτρα), στη μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά και αλλού. Το 1984 συμμετείχε στην ελληνική εκπροσώπηση στη 15η Biennale στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές παρουσιάσεις της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Art Athina. Έχει κάνει πάνω από δεκαπέντε ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2009–2010 παρουσιάστηκε στην Αγιορειτική Εστία και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα αναδρομική έκθεση με θέμα τα έργα του σε σχέση με το Άγιον Όρος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στον θεωρητικό τομέα έχει μελετήσει το έργο του Σπύρου Παπαλουκά, επιμελούμενος το βιβλίο «Σπύρος Παπαλουκάς - Θητεία στον Άθω» και έχει οργανώσει τις εκθέσεις «Το Άγιον Όρος στην ελληνική τέχνη» και «Σπύρος Παπαλουκάς. Σχέδια και μελέτες από ιδιωτικές συλλογές» στο ΜΙΕΤ. Είναι επιμελητής της Αγιορειτικής Πινακοθήκης της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας καθώς και μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου.
Μαρία Χατζοπούλου
Άγιοι Αγγελής και Μανουήλ
Ακρυλικό σε καμβά, 2021
60 × 50 εκ.
Οι Κρήτες άγιοι Αγγελής και Μανουήλ ήταν αδέρφια και μαζί με τα ξαδέρφια τους, Γεώργιο και Νικόλαο, έζησαν στο χωριό Μέλαμπες Ρεθύμνου. Είχαν μουσουλμανικά ονόματα και ζούσαν σύμφωνα με τα μουσουλμανικά έθιμα, ωστόσο, όπως και άλλοι συγχωριανοί τους, ήταν κρυπτοχριστιανοί. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, οι Κρήτες εξεγέρθηκαν και οι τέσσερις νεομάρτυρες συμμετείχαν με θάρρος και ανδρεία στις πολεμικές επιχειρήσεις. Όταν επέστρεψαν στη γενέτειρά τους, παρουσιάστηκαν από μονοί τους για να καταβάλουν τον κεφαλικό φόρο, ενώ όλοι τους θεωρούσαν μουσουλμάνους και, ως εκ τούτου, απαλλαγμένους από τη φορολογία. Ομολόγησαν έμπρακτα την πίστη τους στον Χριστό και οδηγήθηκαν δεμένοι στον πασά του Ρεθύμνου ως αποστάτες του Ισλάμ. Επειδή, όμως, δεν υπέκυψαν στους δικαστές και έμειναν σταθεροί στην πίστη τους, βασανίστηκαν άγρια. Οι τέσσερις νεομάρτυρες τελειώθηκαν διά αποκεφαλισμού στις 28 Οκτωβρίου 1824 μπροστά στη Μεγάλη Πόρτα του Ρεθύμνου.
Η καλλιτέχνις
Η Μαρία Χατζοπούλου γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Έχει σπουδάσει συντήρηση και αποκατάσταση έργων τέχνης καθώς και παλαιογραφία. Δάσκαλός της ήταν ο Ιωάννης Βράνος, ο οποίος δίδαξε και στην Αθωνιάδα Σχολή. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Αγιογράφων, του οποίου έχει διατελέσει και μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Είναι επίσης μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, του οποίου μέλος του διοικητικού συμβουλίου διετέλεσε την περίοδο 2018–2020. Σήμερα είναι μέλος της Επιτροπής Βορείου Ελλάδος του ΕΕΤΕ. Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων και σε εκείνη για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (Αλατζά Ιμαρέτ, 2012), της οποίας ανέλαβε την οργάνωση και επιμέλεια. Ενδεικτικά, έχει παρουσιάσει κομμάτια της δουλειάς της σε ατομική έκθεση στο Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο του Μπλαγκόεβγκραντ της Βουλγαρίας το 2015 και έχει φιλοτεχνήσει τα λάβαρα της Ένωσης Σμυρναίων Μικρασιατών Βορείου Ελλάδος, ενώ έργα της υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς και στην ιδιωτική συλλογή της ΑΘΜ του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεοδώρου Β΄.
Μαρία Χατζοπούλου
Άγιος Νικόλαος ο εκ Μετσόβου
Ακρυλικό σε καμβά, 2021
60 × 50 εκ.
Ο άγιος Νικόλαος, με καταγωγή από το Μέτσοβο, νέος μπήκε μαθητευόμενος στη δούλεψη ενός μουσουλμάνου φούρναρη στα Τρίκαλα, όπου μία μέρα κάποιοι επιτήδειοι μουσουλμάνοι κατάφεραν με δόλο να τον κάνουν να απαρνηθεί τον Χριστό. Φθάνοντας, όμως, σύντομα σε επίγνωση του αμαρτήματος της αποστασίας, επέστρεψε στη γενέτειρά του και άρχισε να ζει και πάλι ως χριστιανός. Πέρασε πολύς καιρός, αλλά όταν μία μέρα κατέβηκε στα Τρίκαλα για να πουλήσει ένα φόρτωμα ξύλα, ένας μουσουλμάνος κουρέας τον αναγνώρισε και πιάνοντάς τον από τον σβέρκο τον κατηγόρησε ως εξωμότη. Τρομοκρατημένος ο Νικόλαος του έδωσε το φορτίο και ο κουρέας συμφώνησε να μην τον καταδώσει, υπό τον όρο ο Νικόλαος να του καταβάλλει κάθε χρόνο ένα ίδιο φορτίο. Σύντομα, ωστόσο, ο Νικόλαος μετανόησε για τη δειλία του, αποφάσισε να μην υποκύψει ξανά στον εκβιασμό και αποκάλυψε στον πνευματικό του τον πόθο του να προσφέρει τη ζωή του για τον Χριστό. Εκείνος τον απέτρεψε, φοβούμενος μήπως καταστεί εξωμότης για δεύτερη φορά και υποφέρει φοβερά βασανιστήρια. Ο Νικόλαος τον διαβεβαίωσε ότι είχε πίστη στον Θεό και έλαβε τελικά την ευλογία του. Φθάνοντας στα Τρίκαλα, ο Νικόλαος με θάρρος δήλωσε στον κουρέα ότι δεν του χρωστούσε τίποτε. Εκείνος ξεσήκωσε τους γύρω, οι οποίοι τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν με βία στον δικαστή που αδυνατώντας να μεταπείσει τον Νικόλαο, διέταξε να τον μαστιγώσουν και κατόπιν να τον φυλακίσουν. Αμετάθετος στην πίστη και στην απόφασή του, ο άγιος υπέμεινε με ηρεμία και γενναιότητα τα μαρτύρια και ετελειώθη στην πυρά στις 17 Μαΐου 1617.
Η καλλιτέχνις
Η Μαρία Χατζοπούλου γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Έχει σπουδάσει συντήρηση και αποκατάσταση έργων τέχνης καθώς και παλαιογραφία. Δάσκαλός της ήταν ο Ιωάννης Βράνος, ο οποίος δίδαξε και στην Αθωνιάδα Σχολή. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Αγιογράφων, του οποίου έχει διατελέσει και μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Είναι επίσης μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, του οποίου μέλος του διοικητικού συμβουλίου διετέλεσε την περίοδο 2018–2020. Σήμερα είναι μέλος της Επιτροπής Βορείου Ελλάδος του ΕΕΤΕ. Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων και σε εκείνη για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (Αλατζά Ιμαρέτ, 2012), της οποίας ανέλαβε την οργάνωση και επιμέλεια. Ενδεικτικά, έχει παρουσιάσει κομμάτια της δουλειάς της σε ατομική έκθεση στο Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο του Μπλαγκόεβγκραντ της Βουλγαρίας το 2015 και έχει φιλοτεχνήσει τα λάβαρα της Ένωσης Σμυρναίων Μικρασιατών Βορείου Ελλάδος, ενώ έργα της υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς και στην ιδιωτική συλλογή της ΑΘΜ του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεοδώρου Β΄.
Μαρία Χατζοπούλου
Αγία Ακυλίνα
Ακρυλικό σε καμβά, 2021
70 × 35 εκ.
Η αγία Ακυλίνα καταγόταν από το χωριό Ζαγκλιβέρι κοντά στη Θεσσαλονίκη. Ενώ η αγία ήταν ακόμη βρέφος, ο πατέρας της φιλονίκησε με έναν μουσουλμάνο γείτονα και τον σκότωσε. Καταδικάστηκε σε θάνατο και, προκειμένου να αποφύγει την εκτέλεση, δέχτηκε να εξισλαμιστεί και έδωσε την υπόσχεση η κόρη του να γίνει και εκείνη μουσουλμάνα όταν μεγαλώσει. Η ευσεβής μητέρα της Ακυλίνας, ωστόσο, την ανέθρεψε σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη. Έτσι, όταν ο πατέρας της αγίας της ζήτησε να αλλαξοπιστήσει, η Ακυλίνα τον επέπληξε για την αποστασία του και του είπε πως ήταν έτοιμη να υπομείνει ακόμη και τον θάνατο για την αγάπη του Χριστού. Φοβισμένος για την τύχη του ίδιου, ο πατέρας της την παρέδωσε στους Οθωμανούς. Η Ακυλίνα, αποχαιρετώντας τη μητέρα της, υποσχέθηκε ότι θα φανεί αντάξια της διδασκαλίας της. Οι διώκτες της την οδήγησαν δεμένη στον δικαστή. Μετά την άρνησή της να γίνει μουσουλμάνα, της αφαίρεσαν όλα τα ρούχα εκτός από ένα λευκό υποκάμισο, την έδεσαν σε έναν στύλο και την ράβδισαν σκληρά. Η Ακυλίνα, ωστόσο, και τις τρεις φορές που την ρώτησαν, αρνήθηκε με τόλμη τη θρησκεία τους. Οι βασανιστές συνέχισαν να τη ραβδίζουν ενώ εκείνη αιμορραγούσε. Αφού τελείωσαν, την πήρε ημιθανή στην αγκαλιά της η μητέρα της και η Ακυλίνα της είπε: «Ιδού, κατά την εντολή σου φύλαξα την ομολογία της πίστεώς μου!» Με αυτά τα λόγια έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 27 Σεπτεμβρίου 1764.
Η καλλιτέχνις
Η Μαρία Χατζοπούλου γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Έχει σπουδάσει συντήρηση και αποκατάσταση έργων τέχνης καθώς και παλαιογραφία. Δάσκαλός της ήταν ο Ιωάννης Βράνος, ο οποίος δίδαξε και στην Αθωνιάδα Σχολή. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Αγιογράφων, του οποίου έχει διατελέσει και μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Είναι επίσης μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, του οποίου μέλος του διοικητικού συμβουλίου διετέλεσε την περίοδο 2018–2020. Σήμερα είναι μέλος της Επιτροπής Βορείου Ελλάδος του ΕΕΤΕ. Έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων και σε εκείνη για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (Αλατζά Ιμαρέτ, 2012), της οποίας ανέλαβε την οργάνωση και επιμέλεια. Ενδεικτικά, έχει παρουσιάσει κομμάτια της δουλειάς της σε ατομική έκθεση στο Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο του Μπλαγκόεβγκραντ της Βουλγαρίας το 2015 και έχει φιλοτεχνήσει τα λάβαρα της Ένωσης Σμυρναίων Μικρασιατών Βορείου Ελλάδος, ενώ έργα της υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς και στην ιδιωτική συλλογή της ΑΘΜ του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεοδώρου Β΄.
Μοναχός Λουκάς Ξενοφωντινός
Άγιοι Ξενοφωντινοί νεομάρτυρες Νεόφυτος, Ισαάκ, Χρύσανθος, Δαμιανός, Ξενοφών
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2021
40 × 35 εκ.
Στη χορεία των Αγιορειτών πατέρων που μαρτύρησαν κατά τα πρώτα έτη της Επανάστασης συγκαταλέγονται και οι Ξενοφωντινοί οσιομάρτυρες Νεόφυτος ο τραπεζάρης, Ισαάκ, Χρύσανθος, Δαμιανός ο οικονόμος και Ξενοφών. Τα μαρτύριά τους εντάσσονται στο ίδιο ιστορικό πλαίσιο, χρονολογούμενο μεταξύ 1821 και 1822. Από τις λίγες σωζόμενες πηγές, για τον Δαμιανό σημειώνεται ότι μαρτύρησε στη Θεσσαλονίκη, την ίδια περίοδο κατά την οποία μαρτύρησαν ο επίσκοπος Κίτρους Μελέτιος, ο εφημέριος του αγίου Μηνά παπα-Γιάννης, αλλά και ορισμένοι Θεσσαλονικείς πρόκριτοι. Αντίστοιχα μαθαίνουμε ότι ο άγιος Χρύσανθος ετελειώθη διά ξίφους για την πίστη του στις 10 Απριλίου 1821 κατά την ημέρα του Πάσχα. Ήταν γέρων στην ηλικία και ο τόπος του αγίου μαρτυρίου του ήταν η Κωνσταντινούπολη.
Ο καλλιτέχνης
Ο μοναχός Λουκάς Ξενοφωντινός γεννήθηκε στη Λάρισα το 1964. Εκάρη μοναχός στη Μονή Ξενοφώντος το 1985 και διδάχτηκε την τέχνη της αγιογραφίας από παλαιότερους μοναχούς. Μαζί με άλλους αδελφούς αρχίζει την αγιογράφηση του καθολικού της μονής το 1994. Άλλα έργα με την ομάδα του Αγιογραφείου της Μονής Ξενοφώντος είναι η τράπεζα της Μονής Ιβήρων, ο πύργος του Πρωτάτου, η τράπεζα της Μονής Παντοκράτορος, το καθολικό και η τράπεζα της Μονής Τιμίου Προδρόμου Ακριτοχωρίου. Σήμερα, συνεχίζει με τους αδελφούς την αγιογράφηση του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου στη Νέα Υόρκη.
Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης
Άγιος Ακάκιος ο Καυσοκαλυβίτης
Αυγοτέμπερα σε ξύλο, 2020
80 × 60 εκ.
Ιδρυτής της Ιεράς Σκήτης Αγίας Τριάδος των Καυσοκαλυβίων, από τις σημαντικότερες αγιορειτικές οσιακές μορφές του 18ου αι. Μεταξύ των μαθητών του διακρίνονται οι οσιομάρτυρες Ρωμανός (+1694, Κωνσταντινούπολις), Νικόδημος (+1722, Ελβασάν Αλβανία) και Παχώμιος (+1730, Ουσάκι Μ. Ασίας), που προετοιμάστηκαν για το μαρτύριο κάτω από την πνευματική του καθοδήγηση στην καλύβη Αγίου Ακακίου της Σκήτης Καυσοκαλυβίων. Για την προσφορά του αυτή ως αλείπτου των τριών αυτών νεομαρτύρων αλλά και την διδασκαλία του, οι συντάκτες του Νέου Μαρτυρολογίου (Βενετία 1799) άγιος Μακάριος Νοταράς και όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, περιέλαβαν στο έργο τους τον βίο του, αν και ο ίδιος είχε οσιακό και όχι μαρτυρικό τέλος. Βιογράφος του υπήρξε ο ιερομόναχος παπα-Ιωνάς Καυσοκαλυβίτης (+1765) που θεωρείται ο πρώτος συλλέκτης και μεταφραστής-διασκευαστής νεομαρτυρολογίων. Η Συλλογή Ιωνά σώζεται στον άριστα καλλιγραφημένο αυτόγραφο κώδικα 2 της καλύβης Αγίου Ακακίου. Η Συλλογή περιλαμβάνει τριάντα δύο εκτενή Μαρτύρια, Συναξάρια και συναξαριακά σημειώματα για νεομάρτυρες, πέντε Ακολουθίες, τρεις Λόγους, Διηγήσεις και Σχόλια. Στο πολύ σημαντικό αυτό πρωτογενές υλικό των νεομαρτυρολογικών κειμένων του παπα-Ιωνά, που πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας (2020), στηρίχθηκαν οι συντάκτες του Νέου Μαρτυρολογίου, είτε χρησιμοποιώντας αυτούσιες εκφράσεις είτε κάνοντας επιτομή από τα νεομαρτυρολογικά κείμενα που συνέταξε ο παπα-Ιωνάς.
Ο καλλιτέχνης
Ο μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης (Αθήνα 1962), σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με ειδίκευση στη Στατιστική (αποφοίτησε το 1985), ενώ παράλληλα ολοκλήρωσε την εκμάθηση της αγγλικής και γαλλικής γλώσσας. Στις αρχές του 1986, «ποθών τον βίον της ασκήσεως», αναχωρεί για το Άγιον Όρος, όπου κείρεται μοναχός στη μονή του Αγίου Παύλου. Από το 1992 βρίσκεται στη σκήτη Αγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων της Μεγίστης Λαύρας, ασκούμενος στην ιστορική και αγιοτόκο καλύβη Αγίου Ακακίου, την οποία και ανακαίνισε εκ βάθρων. Διετέλεσε Δικαίος και επί σειρά ετών προϊστάμενος και γραμματέας της Σκήτης, ενώ από το έτος 2000 διακονεί στην ανασυγκρότηση της Βιβλιοθήκης του Κυριακού ως Βιβλιοθηκάριος, καταρτίζοντας ταυτόχρονα επιστημονικό Κατάλογο των χειρογράφων κωδίκων της Σκήτης, τον οποίον και δημοσίευσε το 2005 ενώ το 2017 δημοσίευσε και Συμπληρωματικό τους Κατάλογο. Το έτος 2006 ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο των μεταπτυχιακών θεολογικών σπουδών λαμβάνοντας Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης από το τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Αντεπιστέλλον Μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός (Αθήνα 2006), έχει λάβει μέρος σε πλέον των 50 Επιστημονικών Συνεδρίων ενώ έχει πραγματοποιήσει σειρά διαλέξεων και ομιλιών πάνω σε ζητήματα ορθόδοξης πνευματικότητας. Κατά την διετία 2010–2011 επιμελείτο και παρουσίαζε εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή με αγιορειτικά θέματα στο Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος, ενώ έχει πραγματοποιήσει σειρά ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών συνεντεύξεων και σε διάφορα άλλα μέσα ενημέρωσης. Ως αγιογράφος, εξασκεί το εργόχειρο της ιστόρησης ιερών εικόνων, συνήθως χρησιμοποιώντας για πρότυπα βυζαντινές και μεταβυζαντινές φορητές εικόνες και τοιχογραφίες, από την υπερχιλιόχρονη εικονογραφική αθωνική παράδοση, στην οποία και ο ίδιος άλλωστε είναι ενταγμένος. Έργα του κοσμούν οικίες, ιερούς ναούς και μοναστήρια τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Παράλληλα ασχολείται με την έρευνα και μελέτη της σύνολης αγιορειτικής ιστορίας, αγιολογίας και τέχνης. Καρποί των μελετών του είναι μια πλειάδα βιβλίων και πέραν της μιας εκατοντάδος άρθρων και μελετών σε εκκλησιαστικά και επιστημονικά περιοδικά, Πρακτικά Συνεδρίων, Επιστημονικές Επετηρίδες καθώς και σε Συλλογικούς και Αφιερωματικούς Τόμους. Τον Δεκέμβριο του 2012 αναγορεύθηκε διδάκτωρ Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου και υποστήριξε την διδακτορική του διατριβή με θέμα «Ο μοναχός Ιάκωβος Νεασκητιώτης (+1869) και το υμναγιολογικό του έργο για τη Θεοτόκο και τους Αγιορείτες οσιομάρτυρες», την οποία δημοσίευσε υπό τον τίτλο: Ο μοναχός Ιάκωβος Νεασκητιώτης (+1869) και το έργο του. Υμναγιολογικά για τη Θεοτόκο και τους Αγιορείτες οσιομάρτυρες. Συμβολή στη μελέτη του αγιορειτικού μοναχισμού κατά τον 19ο αιώνα (Άγιον Όρος 2014). Τον Μάιο του 2021 εξελέγη για δεύτερη φορά Δικαίος της Ιεράς Σκήτης Αγίας Τριάδος.
Μπάμπης Πυλαρινός
Άγιος Μακάριος ο εν Θεσσαλονίκη
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε χαρτί διαστάσεων 62 × 62 εκ.
Ο άγιος Μακάριος, ο οποίος θεωρείται και ο πρώτος νεομάρτυρας της Θεσσαλονίκης, είναι γνωστός ως φύλακας και ζηλωτής των αρετών του διδασκάλου του, οσίου Νήφωνος, στον οποίο, μάλιστα, όταν εκείνος βρισκόταν στη μονή Βατοπεδίου κατά τη δεύτερη διαμονή του στο Άγιον Όρος, φανέρωσε τον πόθο του να μαρτυρήσει για τον Χριστό. Ο όσιος Νήφων, γνωρίζοντας ότι ο σκοπός του μαθητή του ήταν κατά Θεόν, του διάβασε την ευχή, τον σφράγισε με το σημείο του σταυρού, τον κατεφίλησε και τον απέλυσε εν ειρήνη. Θωρακισμένος με τις ευχές του δασκάλου του, ο Μακάριος βγήκε χαρούμενος από το Περιβόλι της Παναγίας και πήγε στη Θεσσαλονίκη. Φτάνοντας στην πόλη, στάθηκε σε κάποιο σημείο της και ενώπιον του συγκεντρωμένου πλήθους κήρυξε με θάρρος και θέρμη το μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας του Χριστού. Οι μουσουλμάνοι εξαγριωμένοι όρμησαν καταπάνω του με ξύλα και μαχαίρια και τόσο τον καταπλήγωσαν, ώστε το αίμα έρρεε ποταμηδόν από τις πληγές του. Έπειτα τον έριξαν στη φυλακή και την επομένη προσπάθησαν με κολακείες να τον μεταστρέψουν στο Ισλάμ. Ακλόνητος ο μάρτυρας αρνήθηκε τη θρησκεία των μουσουλμάνων και εκείνοι τον άρπαξαν, τον καταμαχαίρωσαν σε όλο του το σώμα και τον αποκεφάλισαν, τελειώνοντάς τον μαρτυρικά στις 14 Σεπτεμβρίου 1507.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μπάμπης Πυλαρινός γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1966. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Ζωγραφίζει, δημιουργεί υπαίθριες εγκαταστάσεις ζωγραφικής, εικονογραφεί βιβλία, δημιουργεί με τη ζωγραφική του ταινίες κινουμένων σχεδίων, αγιογραφεί φορητές εικόνες και τοιχογραφικά σύνολα σε εκκλησίες. Διδάσκει βυζαντινή ζωγραφική μέσω διαδικτύου και διά ζώσης στην Αθήνα, στο Παρίσι και τα καλοκαίρια στη Ζάκυνθο στην αυστριακή θερινή ακαδημία «Sommerakademie Griechenland» (SOAK). Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της ομάδας εικονογράφων «Ώχρα». Εκθέτει τα έργα του συνήθως κάθε δύο χρόνια στην Αθήνα στο ατελιέ του (Πλατεία Μητροπόλεως 11), στο Παρίσι (Rivoly 59, Melkart Gallery, Desmos Galerie) και στη Ζάκυνθο για ένα βράδυ σε υπαίθρια μέρη ιστορικού και φυσικού ενδιαφέροντος.
Μπάμπης Πυλαρινός
Άγιος Θεόφιλος ο Ζακύνθιος
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε χαρτί διαστάσεων 62 × 62 εκ.
Ο άγιος Θεόφιλος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1617. Δεκαοκτάχρονος ναυτικός έφτασε με το πλοίο στη Χίο. Εκεί, έτυχε να μαλώσει με τον καπετάνιο του, με αποτέλεσμα να φύγει και να του προσφέρει δουλειά ένας άλλος καπετάνιος, μουσουλμάνος. Ο Θεόφιλος, όμως, αρνήθηκε να μπει στη δούλεψή του προκαλώντας τον θυμό του. Έτσι, συκοφαντήθηκε από αυτόν, ότι δήθεν είχε φορέσει μουσουλμανικό κάλυμμα στο κεφάλι του, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στον κριτή, όπου με κολακείες και με απειλές, προσπαθούσαν να τον εξισλαμίσουν. Ο άγιος ομολόγησε με θάρρος την πίστη του στον Χριστό και τότε με βία περιτμήθηκε από τους μουσουλμάνους με σκοπό να τον στείλουν ως δώρο στον σουλτάνο στην Κωνσταντινούπολη. Το ίδιο βράδυ, ωστόσο, κατάφερε να αποδράσει και να διαφύγει στη Σάμο. Μετά από κάποιο διάστημα επέστρεψε στη Χίο, όπου τον αναγνώρισαν και τον οδήγησαν και πάλι στον δικαστή. Εκείνος, βλέποντας ότι ο άγιος εμμένει στην πίστη του, τον καταδίκασε σε θάνατο δια πυρός. Ο γενναίος νέος αποδέχτηκε με χαρά το μαρτύριό του και μάλιστα μπήκε μόνος του στη φωτιά παραδίδοντας την ψυχή του στον Κύριο στις 24 Ιουλίου 1635.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μπάμπης Πυλαρινός γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1966. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Ζωγραφίζει, δημιουργεί υπαίθριες εγκαταστάσεις ζωγραφικής, εικονογραφεί βιβλία, δημιουργεί με τη ζωγραφική του ταινίες κινουμένων σχεδίων, αγιογραφεί φορητές εικόνες και τοιχογραφικά σύνολα σε εκκλησίες. Διδάσκει βυζαντινή ζωγραφική μέσω διαδικτύου και διά ζώσης στην Αθήνα, στο Παρίσι και τα καλοκαίρια στη Ζάκυνθο στην αυστριακή θερινή ακαδημία «Sommerakademie Griechenland» (SOAK). Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της ομάδας εικονογράφων «Ώχρα». Εκθέτει τα έργα του συνήθως κάθε δύο χρόνια στην Αθήνα στο ατελιέ του (Πλατεία Μητροπόλεως 11), στο Παρίσι (Rivoly 59, Melkart Gallery, Desmos Galerie) και στη Ζάκυνθο για ένα βράδυ σε υπαίθρια μέρη ιστορικού και φυσικού ενδιαφέροντος.
Μπάμπης Πυλαρινός
Αγία Φιλοθέη η Αθηναία
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε χαρτί διαστάσεων 62 × 27 εκ.
Η αγία Φιλοθέη γεννήθηκε στην Αθήνα από την αρχοντική και πλούσια οικογένεια των Μπενιζέλων. Η μητέρα της είχε μεγάλη δυσκολία να τεκνοποιήσει και απέκτησε την αγία μετά από συνεχή προσευχή. Η Φιλοθέη έδειξε από νωρίς ενδιαφέρον για τη χριστιανική πίστη και οι γονείς της σε μικρή ηλικία την πάντρεψαν με έναν άντρα που την κακομεταχειριζόταν και τη βασάνιζε. Λίγα χρόνια αργότερα, εκείνος πέθανε και η αγία αποφάσισε να μην ξαναπαντρευτεί και να αφιερωθεί στον Χριστό. Όταν πέθαναν και οι γονείς της, χρησιμοποίησε τη μεγάλη περιουσία της για να ιδρύσει μία μονή στο όνομα του Αποστόλου Ανδρέα καθώς και πλήθος φιλανθρωπικών ιδρυμάτων: νοσοκομείο, πτωχοκομείο και γηροκομείο, διάφορα εργαστήρια και σχολεία. Προίκισε τα ιδρύματά της με κτήματα, ώστε να εξασφαλίζουν πόρους και να συνεχίζουν το έργο της προς τον συνάνθρωπο. Η ίδια ενεδύθη το μοναχικό σχήμα προσφέροντας βοήθεια σε όσους είχαν ανάγκη ακόμη και με κίνδυνο της ζωής της όταν άρχισαν να την καταδιώκουν. Αγαπήθηκε πολύ από τον λαό, με αποτέλεσμα να προκαλέσει τη ζήλεια και το μίσος των Οθωμανών, οι οποίοι κατέφθασαν στη νέα μονή που είχε ιδρύσει και την κακοποίησαν χτυπώντας την με ραβδιά μέχρι που την άφησαν ημιθανή. Η αγία Φιλοθέη υπέμεινε το μαρτύριό της με θαυμαστή καρτερία και παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο εκείνη τη νύχτα. Ήταν 19 Φεβρουαρίου 1589.
Ο καλλιτέχνης
Ο Μπάμπης Πυλαρινός γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1966. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Ζωγραφίζει, δημιουργεί υπαίθριες εγκαταστάσεις ζωγραφικής, εικονογραφεί βιβλία, δημιουργεί με τη ζωγραφική του ταινίες κινουμένων σχεδίων, αγιογραφεί φορητές εικόνες και τοιχογραφικά σύνολα σε εκκλησίες. Διδάσκει βυζαντινή ζωγραφική μέσω διαδικτύου και διά ζώσης στην Αθήνα, στο Παρίσι και τα καλοκαίρια στη Ζάκυνθο στην αυστριακή θερινή ακαδημία «Sommerakademie Griechenland» (SOAK). Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της ομάδας εικονογράφων «Ώχρα». Εκθέτει τα έργα του συνήθως κάθε δύο χρόνια στην Αθήνα στο ατελιέ του (Πλατεία Μητροπόλεως 11), στο Παρίσι (Rivoly 59, Melkart Gallery, Desmos Galerie) και στη Ζάκυνθο για ένα βράδυ σε υπαίθρια μέρη ιστορικού και φυσικού ενδιαφέροντος.
Νεκτάριος Μαμάης
Άγιος Γεώργιος Ιωαννίνων
Αυγοτέμπερα σε προετοιμασμένο ξύλο, 2009
115 × 83 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος γεννήθηκε το 1810 σε πτωχή οικογένεια του χωριού Τσούρχλι (σημ. Άγιος Γεώργιος) των Γρεβενών. Μετά τον θάνατο των γονέων του, εισήλθε στην υπηρεσία ενός Οθωμανού αξιωματικού ως ιπποκόμος. Παρά την προσήλωσή του στη χριστιανική πίστη, οι υπόλοιποι υπηρέτες συνήθιζαν να τον φωνάζουν με το όνομα «γκιαούρ Χασάν». Καιρό μετά, ένας αγάς τον κατήγγειλε στον δικαστή, λέγοντας ότι ενώ ήταν μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, ετοιμαζόταν να νυμφευθεί χριστιανή. Ο Γεώργιος κατέρριψε την ψευδή κατηγορία, κατόρθωσε να αποδείξει ότι γεννήθηκε και παρέμεινε χριστιανός και έφυγε στα Φιλιατά. Επιστρέφοντας στα Ιωάννινα, συνελήφθη εκ νέου και οδηγήθηκε στον δικαστή, ενώπιον του οποίου επαναβεβαίωσε με επιμονή ότι πάντα ήταν χριστιανός και ποτέ δεν αρνήθηκε την πίστη των πατέρων του. Φυλακισμένος, άκουσε με απερίγραπτη χαρά την είδηση της καταδίκης του σε θάνατο. Ετελειώθη διά απαγχονισμού στις 17 Ιανουαρίου 1838. Το 2018 ο άγιος Γεώργιος «ο Φουστανελάς» ανακηρύχθηκε προστάτης άγιος της Προεδρικής Φρουράς.
Ο καλλιτέχνης
Ο Νεκτάριος Μαμάης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Είναι διδάκτορας Βυζαντινής και Χριστιανικής Αρχαιολογίας και Τέχνης του τμήματος Θεολογίας ΕΚΠΑ. Σπούδασε ζωγραφική στην «Ομάδα Τέχνης Σημείο» με τον Γ. Ρόρρη, στην ΑΣΚΤ, στα εργαστήρια ζωγραφικής των Τρ. Πατρασκίδη και Α. Αντωνόπουλου και εικονογραφία στην σχολή «Εικονουργία» με τον Γ. Κόρδη. Είναι καθηγητής της Λεοντείου Σχολής Νέας Σμύρνης. Διδάσκει επίσης εικονογραφία στο «Εργαστήριο Εικονογραφικής Τέχνης» του τμήματος Θεολογίας ΕΚΠΑ και στη σχολή «Εικονουργία». Έχει στο ενεργητικό του μια ατομική έκθεση και συμμετοχές σε πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ασχολείται συστηματικά με την εικονογράφηση βιβλίων και εικόνων. Είναι μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Αγιογράφων και του Εικαστικού Επιμελητηρίου Τεχνών Ελλάδος.
Σοφία Αμπερίδου
«Αγία Κασσάνδρα εκ Τραπεζούντος»
Ακρυλικά και σκόνες σε καμβά, 2021
70 × 50 εκ.
Η αγία Κασσάνδρα γεννήθηκε, έζησε και μαρτύρησε στην Τραπεζούντα. Καταγόταν από την πλούσια και ισχυρή οικογένεια Μουρούζη και σε ηλικία δεκαέξι ετών παντρεύτηκε τον Ιωάννη Υψηλάντη, γόνο της γνωστής και επίσης αρχοντικής οικογένειας των Υψηλάντηδων. Χρόνια μετά τον γάμο της, καθώς μία μέρα ο Ιωάννης Υψηλάντης περνούσε από το λιμάνι της πόλης, διαπληκτίστηκε με Οθωμανούς στρατιώτες που προσπαθούσαν να αποσπάσουν από κάποιον γέρο χριστιανό τις δύο εξάχρονες εγγονούλες του. Παρά την αντίσταση του ηλικιωμένου, οι Οθωμανοί ήταν πολλοί και θα επικρατούσαν. Πάνω στην πάλη, ο Ιωάννης σκότωσε δύο στρατιώτες, βοήθησε τον γέρο να επιβιβαστεί στο καράβι και να φύγει με τις εγγονούλες του για την Κωνσταντινούπολη και ο ίδιος επέστρεψε στο αρχοντικό του, όπου, παρά τις φροντίδες της συζύγου του, Κασσάνδρας, υπέκυψε στα σοβαρά τραύματά του. Η Κασσάνδρα όχι μόνο χήρεψε με τρία αγοράκια, αλλά ήρθε αντιμέτωπη και με τον ιερό νόμο του Ισλάμ, σύμφωνα με τον οποίο, αν ένας χριστιανός καταδικαζόταν σε θάνατο και δεν συλλαμβανόταν, τότε στη θέση του έπρεπε να τιμωρηθεί ο σύνευνός του. Προκειμένου να μη θανατωθεί για το θάνατο των στρατιωτών, αρχικά η Κασσάνδρα κρύβεται μαζί με τα παιδιά της σε συγγενικά σπίτια. Οι επίμονοι Οθωμανοί διώκτες της, ωστόσο, την αναζητούν με μανία και δε διστάζουν να απειλήσουν ότι, πέρα από το αρχοντικό της και ολόκληρο το χωριό Υψηλό, θα κάψουν και άλλα ποντιακά χωριά, αν δεν παραδοθεί η αρχόντισσα, όπως και έγινε. Η Κασσάνδρα εμφανίστηκε στον πασά της Τραπεζούντας, όπου της ζητήθηκε να γίνει μουσουλμάνα για να γλυτώσει τον θάνατο. Η άρνησή της είχε ως συνέπεια φρικτά βασανιστήρια ώσπου να έρθει ο μαρτυρικός της θάνατος υπέρ θρησκείας και πατρίδας την 1η Αυγούστου 1677.
Η καλλιτέχνις
Η Σοφία Αμπερίδου γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1964. Ζει με την οικογένειά της και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη από το 1994. Είναι πτυχιούχος του ΕΑΠ στις Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Εφαρμοσμένη Θεολογία της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ. Είναι αυτοδίδακτη ζωγράφος και έχει πραγματοποιήσει ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής, διακόσμησης και χαρακτικής. Μυήθηκε στη βυζαντινή αγιογραφία την περίοδο 1990–2000. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της Επιτροπής Βόρειας Ελλάδας ΕΕΤΕ. Μέλος του ΣΚΕΤΚΕ και του ΣΚΕΤΒΕ, του οποίου διετέλεσε ταμίας (2009–2014) και αντιπρόεδρος (2015–2017). Είναι επίσης μέλος και αντιπρόσωπος στην Ελλάδα της οργάνωσης Femin & Art Women Association Trabzon, που εδρεύει στην Τουρκία. Διδάσκει αγιογραφία και ζωγραφική σε πολιτιστικά και πνευματικά κέντρα Δήμων και ενοριών. Τα ζωγραφικά της έργα είναι ανθρωποκεντρικά και εκφράζουν προβληματισμούς, σκέψεις και συναισθήματα για το χθες, το σήμερα και το αύριο. Το σημαντικότερο μέρος του έργου της αφορά στον ξεριζωμό και την προσφυγιά. Έργα της υπάρχουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κείμενά της δημοσιεύει σε εφημερίδες, περιοδικά τέχνης και ιστολόγια. Έχει πραγματοποιήσει 15 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 60 ομαδικές στην Ελλάδα. Εκτός από τη ζωγραφική και την αγιογραφία, δραστηριοποιείται εθελοντικά ως ραδιοφωνική παραγωγός, ενώ έχει εικονογραφήσει τρία βιβλία.
Σοφία Αμπερίδου
Αφανείς μάρτυρες του Πόντου
Ακρυλικά και σκόνες σε καμβά, 2021
70 × 50 εκ.
Στο μεταίχμιο μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα, η Ορθοδοξία μετρά πολλούς άγνωστους, αφανείς μάρτυρες της πίστης: Ελληνορθόδοξους νεομάρτυρες που κράτησαν ψηλά το χριστιανικό φρόνημα και δεν αλλαξοπίστησαν μπροστά στις απειλές. Δε φοβήθηκαν, παρά με αυτοθυσία δέχτηκαν τον θάνατο ως προσφορά για τον Χριστό. Η γη του Πόντου, που για αιώνες και μέχρι το 1923 υπήρξε κοιτίδα της Χριστιανοσύνης, έμελλε να ερημωθεί από τη θηριωδία των Τούρκων. Μοναχοί και κληρικοί ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου, απαγχονίστηκαν και σταυρώθηκαν και εκατοντάδες προσκυνήματα καταστράφηκαν, ενώ γυναικόπαιδα καίγονταν μέσα στις εκκλησίες. Το τραύμα όσων επέζησαν μεταφέρθηκε στις επόμενες γενιές, που δεν ξεχνούν, αποδίδουν τιμή και ζητούν δικαίωση.
Η καλλιτέχνις
Η Σοφία Αμπερίδου γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1964. Ζει με την οικογένειά της και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη από το 1994. Είναι πτυχιούχος του ΕΑΠ στις Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Εφαρμοσμένη Θεολογία της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ. Είναι αυτοδίδακτη ζωγράφος και έχει πραγματοποιήσει ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής, διακόσμησης και χαρακτικής. Μυήθηκε στη βυζαντινή αγιογραφία την περίοδο 1990–2000. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της Επιτροπής Βόρειας Ελλάδας ΕΕΤΕ. Μέλος του ΣΚΕΤΚΕ και του ΣΚΕΤΒΕ, του οποίου διετέλεσε ταμίας (2009–2014) και αντιπρόεδρος (2015–2017). Είναι επίσης μέλος και αντιπρόσωπος στην Ελλάδα της οργάνωσης Femin & Art Women Association Trabzon, που εδρεύει στην Τουρκία. Διδάσκει αγιογραφία και ζωγραφική σε πολιτιστικά και πνευματικά κέντρα Δήμων και ενοριών. Τα ζωγραφικά της έργα είναι ανθρωποκεντρικά και εκφράζουν προβληματισμούς, σκέψεις και συναισθήματα για το χθες, το σήμερα και το αύριο. Το σημαντικότερο μέρος του έργου της αφορά στον ξεριζωμό και την προσφυγιά. Έργα της υπάρχουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κείμενά της δημοσιεύει σε εφημερίδες, περιοδικά τέχνης και ιστολόγια. Έχει πραγματοποιήσει 15 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 60 ομαδικές στην Ελλάδα. Εκτός από τη ζωγραφική και την αγιογραφία, δραστηριοποιείται εθελοντικά ως ραδιοφωνική παραγωγός, ενώ έχει εικονογραφήσει τρία βιβλία.
Χρήστος Γουσίδης
Άγιος Γεώργιος Ιωαννίνων
Σκόνες με κόλλα σε κόντρα πλακέ, 2021
30 × 20 εκ.
Ο άγιος Γεώργιος γεννήθηκε το 1810 σε πτωχή οικογένεια του χωριού Τσούρχλι (σημ. Άγιος Γεώργιος) των Γρεβενών. Μετά τον θάνατο των γονέων του, εισήλθε στην υπηρεσία ενός Οθωμανού αξιωματικού ως ιπποκόμος. Παρά την προσήλωσή του στη χριστιανική πίστη, οι υπόλοιποι υπηρέτες συνήθιζαν να τον φωνάζουν με το όνομα «γκιαούρ Χασάν». Καιρό μετά, ένας αγάς τον κατήγγειλε στον δικαστή, λέγοντας ότι ενώ ήταν μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, ετοιμαζόταν να νυμφευθεί χριστιανή. Ο Γεώργιος κατέρριψε την ψευδή κατηγορία, κατόρθωσε να αποδείξει ότι γεννήθηκε και παρέμεινε χριστιανός και έφυγε στα Φιλιατά. Επιστρέφοντας στα Ιωάννινα, συνελήφθη εκ νέου και οδηγήθηκε στον δικαστή, ενώπιον του οποίου επαναβεβαίωσε με επιμονή ότι πάντα ήταν χριστιανός και ποτέ δεν αρνήθηκε την πίστη των πατέρων του. Φυλακισμένος, άκουσε με απερίγραπτη χαρά την είδηση της καταδίκης του σε θάνατο. Ετελειώθη διά απαγχονισμού στις 17 Ιανουαρίου 1838. Το 2018 ο άγιος Γεώργιος «ο Φουστανελάς» ανακηρύχθηκε προστάτης άγιος της Προεδρικής Φρουράς.
Ο καλλιτέχνης
Ο Χρήστος Γουσίδης γεννήθηκε το 1970 στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε γραφιστική στο ΤΕΙ Αθήνας και ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών ΑΠΘ. Kατέχει δύο μεταπτυχιακούς τίτλους, εκ των οποίων ο ένας, από τη Glasgow School of Art, αφορά έρευνα σχετικά με την παραδοσιακή εκκλησιαστική επιπλοποιία και το σύγχρονο design. Έχει εικονογραφήσει παιδικά και σχολικά βιβλία, κόμιξ και εξώφυλλα βιβλίων, ενώ έχει επίσης πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη Νικητή Χαλκιδικής.
Χρήστος Μπακόλας
Άγιος Αθανάσιος Κουλακιάς
Μεικτή τέμπερα (αυγό-ακρυλικό) σε φυσικό ξύλο, 2021
87 × 52,5 εκ.
Ο άγιος Αθανάσιος γεννήθηκε το 1749 στην Κουλακιά (σημ. Χαλάστρα) της Θεσσαλονίκης. Οι γονείς του, πλούσιοι και προβεβλημένοι ευσεβείς χριστιανοί, τον έστειλαν για να μορφωθεί στο Ελληνικό Σχολείο της Θεσσαλονίκης, όπου δίδασκε τότε ο όσιος Αθανάσιος ο Πάριος, και στη συνέχεια στην Αθωνιάδα Σχολή, για να παρακολουθήσει μαθήματα από τους διακεκριμένους διδασκάλους της. Από εκεί ο άγιος μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνδέθηκε με τον πατριάρχη Αντιοχείας Φιλήμονα, τον οποίο ακολούθησε στη Δαμασκό. Κοντά του έμεινε για δύο χρόνια και κατόπιν επέστρεψε στην πατρίδα του. Γνώστης της οθωμανικής τουρκικής και της αραβικής γλώσσας, συνήθιζε να συναναστρέφεται μουσουλμάνους. Μια μέρα συζητώντας με έναν εμίρη, του είπε: «Η δική σας πίστη συνίσταται σ’ αυτούς τους λόγους», και απήγγειλε με απλότητα την ομολογία της μουσουλμανικής πίστης. Ο εμίρης άδραξε την ευκαιρία και τον κατήγγειλε αμέσως στον δικαστή της Θεσσαλονίκης. Αυτός στην αρχή τον αθώωσε από την κατηγορία ότι αν και ομολόγησε τη μουσουλμανική πίστη παρέμενε χριστιανός. Έπειτα όμως, παρακινούμενος από τους αγάδες που ήταν παρόντες, άρχισε να προτρέπει τον Αθανάσιο να αλλαξοπιστήσει. Επειδή ο άγιος με παρρησία του είπε ότι εκτός από την αληθινή πίστη του Χριστού άλλη δεν γνωρίζει, ο κριτής τον έκλεισε στη φυλακή με την προσδοκία ότι θα αλλάξει πίστη. Μετά από λίγες ημέρες τον ανέκριναν πάλι. Βρέθηκε όμως σταθερός στη γνώμη του και καταδικάστηκε σε θάνατο. Σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, ετελειώθη διά απαγχονισμού έξω από τα δυτικά τείχη της Θεσσαλονίκης στις 8 Σεπτεμβρίου 1774.
Ο καλλιτέχνης
Ο Χρήστος Μπακόλας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1964 και είναι πτυχιούχος της Σχολής Τεχνολόγων Γεωπονίας - Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Είναι ζωγράφος, αγιογράφος και συντηρητής έργων τέχνης, με ειδίκευση στην αισθητική αποκατάσταση των παλαιών εικόνων. Ασχολείται με την τέχνη από το 1982, ενώ διατηρεί από το 1991 ανεξάρτητο εργαστήριο αγιογραφίας και συντήρησης παλαιών εικόνων. Συνέγραψε το τεχνικό εγχειρίδιο «Υλικά στην τέχνη της Αγιογραφίας» (εκδ. ΑΜΗΤΟΣ). Εργάστηκε ως συντηρητής και φροντιστής στην εταιρία ARTIS Gilding and Restoring και στο MOMUS - Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης - Συλλογή Κωστάκη στη συντήρηση της συλλογής Κωστάκη. Δίδαξε βυζαντινή αγιογραφία στο Δημόσιο Πολιτιστικό IEK Θεσσαλονίκης επί 9 συνεχόμενα έτη (1996–2005), καθώς και συντήρηση παλαιών εικόνων στα KEK της ΓΣΒΕΕ και στο «Εργαστήρι ζωγραφικής Γ. Ψαράκη». Επιμελήθηκε τις εικαστικές μαρτυρίες, αλλά και τις μουσειακές εφαρμογές, στα Μουσεία Αρχαίων Ελληνικών και Βυζαντινών Μουσικών Οργάνων του Χριστόδουλου Χάλαρη, στην Οία της Σαντορίνης και στο Αδάμ Ζαγκλιβερίου του Δήμου Λαγκαδά. Ακόμη, συντήρησε εικόνες και επιμελήθηκε την έκθεσή τους στο Σκευοφυλάκιο της Ιεράς Μονής Αγ. Θεοδώρας στη Θεσσαλονίκη, στο παλαιό μουσείο της Ι. Μ. Θεσσαλονίκης, στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Ι. Μ. Λαγκαδά και στην έκθεση εικόνων του πολιούχου της Θεσσαλονίκης Αγ. Δημητρίου επ’ ευκαιρία της επετείου των 1700 χρόνων από το μαρτύριό του, εντός του καθεδρικού ιερού ναού του. Επίσης, έχει τοιχογραφήσει τον ιερό ναό Παναγίας Γοργοϋπηκόου (Παναγούδας) στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και τον ιερό ναό Προφήτου Ηλιού στη Νικόπολη Λαγκαδά, έχει φιλοτεχνήσει πλήθος φορητών εικόνων και έχει συντηρήσει περισσότερες από πέντε χιλιάδες μεταβυζαντινές, αλλά και βυζαντινές, εικόνες.
Χριστίνα Παπαθέου - Δουληγέρη
Αγία Ακυλίνα
Ψηφιακή ζωγραφική, 2021
Αρχειακή εκτύπωση ψεκασμού μελάνης
σε καμβά διαστάσεων 55 × 40 εκ.
Η αγία Ακυλίνα καταγόταν από το χωριό Ζαγκλιβέρι κοντά στη Θεσσαλονίκη. Ενώ η αγία ήταν ακόμη βρέφος, ο πατέρας της φιλονίκησε με έναν μουσουλμάνο γείτονα και τον σκότωσε. Καταδικάστηκε σε θάνατο και, προκειμένου να αποφύγει την εκτέλεση, δέχτηκε να εξισλαμιστεί και έδωσε την υπόσχεση η κόρη του να γίνει και εκείνη μουσουλμάνα όταν μεγαλώσει. Η ευσεβής μητέρα της Ακυλίνας, ωστόσο, την ανέθρεψε σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη. Έτσι, όταν ο πατέρας της αγίας της ζήτησε να αλλαξοπιστήσει, η Ακυλίνα τον επέπληξε για την αποστασία του και του είπε πως ήταν έτοιμη να υπομείνει ακόμη και τον θάνατο για την αγάπη του Χριστού. Φοβισμένος για την τύχη του ίδιου, ο πατέρας της την παρέδωσε στους Οθωμανούς. Η Ακυλίνα, αποχαιρετώντας τη μητέρα της, υποσχέθηκε ότι θα φανεί αντάξια της διδασκαλίας της. Οι διώκτες της την οδήγησαν δεμένη στον δικαστή. Μετά την άρνησή της να γίνει μουσουλμάνα, της αφαίρεσαν όλα τα ρούχα εκτός από ένα λευκό υποκάμισο, την έδεσαν σε έναν στύλο και την ράβδισαν σκληρά. Η Ακυλίνα, ωστόσο, και τις τρεις φορές που την ρώτησαν, αρνήθηκε με τόλμη τη θρησκεία τους. Οι βασανιστές συνέχισαν να τη ραβδίζουν ενώ εκείνη αιμορραγούσε. Αφού τελείωσαν, την πήρε ημιθανή στην αγκαλιά της η μητέρα της και η Ακυλίνα της είπε: «Ιδού, κατά την εντολή σου φύλαξα την ομολογία της πίστεώς μου!» Με αυτά τα λόγια έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 27 Σεπτεμβρίου 1764.
Η καλλιτέχνις
Η πρεσβυτέρα Χριστίνα Παπαθέου - Δουληγέρη γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά της χρόνια στην Καρδίτσα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ και σήμερα είναι φιλόλογος και ζωγράφος. Από τα φοιτητικά της χρόνια παρακολούθησε μαθήματα βυζαντινής εικονογραφίας από διάφορους δασκάλους. Καθοριστικό ρόλο στην πορεία της μαθητείας της υπήρξε η συνάντησή της με τον Γ. Κόρδη. Συμμετείχε για πολλά χρόνια στα μαθήματά του στο εργαστήριο «Εικονουργία». Έκτοτε, ασχολείται συστηματικά με τη ζωγραφική φορητών εικόνων για ιδιώτες και ιερούς ναούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εκτός από τις εικόνες, σε ιδιωτικές συλλογές βρίσκονται και άλλα έργα της βασισμένα στη βυζαντινή τεχνοτροπία. Έχει εικονογραφήσει πλειάδα βιβλίων, κυρίως παιδικών, σε διάφορους εκδοτικούς οίκους (Ακρίτας, Αρμός, Αποστολική Διακονία, Σταμούλη, Άθως Παιδικά, Εν Πλω κ.ά.). Βιβλία που εικονογράφησε έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και σε ανατολικοευρωπαϊκές γλώσσες χωρών με ορθόδοξη παράδοση. Έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις, είναι μέλος της ομάδας εικαστικών «Ώχρα» και διδάσκει στη σχολή του Γ. Κόρδη «Εικονουργία» καθώς και στην ενορία του Αγίου Δημητρίου Ψυρρή στην Αθήνα.